gender011

Kino, kotleta i,..

20

Łupino w/Orata melodramat, laa Lupirto i Humphtcy Boga/i w lilmte HIGH SlćHHA Raoula Wslsha.

kobiety i perspektywy żeńskiej • powodują se rię zaburzeń w samej strukturze opowiadania; znamię niemożności lokalizuje film pod znakiem choroby i frustracji. Przykładem tego procesu jest na przykład inwersja happy enduw tym filmie.

Intencja skierowania naszej uwagi na hollywoodzkie reżyserki, takie jak Dorothy Arzner i Ida Łupino, ma podwójne oblicze. Po pierwsze. jest to polemiczna próba przywrócenia zainteresowania Hollywoodem, po atakach jakie nań czyniono. Po drugie - analiza funkcjonowania mitu i możliwość obalenia go w systemie hollywoodzkim może posłużyć określeniu strategii obalenia ideologii w ogóle.

Być może należałoby coś powiedzieć o europejskim filmie artystycznym; niewątpliwie jest on bardziej podatny na inwazję mitu niż film hollywoodzki Ta sprawa wyjaśni się, gdy zbadamy prace Riefenstahl. Companez. Trintignant. Vardy i innych. Filmy Agnes Yardy są szczególnie dobrym przykładem dzieła, które celebruje burźuazyjny mit kobiety, a wraz z tym oczywistą niewinność znaku Zwłaszcza SZCZĘŚCIE wręcz zaprasza do analizy w stylu Barthcsa.-Odzwierciedlenie kobiecej fan-

VA£DA

tazji przez Varcfę tworzy maksymalne przybliżenie łatwych nvarzeń dziennych uwiecznionych w reklamie, która niewątpliwie istnieje w kinie. Jej filmy wydają się całkowicie niewinne jeśli chodzi o działanie mitu; w istocie to celem mit u jest wytworzenie wrażenia niewinności. kiedy to wszystko wydaje się "naturalne*. Zainteresowanie Vardy naturą jest bezpośrednim wyrazem odwrotu od historii: historia jest przetwarzana w naturę, włączając w to eliminację wszystkich wątpliwości, ponieważ wszystko Jawi się jako 'naturalne". Nie ma wątpliwości, że film Vardy jest reakcyjny: jej odrzucenie kultury i umiejscowienie kobiety poza historią sprawia, że jej filmy są krokiem wstecz w rejonie kobiecego ki-- ^na

Konkluzja

Jaki rodzaj strategii byłby właściwy? Rozwój pracy kolektywnej jest oczywiście ważnym krokiem naprzód; jako sposób zdobywania i ' dzielenia określonych umiejętności rzuca wspaniałe wyzwanie męskim przywilejom w przemyśle filmowym, będąc wyrazem postawy siostrzanej i żywotnej alternatywy dla sztywnych relacji hierarchicznych kina. zdominowanego przez mężczyzn; stwarza realne szanse dialogu na temat charakteru kobiecego kina. W tym właśnie momencie winna zostać rozwinięta taka strategia. która obejmie zarówno film jako instrument polityki, jak i film jako rozrywkę. Zbyt długo już rozpatruje się te dwie kategorie jako opozycje pozbawione wspólnych podstaw. Aby wyrazić fantazje kino kobiece musi funkcjonować poprzez pożądanie: taki cel wymaga, by posłużyć się filmem rozrywkowym. W procesie o charakterze dwukierunkowym, pojęcia czerpane Z ki-

buiXUUiX9J^VłUl Wtfc takich;

i n c

Kino, kctiitfl 1...

21

na rozrywkowego winny przenikać do politycznego, a koncepcje polityczne winny przenikać do kina rozrywkowego. A na koniec, represyjne. moralistyczne twierdzenie, ze kii>o kobiece polega wyłącznie na kolektywnej realizacji jest błędne i zbędne: powinnyśmy działać na wszystkich poziomach • w obrębie kina zdominowanego prze? mężczyzn i poza nim. Ten esej próbuje wskazać na zainteresowanie kobiecym kinem realizowanym wewnątrz systemu Należy unikać woluntaryzmu i utopijności, jeśli ma się tu wyłonić rewolucyjna strategia. Film kolektywny sam w sobie nie może odzwierciedlać warunków swojej produkcji. To. co metody kolektywne mogą zapewnić, to realna możliwość zbadania jak działa kino i jak mogłybyśmy najlepiej sprawdzać idemistyfikować dzialanieide-ologii Ten punkt widzenia może doprowadzić do narodzin rewolucyjnej koncepcji kina buntu służącego walce kobiet.

"Movie$ and Method*', cd by Bill Nichols. Berkeley-Los Angclos-l.ondon 1976 Tlumacryla Alicja Hetman

Cóż może być bardziej złowieszczym komentarzem na temat stosunków pomiędzy mężczyzną i kobietą w Ameryce niż samo pojęcie filmu kobiecego"? I gdzie znaleźć wyraźniejszą oznakę krytycznych i seksualnych priorytetów niż fakt, że film kobiecy cieszy się niezbyt pochlebną opinią vzśród intelektualistów?

Molly

Haskell

Pojęcie 'lilmu kobiecego’ i ‘ kobiecej prozy” jako osobnej kategorii sztuki oraz kiczu. które implikuje świat cierpienia i masochizmu, nic istnieje w Europie Tam sprawy serca są ważne zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet i stanowią temat dziel literackich W Anglii film kobiecy zajmuje pozycję gdzieś między filmem kobiecym we Francji i w Ameryce: SPOTKANIE Davida Leana. THE SEVENTH VEIL (Siódma Zasłona) Comptona Bennetia posiadają pewne elementy "opery mydlanej", ale są one na nieco wyższym poziomie niż u innych amerykańskich odpowiedników.

Wśród krylyków-mężczyzn z obszaru an-glo amerykańskiego (i wśród kryłyków-kobiel również) termin "film kobiecy" podtrzymuje wyobrażenia o wysuszonej dziewicy lub starszej pisarce wylewającej na papier swojo sekretne pragnienia o spełnieniu marzeń czy świetlanym poświęceniu i przekazującej te "fantazje" sfrus trowanej gospodyni domowej. I w końcu jako ostateczny rezultat mamy przepłakane, zmar-