PRAWO WSPÓLNOTOWE

A/ MODELE INTEGRACJI

• EUROPEJSKI

Oparty na tym co zachodzi w UE, paradygmat integracyjny, cechy:

• Filozofia integracji postępującej, pogłębianie więzi

• Poszerzanie jej na kolejne sfery od ekonomicznej wzwyż

• Rozbudowana struktura organizacyjna, rozwinięty system pracy

• Samodzielność państw członkowskich znacznie ograniczona lub wyeliminowana (kanalizowanie swojej aktywności)

• Działania prowadzone są w sposób kolektywny

• AMERYKAŃSKI

• Model wolnego handlu, ograniczone ambicje integracyjne(NAFTA)

• Luźność powiązań, statyczny charakter integracji

• Spłaszczona i nierozwinięta struktura, system prawny słabo rozwinięty

• Marginalna współpraca w innych dziedzinach, samodzielność państw,

• Duży margines autonomii nawet w sferach objętych integracją

B/ TEORIE INTEGRACJI

KLASYCZNE:

• Komunikacyjna, (Karol Deutsh) lata 50.

Wzrastająca liczba połączeń i powiązań komunikacyjnych

• Funkcjonalna (Dawid Mitrane) lata 40

Koncepcja ewolucyjna, każdy kolejny krok wynika z ewolucji działań, prymat gospodarki nad polityką, koncepcja zakłada automatyczne rozwijanie integracji w kolejnych dziedzinach, tzw. spill over- rozlewanie

• Neofunkcjonalna (Erst Has) lata 50

Siłą napędową jest współpraca gospodarcza a prócz niej również współ. polityczna, interwencjonizm polityczny, przerwanie automatyzmu i przepchnięcie polityczne impulsu wspomagającego(traktaty, konwencje), nacisk na tworzenie instytucji ponad narodowych.

• Konfederalistyczna

Propagowana przez frakcję „Europy Narodów”(Szar De Goul, Szwron Jozef Sztraus) nic odgórnego, wszystko uzgodnione, brak centralizmu, suwerenność państw, niezależnych narodowo, integracja zastępuje współpracę, Europa ojczyzn, państw, pierwszeństwo integracji politycznej nad ekonomiczną, instytucje centralne to przedłużenie rządów lub współp.

• Federalistyczna

• Radykalna, metoda konstytuanty Artiero Spinelli

• Umiarkowana, ewolucyjny federalizm, pakt federalny ma wypływać z potrzeb państw

Rozwinął się po II wojnie, silnie propagowany przez Niemcy(K. Adenauer W. Holsztain - pierwszy przewodniczący komisji) i Francję(Ż. Monet, R. Szumann)utworzenie systemu ponadnarodowego w postaci federacji, przekazanie części swoich uprawnień na rzecz ponadnarodowego centrum decyzyjnego, integracja polityczna miała by doprowadzić do pełnej integracji gospodarczej, silnie propagowana przez Europejską Unię Federalistyczną i Europejski Ruch Federalistów, postulują oni idee Federacji Europejskiej lub Stanów Zjednoczonych Europy

Czynniki integracyjne	System ponadnarodowy	Współpraca m/n
Polityczne	Federalizm	Konfederalizm
Ekonomiczne	Neofunkcjonalizm	Funkcjonalizm

WSPÓŁCZESNE:

• Europa ala karte:

Wybiera sobie z listy politykę którą będzie realizować ale nie we wszystkich kierunkach integracji.

• Europa zmiennych prędkości:

(Leo Tindemans, Willi Brand), stopniowe dostosowywanie się państw do integracji, różne państwa w różnych okresach,

• Europa twardego jądra:

Państwa założycielskie są najsilniejsze i najsilniej zintegrowane.

• Europa o zmiennej geometrii:

Wewnętrzne zróżnicowanie państw, elastyczność uczestnictwa i kształtowania procesów integracji.

KONCEPCJE

• Uniwersalistyczna, koncepcja uwolnienia handlu światowego

• Racjonalistyczna

• Liberalna / Neoliberalna(Ballasy)integracja z jednej strony jest stanem rzeczywistości a z drugiej to proces, fazy ewolucji państw od unii celnej przez wspólny rynek do unii gospodarczej i politycznej.

GENEZA I ROZWÓJ INTEGRACJI NA PODSTAWIE NURTÓW PARTYJNYCH

• Partie socjaldemokratyczne, chadecy, postępowe partie liberalne

• Koncepcja ogólnoeuropejskiej integracji opartej na subsydialności w równowadze integracyjnej

• Rozciągnięcie procesów integracyjnych na płaszczyznę militarną

• Dążenie do nadania wspólnocie wymiaru socjalnego

• Partie konserwatywne, liberalne

• Nurt opowiadający się za konfederacją,

• Czynnik narodowy najważniejszy, autonomia europejska

• Militarny aspekt przeciwstawienia się i odebrania obronności od NATO

• Opozycja do koncepcji społecznej gospodarki

C/ EWOLUCJA UNII

• Ewolucja schodkowa, stabilizacja po przejściu etapu i następny schodek,

• Od 25 do 27 państw maksymalnie w unii do 2005,

• UE teoretycznie doszła do etapu unii ekonomicznej a na pewno jest jednolity rynek wewnętrzny

• Stanowi też pewną unię polityczną ale nie do końca,

• Tendencje ewolucyjne unii:

• Umocnienie i rozwój cech ponadnarodowych integracji

• Rozszerzanie zakresu integracji na nowe dziedziny

• Wprowadzenie głosowania większościowego

• Wzmocnienie roli parlamentu europejskiego(wybory powszechne)

• Wyłączność formalnej inicjatywy prawodawczej

• Powstanie i działalność sądów wspólnotowych

• Dążenie do decydującego wpływu rządów państw członkowskich

• Osłabienie roli Komisji UE przez odmowę przydzielenia jej kompetencji prawodawczych (zgoda państw członkowskich)

• Osłabienie pozycji Komisji i Rady UE przez powstanie i aktywność RE

• Skłonność do tworzenia prawa ramowego a nie szczegółowego

• Decentralizacja kompetencji w zakresie kontroli prawa wspólnotowego

• Reinterpretacja zasady głosowania większością kwalifikowaną

• Powiązanie nowych dziedzin integracji z mocno zintegrowaną kompetencją organów wspólnotowych

• Osłabienie więzów solidarności integracyjnej przez ściślejszą współpracę

• Opt - outs, mechanizm wyłączania się, niezależność, konkurencyjność

D/ ROZWÓJ INTEGRACJI

1. Okres 1945 - 1951

Rodzenie się, kształtowanie się konkretnej idei integracyjnej i dążenie do jej utworzenia. Przesłanki to sytuacja po II wojnie światowej, naciski USA plan Marszala, przekształcony później w OECD,

9 V 1950 Dzień Europy, ogłoszono projekt Szumana Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali opracowany zresztą przez Moneta, chodziło w nim o integracje Francji i Niemiec oraz kontrolę Francji nad przemysłem wydobywczym

2. Okres 1951 - 1957

Ustalenie się stosunków idei integracji, samodzielne istnienie EWWiS

(6 członków), V 52 próba powołania Europejskiej Wspólnoty Obronnej i Politycznej nie podpisane przez Francję a więc fiasko.

1955 konferencja w Mesynie o Europejskiej Wspól. Gosp. i Euro Atomie wg Speaka

3. Okres 1957 - 1986

Umacnianie podstaw integracji, stopniowe zacieśnianie więzi między państwami członkowskimi, ukształtowanie przez traktaty procesu i zakresu integracji, ścisłe zainteresowanie budową integracji i nowej jakości, cel to budowa jednolitego rynku wewnętrznego

8IV 65, traktat o fuzji organów wykonawczych 3 wspólnot wszedł 1VII 67

30 VI 65, kryzys dotyczący polityki rolnej, konferencja pustych krzeseł,

29 I 66, kompromis Luksemburski, porozumienie polityczne, rezygnacja z traktatowej możliwości podejmowania decyzji większością w Rad. Eur

1 VII 68, wejście w życie unii celnej,

1-2 XII 69, rozszerzenie unii o Wielką Brytanię

1 I 70, polityka handlu zewnętrznego przechodzi w ręce wspólnot

21 IV 70, dochody wspólnot europejskich z opłat celnych

1 I 73 rozszerzenie o Danię i Irlandię

1 I 76, usunięcie wszystkich barier celnych

6-7 VII 78, RE uchwala w Bremie, stworzenie Europejskiego Systemu Walutowego i wspólnej jednostki.

7-10 VI 79, pierwsze bezpośrednie, powszechne wybory do Parla. Europ.

1 I 81, Grecja 10 członek, 1982Referendum na Grenlandii o wystąpieniu

4. Okres 1986 - 1992

Budowa jednolitego rynku wewnętrznego, przygotowanie i utworzenie UE osiągnięcie zbieżności gospodarczej,

1 I 86, Akt akcesyjny Hiszpanii i Portugalii

1 I 87, wchodzi w życie Jednolity Akt Europejski

11-12 II 88, Pakiet de Lora, reforma systemu finansowego, wspólna polityka rolna i funduszy strukturalnych UE

25 VI 88, układ o współpracy struktur europejskich z RWPG

26 i 27 VI 89, powołanie unii gospodarczej i walutowej w 3 etapach

18 V 90, układ o stowarzyszeniu państw niemieckich

3 X 90, zjednoczenie Niemiec

2 V 92, układ o utworzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego, czyli wspólnoty europ. + EFTA

5. Okres 1992 - 1997/99

Budowanie fundamentów UE, rozszerzenie integracji na nowe dziedziny traktatów o UE,

6XI 92 Norwegowie, Szwajcarzy odrzucają w referendum integrację z UE

7 II 92 podpisanie traktatu o stworzeniu UE

1 I 95, Akty akcesyjne Austrii, Finlandii, Szwecji,

26 III 95, wejście w życie porozumień z Szengen,

2 X 97, podpisanie traktatu Amsterdamskiego,

6. Okres 1999 - dziś

Realizacje traktatów, rozszerzenie struktur członkowskich o Europę Środ. i Wschodnią, Maltę i Cypr, negocjacje akcesyjne z kandydatami

1 I 1999, wprowadzenie Euro i unii walutowej,

26 II 2001, traktat Nicejski reformujący instytucje przed rozszerzeniem

szczyt w Laken o zwołaniu konwencji dotyczącej konstytucji europejskiej

E/ TRAKTATY ZAŁOŻYCIELSKIE I REFORMATORSKIE

1. TRAKTAT EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY WĘGLA I STALI

Powołany na 50 lat, 19 IV a wszedł w życie 21 VII 1952, celem było zwiększanie zatrudnienia i stopy życiowej oraz wspólny rynek państw członkowskich na produkty przemysłu wydobywczego

Organy to Komisja Europejska (Wysoka Władza), Zgromadzenie Ogólne, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Rewidentów i Księgowych, pełny sukces, zrealizowano założone cele, wydatki strukturalne pokrywano z opodatkowania węgla i stali, pozostałe z ogólnego budżetu.

2. TRAKTAT EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY GOSPODARCZEJ

Podpisany w Rzymie 25 III 1957, a wszedł w życie 1 I 1958, od 1 XI 1993 zmienił nazwę na Traktat o Wspólnocie Europejskiej, cel to harmonijny i jednolity wspólny rynek i unia gospodarczo walutowa, równouprawnienie, ekologizacja, solidarność itd. Szczegółowe cele to brak opłat celnych, unia handlowa, unia rynku wewnętrznego, polityka emigracyjna, rolnictwo, rybołówstwo, transport, polityka konkurencji, harmonizacja jednolitego rynku, polityka zatrudnienia, społeczna, spójności regionalnej, wspieranie konkurencji, nauka i technika, transeuropejska sieć, zdrowie, edukacja, rozwój, pomoc dla państw trzecich, ochrona konsumenta. Organy jak w innych, pomocnicze to Europejski Bank Centralny i System EBS, oraz Europejski Bank Inwestycyjny

3. JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI

Jednolity Akt Europejski podpisano 17 II 1986 r. Dziewięć państw członkowskich Wspólnot podpisało go w Luksem­burgu, natomiast Dania, Grecja i Włochy 28 lutego 1986 r. Jednolity Akt Europejski (JAE), po ratyfikacji przez państwa członkowskie wszedł w życie 1 VII 1987 r. Był to akt, który po raz pierwszy wprowadzał bardzo istotne zmiany do Traktatów Rzymskich, tworzy po raz pierwszy prawno międzynaro­dowe ramy EWP W zasadzie JAE nie wyszedł jednak poza prawne opisanie istotniejszych praktyk i dotychczasowych ustaleń politycznych Rozwój EWP jest wyrazem tzw. teorii dwóch kolumn, w myśl której urzeczywistnienie Unii Europejskiej musi wynikać zarówno z rozwoju Wspólnot, jak i ze współpracy w dziedzinie polityki zagranicznej. Ogólny cel integracji europejskiej to, to że „Wspólnoty Europejskie i Europejska Współpraca Polityczna stawiają przyczynienie się do konkretnych postępów na drodze do Unii Europejskiej". JAE kreować ma nową organizację międzynarodową - Europejską Wspólnotę Polityczną (EWP) oraz organizację obejmującą Wspólnoty i Europejską Współpracę Polityczną; określoną jako „organizację w rozumieniu polityczno-socjologicznym" oraz jako confederatio sine nomine W JAE nie tylko nie nastąpiło połączenie Wspólnot Europejskich i Europejskiej Współpracy Politycznej, a wręcz odwrotnie zaakceptowano ich odrębność.

4. TRAKTAT O UE

11 XII 1991 r. szefowie państw i rządów krajów członkowskich Wspólnot Europejskich wynegocjowali w Maastricht projekt Traktatu o UE. Przewiduje on zarówno utworzenie unii gospodarczo-walutowej, jak i unii politycznej. Traktat ten jest nowym etapem w procesie prowadzącym do utworzenia „ścisłej unii". Traktat o UE został podpisany 7 II 1992 r. w Maastricht przez ministrów spraw zagranicznych, gospodarki i finansów. Zgodnie z postanowieniami tegoż dokumentu miał on wejść w życie po ratyfikacji przez parlamenty narodowe wszystkich państw - sygnatariuszy 1 I 1993 r. Jednakże ze względu na przedłużającą się i pełną dramatycznych napięć procedurę ratyfikacyjną zyskał on moc wiążącą z dniem 1 XI 1993 Traktat został zawarty na czas nieokreślony.Traktat o UE jest bardzo rozbudowaną umową m/n. Jest to jednocześnie dokument bardzo nieprzejrzysty i trudny do analizy ze względu na specyficzną, skomplikowaną budowę, która jest odzwierciedleniem swoistego rozumienia UE. Układ składa się z 7 części, nazywa­nych tytułami (działami), z których pierwszy poświęcony jest postanowieniom wspólnym (określającym m.in. istotę i cel Unii). Tytuły II-IV stanowią modyfikację postanowień traktatów założycielskich trzech Wspólnot (EWWiS, EWG i Euratom), bez włączenia jednakże ich zrewidowanej treści do tekstu Traktatu o UE. W tytułach V-VI została uregulowana współpraca państw członkowskich Unii w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz współpracy w dziedzinie sprawiedli­wości i spraw wewnętrznych. Ostatnia część dotyczy wniosków końcowych. Układ uzupełnia 17 protokołów i 32 deklaracje. Powyższa konstrukcja Traktatu o UE określana jest jako konstrukcja oparta na III filarach

Filar pierwszy to postano­wienia Traktatu z Maastricht dotyczące trzech Wspólnot (EWWiS, EWG i Euratom). Zawierają modyfikację celów gospodar­czych Wspólnot, jak i zmiany w funkcjonowaniu organów Wspólnot. Rozszerza zakres podmiotowych kompetencji, ustala obywatelstwo UE, zwiększa kompetencje parlamentu europejskiego, otwiera nowe polityki wspólnotowe, zwiększa liczbę przypadków głosowania większością kwalifik.

Filar drugi stanowią przepisy regulujące współpracę w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeńs­twa (artykuł J)i obronę tożsamości UE na arenie m/n

Filar trzeci zawiera regulację działań Unii w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (artykuł K), ściślejsza współpraca sądów, policji, wzmocnienie ochrony praw obywateli.

5. TRAKTAT EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ

Wszedł w życie 1 I 1958, na czas nieokreślony, organy wspólnotowe tak jak w innych, pomocnicze to Agencja Zaopatrzenia(dostarcza paliwa atomowego), Wspólny Ośrodek Badań Euro Atomowych, Komitet Doradczy Euro Atom, finansowanie ze składek członkowskich i dochodów traktatowych. Celem jest:

- rozwijanie badań i zapewnienie rozpowszechniania wiedzy technicznej;

- ustanowienie jednolitych norm bezpieczeństwa dla sanitarnej ochrony ludności i pracowników oraz czuwanie nad przestrzeganiem tych norm;

- koordynowanie inwestycji przemysłowych oraz tworzenie wspólnych podst. zakładów, niezbędnych do rozwoju energii, w ramach Euratomu;

- czuwanie nad prawidłowym i sprawiedliwym zaopatrzeniem wszystkich użytkowników Euratomu w minerały i paliwa atomowe;

- zapewnienie (poprzez odpowiednią kontrolę) aby materiały atomowe nie były używane do celów innych niż te, do których są przeznaczone;

- wykonywanie prawa własności przyznanego Euratomowi w stosunku do specjalnych materiałów rozszczepialnych;

- utworzenie wspólnego rynku atomowego;

- nawiązywanie stosunków z innymi państwami i org. m/n, mogących przyczynić się do postępu w pokojowym użytkowaniu energii atomowej.

6. TRAKTAT FUZYJNY

Podpisany 1 IV 1965, a wszedł w życie 1 VII 1967, dokonał ujednolicenia systemu instytucjonalnego organizacji integracyjnych, stworzono jednolite instytucje obejmujące swym działaniem wszystkie organizacje integracyjne w ramach EWG, funkcjonuje do dziś.

7. TRAKTAT NICEJSKI

Podpisany 11 XII 2000, a wszedł w życie 26 II 2001, jest efektem traktatu Amsterdamskiego gdyż nie przystosowano struktur do rozszerzenia, jest zbiorem zmian do traktatu o UE i traktatów ustanawiających struktury europejskie. EUROJUST - to jednostka odpowiedzialna za organy ścigania. Nowe rozpisanie miejsc i głosów w strukturach 7 załączników, 24 deklaracje, postanowienia dzielą się na dwie grupy: niezwiązane z rozszerzeniem i wejdą wraz z traktatem i druga związana z rozszerzeniem (sposoby głosowania i finansowania), cel końcowy to dostosowanie instytucji unii o poszerzone 10 - 12 państw, zwiększenie sprawności w funkcjonowaniu i głosowaniu.

8. TRAKTAT AMSTERDAMSKI

Podpisany 2 X 1997, a wszedł w życie 1 XI 1999, celami traktatu są:

• Usytuowanie spraw zatrudnienia i nadanie im większego znaczenia

• Usunięcie przeszkód przemieszczania i zwiększenie bezpieczeństwa

• Wzmocnienie struktury instytucjonalnej UE

SEKCJE TRAKTATU:

• Wolność bezpieczeństwo i sprawiedliwość

• Relacje UE - obywatel

• Skuteczna i wspólna polityka zewnętrzna

• Instytucje unii

• Elastyczność i ściślejsza współpraca

• Uproszczenie i konsolidacja traktatów

POSTANOWIENIA:

Stworzono nową politykę zatrudnienia, zgoda na sankcje organizacyjne na członkach którzy naruszą zasady UE, włączono też tu porozumienie z Szengen, czyli o swobodzie przekraczania granic, pogłębienie współpracy policji przez stworzenie EUROPOLU - nie posiada własnych jednostek a opiera się wyłącznie na istniejących strukturach i współpracy, stworzono instytucję Sekretarza Generalnego Rady Europejskiej będącego Wysokim Przedstawicielem UE ds. integracji europejskiej, stworzono też komórkę planistyczno - analityczną.

# PRAWO EUROPEJSKIE

Stale się rozwija i jest nową jakością systemów prawnych, nie jest prawem wewnętrznym ani m/n, jest natomiast autonomicznym systemem prawnym czyli prawem wszystkich organizacji europejskich. Najważniejszy jest tu traktat o EWG a następnie o UE, podmiotami prawa są państwa członkowskie, one tworzą to prawo i przekazują go na rzecz organów UE

4/ ŹRÓDŁA PRAWA EUROPEJSKIEGO

• Pierwotne

• Pisane

• Traktaty europejskie ⋅ Protokoły i aneksy

• Traktaty rewidujące i uzupełniające ⋅ Traktaty akcesyjne

• Umowy zawierane przez państwo z organami wspólnot

• Europejskie porozumienie o terytorialnych właściwościach sądów i wykonywania wyroków ⋅ Uchwały Rady UE

• Niepisane

• Ogólne zasady prawne(Prawo postępowania administracyjnego UE

• Prawo zwyczajowe

• Wtórne

Akty prawne które tworzą organy wspólnoty na podstawie pełnomocnictw określonych w prawie pierwotnym w traktatach, ograniczona kompetencja szczegółowa zasada mówiąca o tym że organy nie mogą określać swoich kompetencji, umowy m/n są pomiędzy pierwotnym a wtórnym prawem

• Pochodne

• Uchwalane

FUNKCJE AKTÓW PRAWNYCH

• Oznaczone akty prawa europejskiego (umowy m/n)

Nie stanowią podst. kompetencyjnej, posługuje się nimi Rada i Komisja

• ROZPORZĄDZENIA,

„Ustawy” do prawa, ogłoszenie ich zawiera regulację generalną i abstrakcyjną, wiąże wszystkich nikogo konkretnie nie wskazując, to taki akt prawny, który wchodzi in ekstenzo czyli niezmienialnie, jednostki nie mogą ich zaskarżyć do trybunału, są wiążące we wszystkich częściach, obowiązuje bezpośrednio nie wymaga wewnątrz państwowych aktów

• DYREKTYWY

Nie ma odpowiednika, skierowana do państw, kieruje państwo do celu ale pozostawia swobodę wyboru drogi, dwustopniowy proces prawa musi być zatwierdzona w państwach członkowskich:

• Ogólne, określają cel w zarysach

• Szczegółowe, cel określony w najdrobniejszych szczegółach - charakter zbliżony do rozporządzeń

Po prawidłowej i całkowitej realizacji dyrektywy władze państwowe i sądy powinny dokonać wykładni przepisów krajowych w jej świetle

Dyrektywa jest określona czasem w jakim ma być zrealizowana

• DECYZJE

Służą do realizowania przypadków indywidualnych, skierowane do osób prawnych lub fizycznych, państw członkowskich

• OPINIE I ZALECENIA

Nie są wiążące i nie ustanawiają praw i obowiązków, mają skutek prawny, od komisji nie wymagają odpowiedniego zezwolenia

• Nieoznaczone akty prawa

• REZOLUCJE, niewłaściwe uchwały rady

• UZGODNIENIA, dotyczące tylko funkcjonowania prawa:

• Zasada bezpośredniej skuteczności

• Zasada nadrzędności prymatu prawa UE nad prawem wewnętrznym

• Zasada subsydialności

HIERARCHIA PRAWA:

• Prawo założycielskie

• Rozporządzenia i dyrektywy

• Konstytucje państw

• Pozostałe prawa konstytucyjne

• Uchwały krajowe

• Inne akty prawa krajowego

6/ GŁÓWNE ORGANY WSPÓLNOTOWE

RADA EUROPEJSKA

Powstała 10 XII 1974, w skład której wchodzą szefowie państw lub rządów, stanowi naczel­ny organ decyzyjny. Zbiera się z reguły dwa razy do roku, a decyzje podejmuje na podstawie konsensusu przedstawicieli wszystkich państw. W jej posiedzeniach uczestniczy także prze­wodniczący Komisji Europejskiej z głosem decydującym. Ustala ona główne kierunki dzia­łania, przyjmuje ostatecznie najbardziej kontrowersyjne decyzje, w tym także o przyszłości UE.

KOMISJA EUROPEJSKA

jest głównym organem wykonawczym UE. Składa się z 20 komi­sarzy delegowanych przez poszczególne państwa członkowskie, w tym po 2 przez RFN, Hiszpanię, Francję, Włochy i WB oraz po 1 z pozostałych. Przewodni­czącego i komisarzy desygnuje RE, a mianuje po zatwierdzeniu przez PE, który może złożyć wniosek nieufności wobec całej Komisji. Sytuacja taka miała miejsce w II 1999, gdy ze względu na korupcje cała Komisja Europejska na czele z J. Santerem podała się do dymisji. Natomiast powołany na przewodniczącego Komisji Romano Prodi został zatwierdzony wraz z komisarzami przez nowy Parlament Europejski dopiero jesienią 1999 r. Decyzje podejmowane są większością głosów, a każdy członek Komisji posiada 1 głos. Komisja kontroluje i zapewnia wykonanie prawa unijnego, jak również wydaje akty prawne o charakterze wykonawczym, zarządza budżetem i zapewnia wykonanie budżetu.

PARLAMENT EUROPEJSKI (PE)

składa się po poszerzeniu w 1995 r. z 626 deputowanych, wybieranych bezpośrednio oraz proporcjonalnie do liczby mieszkańców (np. Niemcy po­siadają 99, a Luksemburg 6 mandatów). Frakcje PE grupują się według orientacji politycz­nych, a nie według kryterium państw narodowych (np. socjaliści, chrześcijańscy demokra­ci, liberałowie itp). Po traktacie z Maastricht wzrosły jego uprawnienia nie tylko w zakresie uchwalania budżetu, ale także stanowienia prawa oraz kontroli Komisji Europejskiej. Wy­bory do PE nie cieszą się jednak dużą frekwencją, co świadczy o jego małej popularności i niskim autorytecie wśród wyborców.

Złożony charakter struktur unijnych utrudnia podejmowanie szybkich decyzji, co z kolei przekreśla możliwość przeprowadzenia szybkich reform. Należy bowiem brać pod uwagę z jednej strony zasadę subsydiarności, a z drugiej dążenie poszczególnych organów i instytucji centralnych i terenowych państw członkowskich do zachowania własnych upraw­nień i suwerennych decyzji w wielu dziedzinach. Komplikuje to także wykrystalizowanie się przejrzystych relacji między PE oraz jego aspiracjami do przejęcia w przyszłości w więk­szym zakresie funkcji ustawodawczych oraz kontrolnych w stosunku do Komisji Europejskiej­

UKŁADY SIŁ W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM

Parlament Europejski, według sformułowania Traktatu Rzymskiego z 1957 roku, reprezentuje "narody państw zespolonych we Wspólnocie Europejskiej". Około 375 milionów obywateli europejskich z 15 państw jest obecnie zaangażowanych w procesie integracji europejskiej za pośrednictwem swoich 626 reprezentantów w Parlamencie Europejskim. Pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego odbyły się w czerwcu 1979 roku, zaledwie w 34 lata po zakończeniu II wojny światowej. Obywatele podzielonych niegdyś działaniami wojennymi krajów Europy udali się do urn, aby wybrać członków wspólnego Parlamentu. Trudno o lepsze świadectwo pojednania narodów europejskich. Parlament Europejski wywodzi swoją legitymację z bezpośrednich i powszechnych wyborów, które odbywają się, co 5 lat. Liczne traktaty - w szczególności Traktat z Maastricht (1992) i Traktat Amsterdamski (1997) - zwiększyły wpływ i poszerzyły zakres jego uprawnień. Z ciała doradczego Parlament Europejski przekształcił się stopniowo w parlament legislacyjny, wyposażony we władzę podobną do tej, jaką mają parlamenty narodowe - stanowi większość praw europejskich, które mają bezpośredni wpływ na życie obywateli państw Unii i jest równorzędnym partnerem Rady Ministrów. Deputowani do Parlamentu Europejskiego są wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich zgodnie z systemem proporcjonalnej reprezentacji albo na podstawie regionalnej, jak na przykład we Włoszech, Wielkiej Brytanii oraz Belgii, albo krajowej, tak jak we Francji, Hiszpanii, Austrii, Danii, Luksemburgu i innych krajach, lub według systemu mieszanego (Niemcy). We wszystkich krajach Unii obowiązują zasady demokracji, w szczególności czynne prawo wyborcze od 18 roku życia, równość pomiędzy mężczyznami a kobietami oraz tajność głosowania. W niektórych państwach członkowskich, jak np. w Belgii, Luksemburgu i Grecji, głosowanie jest obowiązkowe.

Liczbę deputowanych z poszczególnych krajów określają traktaty unijne, szczególnie Traktat o WE i odpowiada liczbie ludności danego kraju. W Parlamencie posłowie zasiadają według przynależności do poszczególnych grup politycznych, a nie do narodowych delegacji. Parlament obecnie składa się z siedmiu grup politycznych oraz kilku posłów niezależnych. W skład poszczególnych grup politycznych wchodzą deputowani z ponad stu narodowych partii politycznych:

1. PPE-ED -
   Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) i Europejskich Demokratów

2. PSE -
   Grupa Partii Europejskich Socjaldemokratów

3. Greens/EFA -
   Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie

4. EUL/NGL -
   Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica

5. UEN -
   Grupa Unii na rzecz Europy Narodów

6. EDD -
   Grupa na rzecz Europejskich Demokracji i Różnorodności

7. ELDR -
   Grupa Europejskiej Partii Liberalnej, Demokratycznej i Reformatorskiej

8. NI -
   Niezrzeszeni

Do utworzenia grupy parlamentarnej trzeba:

Min 23 dep. z 2 państw

Min 18 dep. z 3 państw

Co najmniej 14 dep. z 4 lub więcej krajów UE.

																Total
PPE-DE	5	1	53	9	28	21	5	34	2	9	7	9	5	7	37	232
PSE	6	2	35	9	24	18	1	16	2	6	6	12	3	6	29	175
ELDR	5	6			2	1	1	8	1	8			5	4	11	52
GUE/NGL		3	7	7	4	15		6		1		2	1	3		49
Verts/ALE	6		4		5	9	2	2	1	4	2		2	2	6	45
UEN		1				4	6	10				2				23
EDD		3				9				3					3	18
NI	3				1	10		11			6				1	32
Total	25	16	99	25	64	87	15	87	6	31	21	25	16	22	87	626

Zgodnie z ustaleniami z Traktatu Akcesyjnego po rozszerzeniu UE o 10 nowych państw, parlament będzie liczył 732 dep. Polska będzie miała 54 parlamentarzystów.

Wybory na kadencję 2004-2009 odbędą się zgodnie z zasadami wspólnymi dla wszystkich państw członkowskich. Nowe przepisy wprowadzają prócz istniejącej zasady powszechności i bezpośredniości, ordynację proporcjonalną, możliwość stosowania progu wyborczego nie wyższego niż 5%, oraz dają możliwość ustalenia maksymalnych pułapów wydatków na kampanię.

RADA UNII (b. RADA MINISTRÓW)

jest zasadniczym centrum decyzyjnym w której zasiadają ministro­wie poszczególnych resortów państw członkowskich w zależności od potrzeb. Posiada ona szereg komisji i zespołów oraz innych gremiów, które przygotowują szczegółowe propozy­cje decyzji. Co pół roku przewodnictwo w Radzie UE obejmuje inne państwo członkowskie, a na zewnątrz UE reprezentuje tzw. Trójka, czyli poprzedni, aktualny i przyszły przewodni­czący. Decyzje w Radzie UE zapadają w różny sposób

•zwykłej większości głosów każde z państw członkowskich posiada jeden głos, co oznacza, iż decyzja zapada co najmniej większością 8 głosów,

•większość kwalifikowana wymagana jest przy większości głosowań, liczba głosów dla poszczególnych krajów uzależniona jest od liczby mieszkańców i wynosi od 2 głosów dla Luksemburga do 10 głosów dla największych państw (przy 87 głosach ozna­cza, iż większość kwalifikowana wymaga 62 głosy),

• jednomyślność wszystkich członków wymagana jest przy kluczowych decyzjach politycznych, wszyscy posiadają po 1 głosie.

KOMITET STAŁYCH PRZEDSTAWICIELI (CoRePer)

Jest częścią Rady. Głównym zadaniem jest przygotowanie działalności ustawodawczej właściwej Rady Ministrów. Obraduje w więcej niż jednym składzie. Stali przedstawiciele w randze ambasadorów państw członkowskich (CoRePer-II) zajmują się obszarami podlegającymi Radzie Ministrów Spraw Zagranicznych, Bezpieczeństwa i Spraw Wewnętrznych i tzw. Radzie EcoFin, czyli sprawy ministrów gospodarki i finansów, zastępcy ambasadorów (CoRePer-I) zajmują się wszystkimi sprawami szczegółowymi z wyjątkiem rolnictwa. Obrady są w środy, efekt posiedzeń to propozycje decyzji dla Rady Ministrów.

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI,

Powołany jako odrębny organ, składa się z 15 sędziów i 8 rzeczników generalnych, kadencja 6 lat co 3 lata ½ składu wymieniana, obraduje plenarnie lub w izbach(3,5,7 osób), decyzje większością głosów, rzecznicy przygotowują merytorycznie posiedzenia i orzeczenia Trybunału.

ZAKRES JURYSDYKCJI rozstrzyga spory między:

• organami Wspólnoty(np. między Parlamentem a Radą)

• organami Wspólnoty a państwami członkowskimi

• państwami członkowskimi

• osobami fizycznymi lub prawnymi a organami wspólnotowymi

dodatkowo:

• wydaje orzeczenia wstępne

• prawo wydawania wiążącej i ostatecznej interpretacji prawa

• rozstrzyga o ważności aktów prawnych

• czuwa nad wykonywaniem statutów

SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI,

Rozpoczął działalność w XI 1989 a od 26 II 2001 uprawniony do rozstrzygania większości skarg w postępowaniu bezpośrednim, obejmuje obszary: skargi o nieważności, skargi o zaniechaniu działania, zobowiązania pozakontraktowe Wspólnoty, sprawy dotyczące pracowników WE, arbitraż. Przynajmniej jeden sędzia SPI powinien pochodzić z każdego kraju członkowskiego

OLAF

Urząd antydefraudacyjny bada szczegółowe kwestie złego finansowania UE

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY (REWIDENTÓW KSIĘGOWYCH)

Siedziba Luksemburg utworzony w 1977 w celu zapew­nienia niezależnej kontroli rachunków wszystkich dochodów i wydatków WE oraz na „zgodność z prawem i prawidłowość dochodów i wydatków" jak też „upewnia się, czy budżet jest prawidłowo zarządzany" Każde państwo członkowskie deleguje do Trybunału Rewidentów Księgowych jedną osobę Trybunał składa się z 15 członków, których pozycja jest podo­bnie niezależna jak sędziów Trybunału Sprawiedliwości. Członków TRiK powołuje się na 6 lat z możliwością reelekcji, wspiera ich 400 wyspecjalizowanych pracowników. Trybunał Rewidentów sam przygotowuje swoje Reguły Proceduralne, które - po ratyfikacji Traktatu Nicejskiego będą zatwierdzane przez Radę kwalifikowaną większością Działalność kontrolna Trybunału Rewidentów Księgowych dotyczy zarówno rozrachunków finansowych, przedkładanych przez organy Wspólnoty i inne utworzone przez nią osoby prawne, jak i przeprowadzania kontroli na miejscu w biurach organów, w państwach członkowskich, a nawet w państwach trze­cich, jeśli te np. otrzymują od Wspólnoty pomoc dla krajów rozwijających się.

KOMITET REGIONÓW,

Utworzony przez Traktat z Maastricht. KR jest jakby kopią KES. Jego członkowie podzieleni są w identyczny sposób według państw członkowskich, są podobnie niezależni, tzn. nie są przed­stawicielami władz regionalnych czy komunalnych, których wiążą jakieś instru­kcje, lecz są niezależnymi przedstawicielami określonych interesów. Prace KR prowadzone są przez sekretariat KES. Jak wskazuje nazwa, poprzez KR do procesów decyzyjnych Wspólnoty powinny być wprowadzone specyficzne interesy miast, gmin, powiatów, województw, de­partamentów, okręgów regencyjnych czy prowincji. W określonych przypadkach wprowadzono obligatoryjne konsultacje, np. przy wydawaniu wytycznych do budowy sieci transeuropejskich. Konsultacje w KR mogą być przeprowadzane także we wszystkich innych przypadkach, w których Rada lub Komisja „uzna to za stosowne" (tzw. konsultacje fakultatywne). KR może też sam wydawać opinie dotyczące wszystkich kwestii związanych z zakresem jego działania KR nie posiada uprawnień do powództwa, aby zaskarżyć naruszenie swoich obligatoryj­nych praw współuczestnictwa w procesie legislacyjnym.

KOMITET EKONOMICZNO SPOŁECZNY (KES)

Traktatem o Utworzeniu EWWiS powołano jednocześnie tzw. komisję doradczą, której skład był określony przez parytet przedstawicieli pro­ducentów węgla i stali, pracobiorców, konsumentów i handlowców. Utworzone zostały odpowiednie gremia, które składają się z 222 członków, po jednej trzeciej z przedstawicieli pracodawców, pracobiorców oraz konsumentów i innych grup społecznych. Członkowie KES są miano­wani przez zrzeszenia w poszczególnych państwach członkowskich i zatwierdzani przez Radę. Zadaniem KES i Komisji Doradczej jest powiązanie decydentów w Komisji, Radzie i Parlamencie z określonymi kręgami gospodarczymi i konsumentami: W celu skutecznego wykonywania tego zadania TWE przewiduje w licznych podstawach prawnych obligatoryjne konsultacje z KES w kwestiach projektów ustawodawczych. Opinie nie są zobowiązujące dla organów ustawodawczych, ale jeżeli taka konsultacja się nie odbędzie, to wówczas ma miejsce zasadniczy błąd proceduralny a dany akt prawny może być uznany za nieważny. Z braku własnego uprawnienia do powództwa KES sama jednak nie może zaskarżyć do Trybunału pominięcia konsultacji. Wszystkie opinie dotyczące projektów ustawodawczych i zaleceń, które KES wydaje z własnej inicjatywy, publikowane są w Dzienniku Urzędowym w części C. Prace KES przygotowywane są przez około 500 pracowników sekretariatu.

7/ STANOWIENIE PRAWA

• Zasada ograniczonej kompetencji szczegółowej, instytucje nie mogą same decydować musi być uprawomocniona,

• Kompetencje z mocą kontekstu rzeczowego, norma traktatowa nadaje kompetencje, ustala rodzaje aktów ogranicza wpływy decyzji i rozporządz

• Zasada subsydiarności i niezbędności (proporcjonalności)

• Kompetencje WE do stanowienia prawa:

• wyłączne,

• konkurencyjne

• równoległe

PROCEDURY:

KONSULTACYJNA

Zakłada przyjęcie prawa w układzie komisja przedstawia projekt prawa a rada przyjmuje go lub zmienia, parlament nie uczestniczy, ale jest wymóg zasięgnięcia opinii, która jest niewiążąca, stosowana jest ciągle do spraw ważnych dla członków (polityka rolna, harmonizacja prawa, ochr. Środ.)

WSPÓŁPRACY (art. 252)

Wymaga dwóch czytań w parlamencie, (I) projekt trafia do parlamentu, może zostać odrzucony bezwzględną większością, opinia trafia do Komisji i Rady, ustosunkowanie się do poprawek, komisja interpretuje i przekazuje radzie, wspólne stanowisko trafia do parlamentu (II), akceptacja lub odrzucenie poprawek, opinia trafia ponownie do Komisji i Rady (stosowana między 1983 - 1997)

WSPÓŁDECYZJI (art. 251)

Trzy czytania w parlamencie (I) jak w.w., w (II) przy braku akceptacji parlamentu, Rada powołuje Komitet Konceliacyjny (po 15 z Parlamentu i Rady i 1 przedstawiciel Komisji nie mający głosu) po przygotowaniu projektu na nowo trafia do parlamentu, (III) jeśli brak jest wspólnego stanowiska proces się kończy (stosowany gdzie integracja jest wysoko)

ZGODY

Umowy stowarzyszeniowe, akcesyjne z państwami i organizacjami na podstawie których są tworzone instytucje wspólne, powodujące poważne obciążenia finansowe, w tych dokumentach parlament nie zgłasza poprawek mówi tylko tak lub nie,

BUDŻETOWA (art. 272)

Skomplikowana, dwa rodzaje wydatków UE, obligatoryjne - wprost z traktatu(decyduje Rada) i nie obligatoryjne -są efektem decyzji parlamentu na 1 VI tworzony jest preliminarz wydatków, w przypadku odrzucenia tworzone jest prowizorium budżetowe lub stosowany jeden z dwu rodzajów budżetu korygujący lub uzupełniający

8/ INTERPRETACJA PRAWA WE

• Dosłowna, rozumienie normy prawnej, : semantyczna i semiologiczna

• Systematyczna, znaczenie wynika z kontekstu systemowego

• Teologiczna, celowościowa, sens, cel, regulacje, maxymalizacja działań

• Historyczna, niestosowana interpretacja prawa m/n i jego wykładni

WYKONYWANIE

• Przez państwo członkowskie pośrednio

• Występuje w przeważającej części przypadków

• Organy wspólnotowe nie wydają poleceń egzekucji prawa bezpośredniego zastosowania

• Akty prawne, rozporządzenia, decyzje i bezpośrednia skuteczność dyrektyw do egzekucji prawa krajowego w których egzekwowane są dyrektywy

• Jest to pośrednie prawo bezpośredniego zastosowania

• Przez wspólnotę bezpośrednio

• Sprawy wewnątrz wspólnoty

• Sprawy kadrowe, wykonywanie budżetu, struktura organizacyjna

• Prawo konkurencji, antymonopolowe, o fuzjach przedsiębiorstw, pomocy świadczonej przez państwo, zasady wykonania:

• Decyzja do os. fizycznych i prawnych musi być umotywowana

• Proporcjonalność

• Bezpieczeństwo prawne i ochrona zaufania

• Prawo do prawnego wysłuchania

• Zakaz dwukrotnego wszczynania procesu w tej samej sprawie

• Naruszenie zasad to unieważnienie decyzji

HARMONIZACJA

• Stare podejście, zbliżanie norm wewnętrznych państw członkowskich na poziomie wspólnotowym

• Negatywna integracja eliminacja przeszkód w działalności integracyjnej

• Pozytywna integracja, współpraca dla osiągnięcia nowych celów

• Nowe podejście, harmonizacja drogą dyrektyw integracji negatywnej, harmonizacja przez instrumenty finansowe(fundusze strukturalne i programy wspólnotowe)

9/ SYSTEM OCHRONY PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

• SKARGA O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI art. 230, jest uzasadniona jeżeli działanie któregoś z organów wspólnotowych było nielegalne z powodu braku kompetencj organu lub naruszenia istotnych przepisów dotyczących formy prawnej a także jeżeli organ swoim działaniem naruszył prawo pierwotne, wtórne lub nadużył prerogatyw do swobodnego działania

• SKARGA O ZANIECHANIE art. 232,

Jest uzasadniona jeżeli oskarżony organ wspólnotowy zaniechał działania polegającego na wydawaniu jakiegoś postanowienia lub skierowaniu aktu prawnego do powoda, naruszając tym samym swoje zobowiązania wynikające z prawa wspólnotowego

• SKARGA ODSZKODOWAWCZA art. 235

Stwierdzenie szkód i wypłacenie odszkodowań, wspólnota ponosi koszty szkód deliktów spowodowanych przez jej organy lub funkcjonariuszy w procesie postępowania

• ORZECZENIE WSTĘPNE art. 234

Jest ponadnarodową instancją z jurysdykcją obejmującą całe terytorium Wspólnoty, zapewnia jednolitą wykładnię prawa wspólnotowego na terenie UE, chodzi tu o procedurę przejściową, przerywającą proces toczący się przed sądem krajowym, to zinstytucjonalizowana forma zasięgnięcia opinii rzeczoznawców,

• POSTĘPOWANIE O NARUSZENIE TRAKTATU art. 226

Jest to skarga w trybie nadzoru przeciwko państwom członkowskim, a przedmiotem postępowania jest naruszenie traktatu lub obowiązującego prawa wtórnego, jest uzasadniona jeżeli stan prawny albo praktyka administracyjna jednego z państw członkowskich sprzeczna jest z obowiązującymi normami prawa wspólnotowego,

10/ PRAWO WSPÓLNEGO RYNKU

• ZAKRES SWOBODY PRZEPŁYWU TOWARÓW

Zachodzi tylko w granicach wspólnoty, z rozszerzeniem na EOG,

• ZAKAZY W SWOBODNYM PRZEPŁYWIE

• Nie obejmuje Wysp Owczych, Grenlandii, Zamorskich Terytoriów Francji, wysp Karaibskich, Celty i Melila, ale obejmuje Monako

• Wyjątki w swobodnym przepływie to względy:

• Moralności publicznej

• Porządku publicznego

• Bezpieczeństwa

• Ochrony życia i zdrowia ludzi, zwierząt i roślin

• Ochrona majątku narodowego posiadającego wartość artystyczną, historyczną lub archeologiczną.

• TOWAR

Wszelkie przedmioty mające wartość pieniężną i dzięki temu mogące mieć wartość transakcji pieniężnej

TOWAR WSPÓLNOTOWY

To towar pochodzący z państw członkowskich

• ZASADA KRAJU POCHODZENIA TOWARU/USŁUGI

• WTC

Wspólna taryfa celna, stosowane przez władze celne państw członkowskich na obszarze granicy zewnętrznej UE , dzięki temu istnieje nieograniczony wewnętrzny przepływ towarów wewnątrz wspólnoty, nie ma jednak wspólnej organizacji celnej, CN - scalona nomenklatura statystyczna, wyszczególnione są tu wszystkie towary jakie przepływają przez kraje UE ułatwia funkcjonowanie WTC,

• FORMUŁA DASSONVILLE

Klauzula sformułowana w 1974/837 są to ograniczenia w obrocie towarowym, państwo nie ma prawa wprowadzać ograniczeń swobody obrotu towarami, podstawa dla funkcjonowania unii celnej

• PRACOWNIK w prawie wspólnotowym

Funkcjonuje w stosunku pracy z charakterystycznymi cechami:

• świadczy pracę o wartości ekonomicznej na rzecz innego podmiotu

• podlega poleceniom innego podmiotu

• otrzymuje wynagrodzenie za pracę

• SWOBODA PRZEPŁYWY PRACOWNIKÓW

Prawo wszystkich do wjazdu, wyjazdu, pobytu i równego dostępu szans i wykonywania pracy, oraz prawo członków rodziny pracownika do przemieszczania, pobytu i przywilejów socjalnych, praw do nauki, zatrudnienia i pozostawania w państwie gospodarza,

• SWOBODA PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Prawo do prowadzenia i zakładania działalności gospodarczej obywateli UE na terenie całej wspólnoty, wszyscy mają równe szanse dostępu do rynku wspólnotowego

• USŁUGA w prawie wspólnotowym

Świadczenie wykonywane odpłatnie jeśli nie są uregulowane przez swobody postanowienia, ograniczone w czasie i przekraczające granice państwa (z wyjątkiem transportu)

• SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG

• Czynna, usługa jedzie do innego państwa

• Bierna, chętny przyjeżdża do usługi

• Korespondencyjna, ekspertyzy

• SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU

Dla kapitału i tak nie ma granic ale dzięki swobodzie przepływu i stworzeniu wspólnej waluty staje się idealnym narzędziem do inwestowania, prowadzenia działalności gospodarczej i in.

13/ WSPÓLNA POLITYKA ROLNA

• CELE,

• Podnoszenie produkcyjności rolnictwa

• Zapewnienie ludności rolniczej właściwego poziomu życia

• Stabilizacja rynków produktów rolnych

• Rozsądne ceny

• Gwarancja zbytu dostarczanych towarów

ZASADY,

• Jednolitość rynku rolnego(wspólny charakter)

• Preferencja dla produktów europejskich

• Zasada suwerenności produkcyjnej

• Politykę finansuje Europejski Fundusz Gwarancji Rolnych

• FORMY ORGANIZACJI RYNKÓW

• Europejska Organizacja Rynków, największa i najszerzej działająca, działa w najważniejszych sektorach, 95% rynków

• Wiążąca Koordynacja Narodowych Organizacji Rynków, brak czystej postaci, formułuje pewne reguły i dyrektywy skoncentrowanych na konkretnych rynkach

• Wspólne Reguły Konkurencji, najłagodniejsza forma, generalna likwidacja elementów narodowych organizacji rynków zakłócających konkurencje,

• INSTRUMENTY

• Wspólna organizacja rynków rolnych

• Kształcenia zawodowe rolników

• Badania w zakresie rolnictwa

• Upowszechnianie wiedzy rolniczej

• MECHANIZMY STABILIZACJI RYNKU

• Interwencje na rynku wewnętrznym

• Ochrona zewnętrzna - cła

• Zwroty eksportowe - subsydia eksportowe

• Zwroty produkcyjne

• Opłaty wyrównawcze - przy imporcie

• WADY

• Wysokie koszty

• Skomplikowany mechanizm rynków

• Rozbudowana biurokracja

• Nie jest do końca systemem celnym

• Konstrukcja utrudnia konkurowanie na rynku światowym

• Bogacenie się tylko najlepszych

• Preferowanie rolnictwa północnego

• Polityka absurdu

ZALETY

• System stabilny, zabezpiecza równowagę rynkową

• Gwarantuje wysoką produkcyjność i wydajność

14/ POLITYKA REGIONALNA

• MOTYWY I CELE

Realizowany wspólnie przez UE i rządy 15, dla wyrównania rozwoju regionów a podstawowy cel to pomoc słabo rozwiniętym regionom w UE a wykształcił się w latach 80,

• FUNDUSZE STRUKTURALNE

• Europejski Fundusz Regionalny

• Europejski Fundusz Socjalny

• Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnych

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

• Fundusz Spójności

• Europejski Instrument Finansowania Rybołówstwa

PROGRAMY WSPÓLNOTOWE:

• INTERREG - LIDER + , rozwój obszarów wiejskich

• URBAN, pomoc miastom - PROGRAMY KRAJOWE

• EGAL, przeciwdziała dyskryminacji na rynku

• ZASADY I CELE POLITYKI STRUKTURALNEJ

• Koncentracje środków pod względem fizycznym i strukturalnym, priorytetowe cele dla polityki:

• Wzmocnienie rozwoju i dostosowanie struktur regionów opóźnionych w rozwoju

• Wspieranie ekonomicznej i społ. konwersji regionów przeżywających trudności strukturalne związane z przemysłem schyłkowym

• Walka z bezrobociem oraz pomoc na rzecz adaptacji i modernizacji polityki oświaty i kształcenia zawodowego

• Pomoc przejściowa, obszary które przestały już lub niedługo przestaną spełniać kryteria ww. przyznaje się ją na 3-5 lat.

• Przyznanie priorytetów programom wieloletnim i funduszom struktur.

• Oparcie selekcji regionów którym przysługuje pomoc na kryteriach wspólnotowych, selekcja w przekroju NUTS (Nomenklatura Statystycznych Jednostek Terytorialnych)

• Współ finansowanie przez środki wspólnotowe i krajowe

• Partnerstwo, współpraca między komisją a władzami regionów w przygotowaniu realizacji programów

• WADY POLITYKI REGIONALNEJ I STRUKTURALNEJ

• Potrzeby są coraz większe

• Powolność homogenizacji regionów UE

• Wysoki koszt

ZALETY

• Bogacenie się

• Zasysanie siły roboczej

• Coraz mniejsze dysproporcje

• Małe ruchy migracyjne

• Systematyczna pomoc (stabilność)

16/ WSPÓLNA POLITYKA ZAGRANICZNA I BEZPIECZEŃSTWA (II filar)

• INSTRUMENTY

• poprzez ciągłą wzajemną wymianę informacji i konsultacje między państwa­mi członkowskimi oraz przez ustalenie wspólnych stanowisk, wg których kształtowane powinny być polityki poszczególnych państw

• poprzez ustanawianie i prowadzenie wspólnych akcji, tzw. joint actions

• CELE

• ochrona wspólnych wartości, podst. interesów i niezależności Unii;

• wzmacnianie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich;

• zachowanie pokoju i wzmacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego;

• wspieranie współpracy międzynarodowej;

• rozwój i wzmacnianie demokracji oraz zasad państwa prawnego, jak również poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności.

• STRUKTURA I MECHANIZM DECYZYJNY

• Rada Europejska, tzn. szefowie państw i rządów, ustalają najważniejsze cele Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa: przede wszystkim za­sady i ogólne wytyczne

• Wszystkie inne ważne decyzje podejmuje jednogłośnie Rada Ministrów Spraw Zagranicznych i Obrony, bez jakiegokolwiek udziału PE. Są to:

• wspólne stanowiska

• wspólne akcje

• decyzje o rozdziale funduszy operacyjnych

• W określonych uprzednio przypadkach Rada Ministerstw Spraw Zagranicznych i Obrony może podejmować decyzje kwalifikowana większością głosów, bez konieczności uprzednich konsultacji w PE Dotyczy to:

• przeprowadzania „Wspólnych Akcji",

• kwestii proceduralnych,

• Parlament Europejski bierze udział w WPZB według określonych reguł

• konsultacje z Parlamentem przeprowadzane będą w ważnych kwestiach i przy określaniu głównych kierunków działania; Rada natomiast „za­pewnia by zdanie Parlamentu Europejskiego zostało należycie wzięte pod uwagę

• Parlament zawsze może kierować do Rady „zapytania i zalecenia

• (co najmniej) raz w roku odbywa się w Parlamencie debata „o postępach w realizacji" WPZB.

• EUROPEJSKA POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY

Europejskie bezpieczeństwo obejmuje aspekty polityczne, gospodarcze i militarne; głównym celem polityki w tej dziedzinie będzie zmniejszenie ryzyka zaistnienia sytuacji, które mogłyby zagrozić nienaruszalności terytorium i nieza­leżności politycznej Unii i państw członkowskich, jej demokracji, stabilności gospodarczej, jak również stabilności sąsiadujących z nią obszarów. Wspólna polityka w dziedzinie bezpieczeństwa oprze się w przyszłości na całościowym pojęciu bezpieczeństwa. Podobnie szeroko ujmuje cele WPBiO, RE mówi, że bezpieczeństwo europejskie będzie zmierzało w szczególności do ograniczenia ryzyka i niepewności, które mogłyby uderzyć w integralność terytorialną i niezależność polityczną Unii i jej członków, w ich charakter demokratyczny, stabilność gospodarczą oraz stabilność regionów sąsiadujących. Unia dysponuje własnymi środkami działania, jak i środkami dostarczonymi przez państwa członkowskie oraz dorobkiem współpracy politycznej dla realizacji celów wynikających z polityki bezpieczeństwa, szczególnie w takich dziedzinach, jak przezwyciężanie kryzysów, propagowanie zasad ustanowionych przez ONZ i KBWE, rozbrojenie, nie rozprzestrzenianie broni atomowej i aspekty gospodarcze bezpieczeństwa. W pewnych przypadkach Unia może sama podejmować określone przedsię­wzięcia. Działanie Unii może niekiedy być prowadzone z wykorzystaniem dyplomacji wielostronnej w ramach organizacji międzynarodowych jak ONZ, KBWE i Rada Europy.

17/ WSPÓŁPRACA W DZIEDZINIE SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH (III filar)

• CELE WSPÓŁPRACY

• Regulowanie zasad wjazdu na teren państw ukł. i strzeżenie ich granic

• polityka imigracyjna i regulacja pozwoleń na pobyt i podjęcie pracy dla obywateli krajów trzecich;

• walka z przestępczością międzynarodową (pranie brudnych pieniędzy)

• współpraca sadowa w sprawach cywilnych; Walka z narkomanii;

• współpraca sądowa w sprawach karnych; Polityka azylowa

• współpraca w sprawach celnych;

• współpraca policji na rzecz zapobiegania i zwalczania terroryzmu m/n, przestępczości, m.in. także poprzez budowę Europejskiego Urzędu Policji (Europol).

• INSTRUMENTY I STRUKTURY

• PROCES Z SCHEANGEN

Poza ramami działania Wspólnoty przedstawiciele Belgii, Niemiec Francji Luk­semburga i Holandii podpisali 15 VI 1985 r. w miasteczku Schengen układu dotyczącego stopniowej likwidacji kontroli granicznych na wspólnych granicach (później dołączyły Grecja, Włochy, Portugalia i Hiszpania). Celem układu jest całkowita liberalizacja ruchu osobowego na wewnętrznych granicach państw wchodzących w jego skład - o każdym czasie i w każdym miejscu. Kontrole na granicach państw członkowskich są jednak najważniejszym środkiem zatrzymy­wania poszukiwanych osób, wejdzie w życic kiedy wdrożone zostaną środki uzupełniające oraz poprawienie współpracy policji i wymiany informacji, 19 VI 1990 układ wykonawczy do układu w Schengen (Schengen II)przewiduje on m.in. utworzenie wspólnej, elektronicznej kartoteki śledczej państw układu, tzw. system Informacyjny z Schengen (SIS).

11/ BUDŻET I FINANSOWANIE UE

• ZASADY BUDŻETOWE

• Jedność budżetu, wszystkie dochody i wydatki muszą być ujęte w jednym dokumencie, wyjątek to Europejski Fundusz Rozwoju, polityka bezpieczeństwa, filar II i III, niektóre agencje wspólnotowe,

• Uniwersalność, poszczególne dochody nie mogą być przypisane do określonych wydatków,

• Zakaz rozliczania dochodów i wydatków przed zebraniem do jednego dokumentu,

• Jednorodność, rok budżetowy to 1 I - 31 XII,

• Równowaga, wydatki nie mogą przekraczać dochodów,

• Deficyt nie może być likwidowany kredytami bankowymi a jedynie zwiększaniem świadczeń państw członkowskich,

• Wydatki muszą mieć przypisane cele,

• DOCHODY BUDŻETU

• 46% środki własne z dochodów państw członkowskich

• 36% z tytułu podatku VAT

• 14% z ceł

• 2% z ceł i opłat rolnych

• 2% pozostałe

• WYDATKI BUDŻETU

• Polityka rolna 42%

• Polityka strukturalna 41%

• Działania zewnętrzne 6%

• Administracja wspólnotowa 5%

• Badania i rozwój 4%

• Pozostałe 2%

12/ WSPÓLNA POLITYKA HANDLOWA

• UNIA I SYSTEM CELNY

• CHARAKTERYSTYKA POLITYKI HANDLOWEJ

• PIRAMIDA PREFERENCJI

• UMOWY HANDLOWE

• EOG I STOSUNKI Z KRAJAMI AKP

• UKŁADY EUROPEJSKIE Z KRAJAMI EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ

15/ UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWA

• EUROPEJSKI SYSTEM WALUTOWY

ELEMENTY SKŁADOWE

• Europejska jednostka walutowa {ECU(koszyk walut)} obecnie EURO

• Mechanizm Kursowy ERN

• System kredytowy

• PRZYCZYNY TWORZENIA UNII

• Duży może więcej,

• Próba uniezależnienia się i konkurencja dla USA,

• Swoboda przepływu, wspólna waluta to co pociąga do unii

• ETAPY DOCHODZENIA

Etap I, 1VII 1991 - 31 XII 1993

Wszedł w życie traktat o UE, sprecyzowano tam czym jest unia gospodarczo walutowa, jakie warunki trzeba spełnić, pełna swoboda przepływu kapitału, poprawiono funkcjonowanie europejskiego systemu walutowego, zacieśniono współpracę między BC

Etap II, 1 I 1994 - 31 XII 1998

Pogłębianie koordynacji polityki, utworzenie Europejskiego Instytutu Walutowego, osiąganie kryteriów konwergencji przez członków, kryteria:

• Stabilności cen

• śr. stopa inflacji nie powinna przekraczać w ciągu roku o więcej niż 1,5 pt. % stopy inflacji w 3 krajach UE o najniższej stopie.

• Uczestnictwo waluty narodowej w Europejskim Systemie Walutowym (ERN) tunel +/- 15%

• Nominalna długoterminowa stopa % nie powinna przekraczać o więcej niż 2 pt. % w 2 krajach unii o najwyższej stabilności cen

• Deficytu budżetowego 3% próg PKB

• Długu publicznego > 60% PKB

Etap III, 1 I 1999 - DZIŚ

Wejście państw UE to unii walutowej prócz Grecji, WB, Danii i Szwecji

Wprowadzenie Euro € jako pieniądza rozliczeniowego a do 1 VI 2002 ma wejść definitywnie w miejsce walut krajowych

• KRYTERIA ZBIEŻNOŚCI

• ZASADY FUNKCJONOWANIA

• EUROPEJSKI BANK I SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH

STRUKTURA DECYZYJNA

Rada Zarządzająca EBC - wyłania z siebie 6 osób tzw. Zarząd na czele stoi Prezes, kadencja 5 lat, Zarząd + prezesi BC państw członkowskich tworzą Radę Generalną

ESBC = EBC + Narodowe BC

ZADANIA

• Utrzymywanie stabilności cen

• Określenie i realizowanie polityki wspólnotowej

• Prowadzenie operacji dewizowych

• Utrzymywanie i zarządzanie dewizami państw członkowskich

INSTRUMENTARIUM ESBC

• Operacje otwartego rynku

• Udzielanie kredytów lub przyjmowanie depozytów od banków

• Wykorzystywanie stopy rezerw obowiązkowych

18/ STOSUNKI UE Z POLSKĄ

• FAZY ROZWOJU STOSUNKÓW

~ 1989 r.

19 IX Polska i Wspólnoty Europejskie podpisały umowę w sprawie handlu i współpracy gospodarczej.

~ 1991 r.

26 stycznia polski Rząd powołał Pełnomocnika do spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej.

16 grudnia podpisano Układ Europejski - Umowę o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskim oraz ich państwami członkowskimi.

~ 1992 r.

1 marca weszła w życie Umowa przejściowa regulująca kwestie wcześniejszego obowiązywania niektórych postanowień Umowy stowarzyszeniowej Polski ze Wspólnotami Europejskimi.

4 lipca Sejm upoważnił Prezydenta RP do ratyfikacji Układu Europejskiego.

~ 1993 r.

9 maja Polska uzyskała status partnera stowarzyszonego UZE.

21-22 czerwca na posiedzeniu Rady Europejskiej w Kopenhadze określono polityczne i ekonomiczne kryteria przystąpienia krajów Europy Środkowej i Wschodniej do Unii Europejskiej.

17 października Prezydent RP ratyfikował Układ Europejski.

~ 1994 r.

1 lutego wszedł w życie Układ Europejski.

8 kwietnia Polska założyła oficjalny wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej.

8-10 XII RE przyjęła w Essen postanowienia o strategii przed członkowskiej dla państw stowarzyszonych Euro. Środkowo Wschodniej

~ 1995 r.

3 V została opublikowana Biała Księga pt. „Przygotowanie krajów Europy Środ­kowo Wschodniej do integracji z Rynkiem Wewnętrznym UE".

~ 1996 r.

26 lipca Polska przesłała do Komisji Europejskiej odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu niezbędnym do przygotowania opinii w sprawie wniosku Polski o członkostwo w Unii Europejskiej.

8 sierpnia Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu Komitetu Integracji Europejskiej.

~ 1997 r.

28 stycznia Rada Ministrów przyjęła i przekazała do Sejmu dokument pt. „Narodowa Strategia Integracji". Zakłada się w nim, że negocjacje członkowskie rozpoczy­nają się na początku 1998 r. i mogą zakończyć się przed rokiem 2000. Końcowym etapem będzie ratyfikacja traktatu akcesyjnego (traktatu o przystą­pieniu) przez Polskę, Państwa członkowskie Unii i Parlament Europejski.

16 lipca Komisja Europejska przedstawiła w Strasburgu opinię o stanie przygotowań państw kandydujących do członkostwa w Unii. Zaliczyła w niej Polskę do grupy sześciu państw najlepiej przygotowanych do rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych.

12-13 grudnia Rada Europejska na spotkaniu w Luksemburgu podjęła decyzję o rozpoczęciu kolejnego procesu rozszerzenia Unii, obejmującego 10 państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz Cypr. Do właściwych negocjacji zapro­szono 6 państw wytypowanych wcześniej przez Komisję Europejską, wśród których znalazła się Polska.

~ 1998 r.

5 II J. Kułakowski otrzymał nominację na Głównego Negocjatora RP z UE

30 III odbyło się spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw UE oraz 11 krajów kandydujących, w tym Polski, na którym zostały oficjalnie otwarte negocjacje na temat poszerzenia Unii.

31 III rozpoczęły się negocjacje w sprawie przyjęcia Polski do UE.

• UKŁAD STOWARZYSZENIOWY

16 XII 1991 podpisano umowę o stowarzyszeniu Polski ze WE oraz ich państwami członkowskimi Celem Układu jest m.in.: ustanowienie odpowiednich ram dla dialogu politycznego, popieranie rozwoju handlu i harmonij­nych stosunków gospodarczych pomiędzy Stronami, stworzenie pod­stawy dla pomocy finansowej i technicznej Wspólnoty dla Polski, stworzenie właściwych ram dla stopniowej integracji Polski ze Wspól­notą, popieranie współpracy w dziedzinie kultury

• NARODOWU PROGRAM PRZYGOTOWANIA DO CZŁONKOSTWA

• PROGRAMY POMOCOWE I PRZEDAKCESYJNE

• NEGOCJACJE CZŁONKOWSKIE

• KORZYŚCI I KOSZTY CZŁONKOSTWA

---