ROZDZIAŁ 4

ANALIZA I INTERPRETACJA WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH

Dnia 1.07.2009 roku w świetlicy socjoterapeutycznej przeprowadziłam badania dotyczące funkcjonowania rodziny z problemem alkoholowym oraz wpływu alkoholizmu na rozwój dziecka. W badaniu udział wzięło 41 dziewczynek i 13 chłopców w wieku od 8 do 13 lat.

Wykres 2. Procentowy wskaźnik wieku badanych

Źródło: badania własne

Na zadane pytania dzieci odpowiedziały w następujący sposób:

Wykres 3. Szkoła do której uczęszcza dziecko

Źródło: badania własne

Wykres 4. Procent badanych z niepełnych rodzin

Źródło: badania własne

Wśród badanych dzieci cztery dziewczynki nie zamieszkują z obojgiem rodziców, mieszkają tylko z matką co procentowo ukazuje powyższy wykres. Można zatem na podstawie badań stwierdzić, że 7% dzieci poddanych badaniu wychowuje się w rodzinie niepełnej.

Tabela 4. Statystyka zatrudnienia w rodzinie

L.p	Czy rodzice pracują?	Dziewczęta	Chłopcy	Razem
1	Oboje pracują	4	3	7
2	Tylko matka	11	0	29
3	Tylko ojciec	19	10	12
4	Żadno nie pracuje	7	0	7
5	Razem	41	13	54

Źródło: badania własne

Z przeprowadzonego badania wynika, że tylko u siedmiorga dzieci (3 chłopców i 4 dziewczynek) pracę ma zarówno ojciec jak i matka. 19 dziewczynek i 10 chłopców odpowiedziało, że pracuje tylko ojciec, 11 dziewczynek odpowiedziało, że pracuje tylko matka, aż siedmioro dzieci przyznało, że żadno z rodziców niema pracy.

Tabela 5. Wykształcenie rodziców badanych dzieci

Wykształcenie	Ojciec	Matka	Razem
podstawowe	17	19	36
zawodowe	21	14	35
niepełne średnie	5	9	14
średnie	7	9	16
pomaturalne	0	3	3
wyższe	0	0	0
Razem	50	54	104

Źródło: badania własne

Wśród badanych dzieci czworo nie było w stanie określić wykształcenia ojca. Większość ojców ma wykształcenie zawodowe, następnie podstawowe, tylko 13 ukończyło szkołę średnią w tym 5 bez matury. Wśród matek przeważa wykształcenie podstawowe.

W grupie badanych, na pytanie dotyczące spożywania alkoholu przez rodziców alkoholu uzyskałam następujące odpowiedzi:

Wykres 5. Częstotliwość spożywania alkoholu w domu badanych

Źródło: badania własne

27 spośród badanych dzieci na pytanie jak często rodzice sięgają po alkohol odpowiedziało, że codziennie. 19 powiedziało, że raz w tygodniu, a tylko 8 że raz w miesiącu. Żadno z dzieci nie wskazało mniejszej częstotliwości.

Wykres 6. proporcjonalność spożywania alkoholu przez rodziców badanych

Wśród

Źródło: badania własne

Źródło: badania własne

W rodzinach badanych dzieci zdecydowanie częściej po alkohol sięga ojciec, aż w 33 przypadkach, nieco rzadziej matka w 21 przypadkach.

Na pytanie dotyczące zachowania rodzica będącego pod wpływem alkoholu dzieci odpowiedziały następująco:

• jest agresywny 37 osób

• wszczyna awantury 52 osoby

• bije matkę 30 osób

• oszukuje 49 osób

• używa wulgaryzmów 52 osoby

• nie pozwala się uczyć 33 osoby

• dobrze wypełnia swoje obowiązki 15 osób

• zaspokaja moje potrzeby 30 osób

• jest obojętny 29 osób

Wykres 7. Procentowa ilość rodziców przygotowujących posiłek dzieciom

Źródło: badania własne

Wśród 54 badanych tylko 10 osób odpowiedziało, twierdząco na pytanie czy rodzice przygotowują ci wszystkie posiłki. 32 osoby odpowiedziały, że nie zawsze, 12 odpowiedziało, że rodzice nie przygotowują im posiłków

Wykres 8. Wsparcie udzielane badanym przez ich opiekunów

Źródło: badania własne

Większość dzieci ocenia swoje relacje z rodzicami jako ani dobre, ani złe (37 osób), jako dobre 15 osób, jako złe oceniła 2 z badanych. Umieszczony poniżej wykres przedstawia rozlokowanie odpowiedzi badanych w procentach.

Wykres 9. Relacje badanych z rodzicami

Źródło: badania własne

Odpowiadając na pytanie dotyczące bezpieczeństwa w domu dzieci odpowiedziały następująco: 17 czuje się bezpiecznie, 19 raczej czuje się bezpiecznie, 14 raczej nie czuje się bezpiecznie, 4 nie czuje się bezpiecznie, ponieważ rodzice używają w stosunku do nich wulgaryzmów, krzyczą, często zmieniają zdanie. Poniżej zamieszczony został wykres ukazujący odpowiedzi w procentach.

Wykres 10. Wskaźnik poczucia bezpieczeństwa badanych w domu

Źródło: badania własne

Na pytanie dotyczące odczuć dzieci w relacji z rodzicem uzyskałam następujące odpowiedzi:

15 osób czuje się nieważnymi, 17 akceptowanymi, 9 kochanymi, 7 zapomnianymi,

4 odtrąconymi, 2 udzieliło innych odpowiedzi.

Wykres 11. Relacje zachodzące pomiędzy badanymi a opiekunami

Źródło: badania własne

Podobne odczucia towarzyszą dzieciom w środowisku 18 z badanych osób stwierdziło, że czuje się niewidzialnymi, 9 uważa, że rodzice ich kochają jak to określili „ na swój sposób”. 19 spośród badanych czuje, że rodzice o nich zapominają i zaniedbują niektóre obowiązki wobec nich. 8 udzieliło innych odpowiedzi.

Wykres 12. Emocje dziecka wywołane alkoholizmem opiekuna

Źródło: badania własne

Większość dzieci ukrywa przed swoimi rówieśnikami alkoholizm swojego opiekuna. Na 54 badanych tylko 6 odpowiedziało na pytanie „ czy Twoi koledzy wiedzą o alkoholizmie Twojego rodzica/opiekuna?” twierdząco. 47 przyznało, że ma problemy z nawiązywaniem bliższych kontaktów, tylko 8 powiedziało, że raczej trudności niema.

Zdecydowana większość dzieci nie lubi się uczyć, spośród badanych tylko 8 dzieci odpowiedziało, że lubi się uczyć, a tylko 7 osób osiąga bardzo dobre wyniki w nauce. 18 osiąga wyniki średnie, 29 słabe.

Wykres 13. Wyniki w nauce osiągane przez badanych

Źródło: badania własne

Wśród dzieci tylko 28 odpowiedziało, że lubi chodzić do szkoły z czego 7 bo lubi się uczyć, 6 bo lubi niektórych nauczycieli, 15 w szkole czuje się lepiej jak w domu. 19 osób uważa szkołę za nudną, 8 udzieliło innych odpowiedzi.

Poniższy wykres ukazuje jak negatywny wpływ na samoocenę dziecka wywiera alkoholizm rodzica/rodziców. Mając do wyboru zarówno pozytywne jak i negatywne cechy do określenia siebie, dzieci w większości przypadków wybierały cechy negatywne. Często też opinie na swój temat wydawały sprzeczne, np. twierdząc zarówno że są grzeczne i wulgarne, wagarujące. Podobnie łączyły agresję z byciem miłym. Część dzieci określało się przymiotnikami „głupi”, „brzydka”, „nudna”.

Wykres 14. Samoocena badanych.

Źródło: badania własne

Wyniki prowadzonych badań potwierdzają hipotezę dotyczącą negatywnego wpływu alkoholizmu na rozwój dziecka w rodzinie. Dzieci wychowujące się w rodzinie, w której jeden bądź oboje rodziców nadużywa alkoholu, w stosunku do dzieci wychowywanych w rodzinie nie dotkniętej chorobą alkoholową mają o wiele niższe poczucie własnej wartości, osiągają niższe wyniki w nauce, częściej odczuwa lęk i niepokój w związku z zachowaniem swoich rodziców/ rodzica. Ponadto mają trudności z nawiązywaniem znajomości, zgadują jakie zachowania są „normalne”, odczuwają lęk i wstyd związany z chorobą alkoholową swoich rodziców. Tylko poprzez podjęcie terapii leczenia uzależnienia i współuzależnienia przez całą rodzinę, dziecko będzie mogło prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie i pełnić powierzone mu role, funkcje.

43

21%

grzeczny;

18%

wagaruję;

17%

wulgarny;

6%

agresywny;

miły; 15%

inne; 13%

---