samorzad terytorialny


Temat:

Samorząd terytorialny (istota, zakres działania, zadania)

Praca zaliczeniowa z przedmiotu:

Elementy prawa konstytucyjnego III RP

Warszawa 29.05.2009

Spis treści: str.

  1. Istota samorządu terytorialnego 3

  2. Struktura samorządu terytorialnego 8

  1. Gmina 8

  2. Powiat 11

  3. Województwo 14

  1. Podsumowanie 18

  2. Bibliografia 19

Istota samorządu terytorialnego

Zaczynając opis samorządów należy zaznaczyć chodzi nam głównie o samorząd w gestii doktryny państwa kapitalistycznego. Istnieje wiele definicji określających istotę samorządów, ale we wszystkich zawarty jest szereg sformułowań o bardzo podobnych znaczeniach dotyczących samorządu. Z tychże definicji można ogółem wywnioskować, iż ogółem samorząd terytorialny jest specyficzną organizacją społeczności lokalnej (gmina, powiat) lub regionalnej (województwo samorządowe) i zarazem - formą administracji publicznej, w której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań administracyjnych, wynikających z potrzeb tej wspólnoty na danym terytorium i dozwolonych samorządowi przez ustawy, pod określonym ustawowo nadzorem administracji rządowej. Owe społeczności lokalne, to grupy i ich reprezentacje, zamieszkujące na danym terenie, które są zorganizowane w terytorialny związek samorządowy - gminę, która zgodnie z Konstytucją jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego (art. 164 ust1), które zostały powołane przez przepisy prawa celem sprawowania funkcji administracji publicznej w formach zdecentralizowanych.

Istnieją dwie sfery samorządności: zewnętrzna oraz wewnętrzna.

Przez samorządność zewnętrzną należy rozumieć ustalanie praw i obowiązków organów samorządu terytorialnego wobec innych podmiotów wchodzących z nimi w stosunki prawne.

Natomiast samorządność wewnętrzna jest rozumiana jako układ organizacyjny organów samorządowych (kompetencje, struktura, zakres oddziaływania).

Pierwszym dokumentem świadczącym o stworzeniu samorządów lokalnych była Konstytucja Marcowa z 1921 roku. Przewidywała ona utworzenie jednostek samorządu terytorialnego i nowy podział administracyjny kraju. Podział ten miał w zamierzeniu być trzystopniowy z wyodrębnieniem następujących jednostek: województwa, powiaty, gminy wiejskie i miejskie. Do przywilejów tych instytucji należała władza ustawodawcza w danych dziedzinach (kultura, administracja, gospodarka) oraz określony stopień autonomii w podejmowaniu decyzji i wykonywaniu swoich obowiązków. Instytucjami nadrzędnymi nad organami samorządu terytorialnego były instytucje administracyjne ze szczebla państwowego.

Sama idea samorządności lokalnej została zrealizowana 12 lat później w marcu 1933 r. poprzez uchwalenie tzw. "Ustawy scaleniowej". Wprowadziła w Polsce częściowe zmiany samorządu terytorialnego w skali całego państwa. Jak sama nazwa sugeruje "Scalała" mozaikę różnych rozwiązań form samorządu na poszczególnych terenach. Wprowadzono jednolite nazewnictwo, pięcioletnią kadencję wyborczą. Od tego czasu miały funkcjonować instytucje samorządu na poziomie powiatowym, miejskim i gminy miejskiej. Wszystkie jednostki terytorialne zatem, z wyjątkiem województw zyskiwały własne organy samorządowe.

Nowe struktury samorządu terytorialnego nie istniały jednak zbyt długo. Konstytucja kwietniowa z 1935 roku wzmacniała pozycję organów administracji rządowej, oraz wojewodów i starostów, którzy zyskali znaczne uprawnienia w stosunku do jednostek samorządu terytorialnego, a zmniejszył się zakres uprawnień organów samorządu terytorialnego. Wprowadzało to zasadę centralizacji władzy kraju, która charakteryzowała się przypisaniem decydującej roli w administracji terenowej organom władzy administracji ogólnej. Natomiast zasada decentralizacji, która pojawiła się w Konstytucji z 1921 roku nie została umieszczona w Konstytucji Kwietniowej. W praktyce częściowo zniesiono zatem decentralizację państwa, która została wprowadzona we wcześniejszych uchwałach, co więcej wojewodowie i starostowie (najsilniejsze instytucje samorządów) w praktyce także zależeli do rządu. Samorząd był zatem postrzegany jako agenda władzy państwowej.

W Polsce powojennej do 1950 roku obowiązywał model samorządu terytorialnego z 1921 roku. Jednak było to tylko formalne odtworzenie samorządu terytorialnego ( prawne podstawy tego odtworzenia zawarte były w Manifeście PKWN z 22 lipca 1944 roku ). W 1946 roku została znowelizowana Ustawa o Radach Narodowych - terenowym radom narodowym przyznano uprawnienia do kontrolowania rządowych i samorządowych organów wykonawczych. Po nowelizacji z 1946 roku samorząd terytorialny został sprowadzony do roli samorządowych organów wykonawczych, a na mocy ustawy z 20 marca 1950 roku został całkiem zniesiony.

W roku 1990 w Polsce został przywrócony dualistyczny model administracji publicznej w terenie, który składa się ogółem z 2 pionów: rządowego i samorządowego.

Pion rządowy zbudowany jest na zasadzie centralizmu, decyzje podejmowane są odgórnie, natomiast pion samorządowy ukształtowany jest na zasadzie decentralizacji i pomocniczości, czyli został reaktywowany samorząd terytorialny.

W październiku 1992 roku gmina na mocy uchwały konstytucyjnej została określona jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego, a samorząd został uznany za podstawową formę organizacji lokalnego życia publicznego.

W styczniu 1999 roku została przeprowadzona reforma administracji publicznej. Zmiany dotyczyły ustroju terytorialnego państwa, a także decentralizacji i dekoncentracji zadań administracji publicznej. Wprowadzono ponownie trójstopniowy podział terytorialny, utworzono samorząd terytorialny na szczeblu powiatu i województwa, a także zespolenie pod zwierzchnictwem wojewody i starosty większości dotychczasowych organów administracji specjalnych. Podstawę prawną dla trójszczeblowego podziału samorządu terytorialnego w Polsce stanowią obok ustawy zasadniczej, ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990r., ustawy z 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym i ustawa o samorządzie województwa, a także ustawa z 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, w której określono, ze jednostką podziału kraju są gminy, powiaty i województwa. W miejsce 49 województw utworzono 16 województw o charakterze regionalnym. W modelu trójszczeblowym gmina jest jednostką podstawową, powiat pośrednią, a województwo najwyższą. Każdy ze szczebli ma rozgraniczone zdania i dlatego są niezależne od siebie.

Gminy stały się podstawowymi jednostkami samorządu terytorialnego. Samorząd do 31 grudnia 1998 roku utożsamiany z gminą otrzymywał osobowość prawną i jako osoba prawna uzyskał prawo do korzystania z ochrony sądowej. Gmina stała się podmiotem stosunków cywilnoprawnych, osobą prawną w rozumieniu prawa cywilnego. Miała wykonywać istotną część zadań publicznych, z wyłączeniem zadań zastrzeżonych ustawowo na rzecz kompetencji administracji rządowej. Obecnie Gmina traktowana jest jako związek mieszkańców danego obszaru, powoływany w drodze wyborów, wykonujący określone zadania i funkcje określone prawnie.

Zatem uporządkowanie i zapewnienie należycie dobrego funkcjonowania społeczności lokalnych jest w dużej mierze zależne od zapewnienia gwarancji bezpieczeństwa, stabilności oraz rozwoju społeczno-gospodarczego ludności, a te współczynniki pociągają za sobą potrzebę istnienia takiego ładu społecznego, który będzie zapewniał spełnienie takowych założeń. Takiego ładu nie zapewnia administracja scentralizowana (takowy stan rzeczy pojawiał się już na kartach historii Polski), ponieważ sposób postrzegania problemów przez nią dotyczy całego państwa, a to nie zapewnia należytego funkcjonowania społeczności lokalnych, a także samorząd terytorialny jest identyfikowany jako agenda administracji państwowej. W związku z tym nastąpił proces decentralizacji administracji państwowej. Decentralizacja administracji, polega na przetransferowaniu funkcji, obowiązków, zadań, administracji niższego szczebla, z organów centralnych. Nowe zadania dla tychże jednostek administracji niższego szczebla obejmują zakres zadań z dziedzin: społeczno-gospodarczej, administracyjnej, umożliwiając także podejmowanie decyzji, oraz działań w zakresie tych zadań. Ujmując samorząd terytorialny jako jedną z postaci administracji zdecentralizowanej, trzeba podkreślić, iż nie jest on jedynym podmiotem modelu administracji zdecentralizowanej.

W zagadnieniu decentralizacji można wyróżnić kilka głównych warunków:

  1. bezpośrednie wybory rad lokalnych (gminnych);

  2. odpowiedzialność lokalnej władzy wykonawczej (zarządu gminy) przed odpowiednią władzą legislacyjną (rada gminy);

  3. kontrola władzy wykonawczej nad lokalną administracją (urzędem gminy);

  4. samodzielność finansowa ośrodków samorządowych.

Przez wprowadzenie decentralizacji władzy państwowej organy samorządowe są bardziej prężne, wykazują lepszą inicjatywę, lepiej się przystosowywują do sfery życia społeczności lokalnych, poprzez „bycie bliżej obywatela” (odbywa się to między innymi przez przynależność obywateli do społeczności lokalnych), a także powierzone im zadania poprzez lepszą znajomość problemów lokalnych są znacznie taniej i lepiej wykonywane, niż miałoby to miejsce w sferze działania administracji scentralizowanej.

2. Struktura samorządu terytorialnego

Poprzez decentralizację władzy państwowej w Polsce nastąpił proces reformacji administracji publicznej, a przez to organizowania się samorządów terytorialnych. W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. uchwalono ustawy o samorządzie wojewódzkim i powiatowym. Natomiast 24 lipca 1998 ustawę o trójstopniowym podziale terytorialnym państwa. Reforma administracyjna Polski weszła w życie 1 stycznia 1999 roku i wprowadziła trójstopniową strukturę podziału terytorialnego. Zaistniały powiaty, element pośredni pomiędzy gminą, a województwem, a także zmniejszono liczbę województw z 49 do 16, natomiast stare miasta wojewódzkie, uzyskały status miasta na prawach powiatu. Reforma miała na celu budowę samorządności, oraz usprawnienie działania władz na szczeblu lokalnym, i przybliżenie ich do obywatela.

Reformy wprowadziły zmniejszenie roli wojewody na rzecz marszałka województwa i samorządu wojewódzkiego. Część obiektów będąca dotąd we władaniu wojewody przeszła pod zarząd poszczególnych szczebli samorządowych. Wraz z ich przekazaniem, stopniowo przekazywano także narzędzia ich finansowania, w postaci: udziału w podatku dochodowym, udziału w podatku od osób prawnych, dotacji i subwencji.

Każda jednostka samorządu terytorialnego posiada organ stanowiący i kontrolny jak i wykonawczy.

  1. Gmina:

Organizacja wewnętrzna oraz tryb pracy organów gminy, która jest jawna, określa ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym oraz status gminny. Gmina jest to wspólnota samorządowa, która jest tworzona przez wszystkich mieszkańców zamieszkujących odpowiednie terytorium. Wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, posiada osobowość prawną, której samodzielność podlega ochronie prawnej.

Zadania gminy:

Gmina wykonuje zadania własne jak i zlecone z zakresu administracji rządowej. Zadania takie są zlecone przez ustawę. „… do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym”. „a zatem sprawy gminne muszą posiadać dwie cechy: charakter publiczny i znaczenie lokalne”

W art. 7 ust. 3 przy przekazaniu zadań w drodze ustawy wymagane jest zapewnienie środków finansowych na ich realizacją w postaci zwiększenia dochodów własnych gminnych lub subwencji.

Gmina do realizacji zadań może tworzyć jednostki organizacyjne lub zawierać umowy z innymi podmiotami.

Rada gminy:

Organ stanowiący i kontrolny samorządu. Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy.

Właściwości Rady gminy:

Organem wykonawczym w gminie jest zarząd. W skład zarządu wchodzą: wójt albo burmistrz (prezydent miasta) jako przewodniczący zarządu, ich zastępcy oraz pozostali członkowie.

Wójt albo burmistrz (prezydent miasta) wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Do zadań należą w szczególności:

Burmistrz jednoosobowy organ wykonawczy gminy miejskiej oraz gminy miejsko-wiejskiej.

W miastach powyżej 100 000 mieszkańców lub posiadających historycznie przyjęte nazewnictwo organem wykonawczym jest prezydent miasta.

  1. Powiat

Pod pojęciem powiatu należ rozumieć wspólnotę samorządową, która jest stworzona na mocy prawa przez mieszkańców odpowiedniego terytorium, tj. obszar graniczących ze sobą gmin lub obszar miasta na prawach powiatu. Powiaty tworzone i znoszone są przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia. W tym celu zbierane są opinie od zainteresowanych gmin, rad powiatów i sejmików województw. Ważne jest, aby tworząc powiat był on jednolity pod względem więzi społecznych i gospodarczych oraz zdolności wykonywania zadań publicznych.

Powiat posiada osobowość prawną, a jej samodzielność podlega ochronie sądowej. Oprócz powiatów ziemskich, a więc tworzonych z kilku lub kilkunastu gmin, istnieją miasta na prawach powiatu (tzw. miasta grodzkie), które mają kompetencje zarówno gminy, jak i powiatu. Zalicza się do nich jednostki mające ponad 100.000 mieszkańców i te wszystkie miasta, które przestały być siedzibą wojewody.

Do organów powiatu zalicza się:

  1. Radę powiatu,

  2. Zarząd powiatu.

Rada powiatu

Rada powiatu to organ stanowiący i kontrolny samorządu powiatowego. Jego członkowie (radni) wybierani są w wyborach bezpośrednich w systemie wyborów proporcjonalnych. Rada powiatu pełni dwie funkcje:

  1. stanowiącą,

  2. kontrolną.

Może zatem podejmować uchwały, które prawnie wiążą ich adresatów, tj. mieszkańców powiatu, organy powiatu lub inne podmioty działające na terenie powiatu.

Tylko rada powiatu może m.in:

  1. stanowić akty prawa miejscowego (w tym także statutu powiatu),

  2. powoływanie i odwoływanie na wniosek starosty:

- sekretarza powiatu,

- skarbnika powiatu, który jest jednocześnie głównym księgowym budżetu,

  1. uchwalanie budżetu powiatu,

  2. podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat (w wysokości zgodnej z obowiązującym prawem),

- tworzenia i przystępowania do stowarzyszeń, związków, spółdzielni i fundacji oraz ich rozwiązywania lub występowania z nich,

  1. określenie wielkości sumy, do której zarząd może zaciągać zobowiązania,

  2. podejmowanie uchwał w sprawach:

- zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów,

- herbu i flagi powiatu,

Natomiast dzięki pełnieniu funkcji kontrolnej może nadzorować działalność zarządu, a także powiatowych jednostek organizacyjnych.

Począwszy od dnia wyborów kadencja rady powiatu trwa cztery lata, a w jej skład wchodzi 15 radnych, chyba że powiat liczy więcej niż 40 tys. mieszkańców. W takim przypadku na każde rozpoczęte 20 tys. mieszkańców przypada trzech radnych, ale nie więcej niż 39.

Zarząd powiatu - organ wykonawczy powiatu. W jego skład wchodzą:

Zarząd wybierany jest przez radę powiatu. W realizacji zadań zarząd powiatu podlega wyłącznie radzie powiatu. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy zarządu określa statut powiatu. Do zadań zarządu powiatu należy w szczególności:

Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.

Do zadań starosty należą w szczególności:

- przygotowanie projektu porządku obrad zarządu,

- określanie czasu i miejsca posiedzenia zarządu,

- przygotowywanie materiałów do projektowanego porządku obrad,

- zapewnienie obsługi posiedzeń zarządu, jak i zwoływanie jego posiedzeń,

- przewodniczenie obradom zarządu.

Z każdego posiedzenia zarządu powiatu sporządzany jest protokół podpisywany przez wszystkich obecnych na posiedzeniu członków zarządu.

Zarówno w ustawie, jak i we wzorcowym statucie powiatu, brakuje sprecyzowania, w jaki sposób starosta może kierować bieżącymi sprawami powiatu.

Starosta jest także kierownikiem starostwa powiatowego i zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży. Na tym polu ma następujące zadania:

- w uzgodnieniu z wojewodą powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek,

- zatwierdza programy ich działania,

- uzgadnia wspólne działania na obszarze powiatu, a w szczególnych sytuacjach kieruje nimi,

- zleca przeprowadzenie kontroli w uzasadnionych przypadkach.

Uchwalony przez radę powiatu regulamin organizacyjny określa zasady funkcjonowania i organizację starostwa powiatowego, natomiast zarząd powiatu uchwala regulamin organizacyjny dla jednostek organizacyjnych powiatu.

W sprawach wymagających natychmiastowego działania, np. w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia, starosta podejmuje czynności w imieniu zarządu powiatu. Aby uniknąć nadużywania tych uprawnień, starosta jest zobowiązany przedstawić zarządowi raport o podjętych decyzjach w celu ich akceptacji na najbliższym posiedzeniu.

Starosta może również wydawać decyzje dotyczące indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej.

Reprezentowanie powiatu na zewnątrz ma charakter niewładczy. Nie ma również uprawnień do jednoosobowego podejmowania decyzji w sprawach majątkowych powiatu. Bezwzględnie muszą to być dwaj członkowie zarządu.

Pomimo posiadania rozległych uprawnień starosta nie jest organem administracji publicznej.

  1. Województwo

Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową, a zatem województwo traktowane jest jako korporacja terenowa. Nawiązuje w ten sposób do Konstytucji RP, która rozróżnia lokalne i regionalne wspólnoty samorządowe.

Zgodnie z ustawą o samorządzie województwa i o administracji rządowej w województwie, która została uchwalona dnia 05.06.1998 r., województwo zarządzane jest dualistycznie, tj. przez:

  1. administrację samorządową z marszałkiem województwa na czele,

  2. administrację rządową, której przewodniczy wojewoda.

Aby można było uznać województwo za jednostkę samorządu terytorialnego określone muszą być elementy takie jak podmiot, przedmiot i zadania samorządu oraz nadzór nad samorządem terytorialnym.

Sejmik województwa - organ stanowiący i kontrolny, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa cztery lata, licząc od dnia wyborów. Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną.

Kompetencje sejmiku

Zarząd województwa

Zarząd jest organem wykonawczym województwa liczącym 5 osób, w tym: marszałek województwa (pełniący rolę przewodniczącego zarządu), wicemarszałek (lub dwóch) oraz pozostali członkowie. Członkostwa z zarządzie nie można łączyć z:

  1. członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego,

  2. zatrudnieniem w administracji rządowej,

  3. mandatem posła lub senatora.

Marszałek województwa jest wybierany przez sejmik bezwzględną większością głosów. Następnie sejmik wybiera wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu wyłącznie na wniosek marszałka zwykłą większością głosów w głosowaniu tajnym Marszałek kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa.

Kompetencje zarządu województwa:

Zarząd województwa jest uprawniony do wykonywania tych zadań samorządu województwa, które nie zostały zastrzeżone na rzecz sejmiku województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

Do kompetencji zarządu wymienionych w przepisach ustawy o samorządzie województwa należą:

Organy kontrolne zajmują się nadzorowaniem w pełnym zakresie działalności zarządu, oraz jednostek organizacyjnych, wykorzystując w zakresie swoich obowiązków komisje rewizyjne. Organy kontrolne są również organami stanowiącymi jednostek samorządu terytorialnego, także skład komisji rekrutuje się spośród członków organów stanowiących (w środowisku gminnym oprócz przewodniczącego i zastępców przewodniczącego rady).

3. Podsumowanie

Aby efektywniej zaspokajać potrzeby społeczności, został wydzielony na podstawie struktur administracji państwowej samorząd terytorialny. Jednakże samo wyodrębnienie ze struktur państwa osobnego organu administracji nie wystarczyłoby do efektywnego wykonywania postawionych celów. Już sama jego struktura powinna być pochodną wykonywanych zadań i kompetencji, choć mają na nią wpływ także inne czynniki, nie mniej istotne. Pełnione obowiązki mają istotny wpływ na wielkość oraz zakres działań samorządów. Dyktują one potrzebę stworzenia pomocniczych jednostek tj. urzędów, spółek, związków, itp.

Zgodnie z konstytucyjną zasadą decentralizacji władzy publicznej, jak najwięcej spraw związanych z lokalną wspólnotą samorządową powinno znaleźć się w kompetencji jednostki samorządu terytorialnego właściwej dla tej wspólnoty. Nie należy jednak zapominać o konieczności zapewnienia samorządowi środków finansowych na realizację nowych zadań, bądź poprzez zwiększenie dochodów własnych, lub też poprzez subwencję.

Bibliografia

1. B. Dolnicki „Samorząd terytorialny”, wyd. Zakamycze, Kraków 2001,

2. B. Dolnicki, „Nadzór nad samorządem terytorialnym”, Katowice 1993,

3. Z. Leoński, Samorząd terytorialny w RP, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2006

Ustawy:

  1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.

  2. Ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990r. (Dz. U. 2001r. Nr 142, poz. 1591

  3. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz. U. nr 91 poz. 578,

  4. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim, Dz. U. nr 91 poz. 576

  5. Ustawa z dnia 24 lipca 1999 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, Dz. U. nr 96 poz. 603

Art. 1 pkt. 1 Ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990r. (Dz. U. 2001r. Nr 142, poz. 1591

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.

Z. Leoński, Samorząd terytorialny w RP, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2006

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz. U. nr 91 poz. 578,

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim, Dz. U. nr 91 poz. 576

Ustawa z dnia 24 lipca 1999 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, Dz. U. nr 96 poz. 603

Art. 3 ust 1 Ustawy o samorządzie gminnym - tekst jednolity Dz. U. 2001r. Nr 142 poz. 1591

Art. 1 cyt. cyt. ustawy

Art. 2 ust. 1 1cyt. ustawy

B. Dolnicki „Samorząd terytorialny”, wyd. Zakamycze, Kraków 2001, str. 68

B. Dolnicki „Samorząd terytorialny”, wyd. Zakamycze, Kraków 2001, str. 68

Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. 2001 Nr 142, poz. 1591)

Art. 9 ust. 1 cyt. ustawy

Art.. 18 pkt. 2 cyt. ustawy

Art. 26 ust. 1 Ustawy o samorządzie gminnym Dz. U 2001r. Nr 142 poz. 1591

Art. 26 ust. 2 Ustawy o samorządzie gminnym Dz. U 2001r. Nr 142 poz. 1591

Art. 12 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. tekst jedn. Dz. U. 2001r. Nr 142 poz. 1592

art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (D.U. 2001r. Nr 142, poz. 1592

Art. 26 ust. 1 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (D.U. 2001r. Nr 142, poz. 1592

Art. 32 ust. 1 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (D.U. 2001r. Nr 142, poz. 1592)

art. 34 ust. 1 cyt. ustawy

art. 35 ust. 2 i 3 cyt. ustawy

art. 34 ust. 3 cyt. ustawy

art. 48 ust. 2 cyt. ustawy

art. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa tekst jednolity Dz. U. 2001r. Nr 142, poz. 1590

Dz. U. Nr 91, poz. 576 i 577 z późniejszymi zmianami.

B. Dolnicki, „Nadzór nad samorządem terytorialnym”, Katowice 1993, s. 23 i następne

Art. 18 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa tekst jedn. Dz. U. 2001r. Nr 142, poz. 1590

Art. 31 ust. 1 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa, tekst jedn. Dz. U. 2001r. Nr 142, poz. 1590

Art. 41 ust. 2 cyt. ustawy

Z. Leoński, Samorząd terytorialny w RP, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2006

Z. Leoński, Samorząd terytorialny w RP, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2006



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
charakterystyka dochodow samorzadu terytorialnego (cz2
Gospodarka budzetowa jednostek samorzadu terytorialnego
5 Samorząd terytorialny
Europejska Karta Samorzadu Terytorialnego
Polityka finansowa samorządu terytorialnego
Zmiana ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, Studia, Samorząd terytorialny, podatki lokalne
Nadzór nad samorządem terytorialnym II, Ustrój administracji rządowej i samorządowej w Polsce
Wykaz aktow prawa miejscowego stanowionych przez organy jednostek samorzadu terytorialnego, Legislac
Samorząd terytorialny w Niemczech
DOCHODY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
Prawo samorządu terytorialnego
Pojęcie i istota samorządu terytorialnego
Samorząd Terytorialny na podstawie podręcznika Prof Dolnickiego ustawy
samorząd terytorialny
7 Samorząd terytorialny 2
gminnaopracowanie, Ustrój Samorządu Terytorialnego
ST w UE - Wyk éad Nr 4, SAMORZĄD TERYTORIALNY W KRAJACH UE

więcej podobnych podstron