IMG81

K» «• ¹¹    «-'HMvl DKZEW. ICH WŁAŚCIWOŚCI I _Z._8T

ZASTOSOWANIB _w budowlach

staje się słabo i niezdatne, jeśli wi_ęc drzewo _ro8nacp . .    ³⁹

użyte na budulec, jeśli tylko zastosuje sie _wvżei ^ ^P°^dsy^chakc nie psuje sie to n_f s •

•zalety i trwałość w budowli.    ^{1 y J opii,aili}ł metodę wykaże ^?\ ^{po scięcm}

^z 7 .    . i i    ^? wykaże niewątpliwie wielkie

Każdy gatunek drzew ma jednak swe odrębne ,

; te wszystkie które szczególnie przydatne są _w budown^ ^ ^    »°P°k cyprys jodła

_dąb, ^a inn<i jodła, cyprys inną „iż wiąz, i ₂ natury stZT" T***    6 ma

gatunek z osobna, zależnie od składników, znajduje w b, do    ^ ^zbudowane> lecz każdy

i zienu, jako zbudowana z najlżejszych żywiołów nie jest cie k _n, ~    '-----~ — wngoci

_nej sztywności, niełatwo ugina s.ę _pod ciężarem i nie mr    ^3teg°    dzięki natural-

przez to, ze ma w sobie więcej ciepła, rodzi i karmi czerw ^ ^ZaStosowana do stropów. Jednakże również szybko zajmuje się od ognia, dlatego że rozrzcJzo^--^ ^P°^WStawaniu Próchnicy;

_pWJ, wszystkim * tata ma . sobie    I tak

ognia, a bardzo mało wilgoci

zapala i gwałtowny płomień roznieca. Dolna^&część jodły- j”!liż^ii ii¹''’^UCll P^{0Wletrze latwo sl}?

*> •<■*«■«°™    wzniósłszy wysoka „ powie,™ gałyzie „od wpływem gwał

townego gorąca, sc.yta „a wysokosc, mmej więcej dwudziestu stóp „ad zientią i „ciosana, z powodu twardość, sęków otrzymała nazwę fusterna, czyli drzewo sękate. Dolną część drzewa po ścięciu rozema «, » cztery częsc, , po usunięciu rdzenia używa do robót stolarskich wewnątrz domu; nazywa s,ę ją sappmea. W przeciwieństwie do tego dąb mający wiele żywiołu ziemi, a mało wilgoci, powietrza i ognia, użyty przy pracach pod powierzchnią ziemi wykazuje nieprzemijającą trwałość; jednakże kiedy go wilgoć zaatakuje, pozbawiony porowatych otworów z powodu spoistej budowy, nie może wchłonąć w siebie wilgoci, lecz jakby przed nią ustępując stawia opór i paczy się, powodując rysy w budowli, do której go użyto. Bardzo wiele korzyści w budownictwie daje natomiast rodzaj dębu zwany aesculus, składa się bowiem w równej mierze z wszystkich żywiołów. Jednakże użyty w miejscu wilgotnym, wchłaniając przez pory wilgoć, która usuwa z niego powietrze i ogień, ulega zepsuciu pod wpływem jej działania. Inny rodzaj dębu, tak zwany cerrus, jak również buk szybko próchnieją, chłonąc głęboko wilgoć przez swe pory; dzieje się to dlatego, że przy jednakowej ilości wilgoci, ognia i ziemi występuje w nich w większej ilości powietrze. Topola biała i czarna, wierzba i lipa, ponieważ ze względu na niewielką domieszkę ziemi nie są twarde, a z powodu swej porowatości są białe, nadają się nadzwyczajnie do rzeźby. Wierzba italska nasycona ogniem i powietrzem, mniej mając wody, a jeszcze mniej ziemi, jako lżej zbudowana wydaje się mieć w użyciu niezwykłą odporność. Olcha zaś rosnąca nad brzegami rzek, chociaż wydaje się najmniej przydatna na budulec, ma w rzeczywistości pierwszorzędne zalety, ponieważ zawiera najwięcej powietrza i ognia, niewiele ziemi, a jeszcze mniej wilgoci; ze względu więc na niewielką ilość wilgoci użyta w formie gęstego palowania pod fundamentami w terenie bagnistym, chłonie wilgoć, której ma mało, trwa nienaruszona przez wieki i wytrzymuje bardzo duże obciążenie budowli, utrzymując ją w stanie nie uszkodzonym. W ten sposób to samo drzewo, które użyte w budowli nadziemnej nie może przetrwać nawet krótkiego czasu, przebywając w wilgoci wykazuje długotrwałą odporność. Najłatwiej można to zaobserwować w Rawennie, gdyż tam wszystkie budowle publiczne i prywatne mają tego rodzaju pale pod fundamentami. Wiąz zaś i jesion mają bardzo dużo wilgoci, bardzo mało powietrza i ognia, a ilość ziemi umiarkowaną. Użyte przy budowie są twarde, jednak wskutek wilgoci nie są sztywne i szybko się paczą. Skoro wszakże wyschną wskutek starości albo podcięte na wolnym powietrzu utracą soki, twardnieją i dzięki temu stają się mocne w spojeniach i wiązaniach. Również grab ze względu na małą ilość ognia i ziemi, a znaczną ilość powietrza i wilgoci, nie jest kruchy i doskonale nadaje się do obróbki; ponieważ Grecy z tego materiału robią jarzma dla wołów, a jarzma nazywają suy* ^z)S^a» również