klasyfikowania celów poszczególnych przedmiotów nauczania. Dlatego pojawiły się liczne taksonomie przedmiotowe, bardziej rozwinięte i dostosowane do danego materiału.
Do jakiej kategorii taksonomii ramowej ABC należy poprzednio przytoczony cel operacyjny kształcenia pedagogicznego studentów: „Umiejętność przygotowania i przeprowadzenia lekcji problemowej na wskazany temat z przedmiotu specjalizacji’"'
Nie ma wątpliwości, że jest to dla typowego studenta (tzn. dla studenta bez dłuższej praktyki nauczycielskiej) „stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych", a więc kategoria D celu nauczania. Przesądza o tym nie tyle przypadkowa zbieżność nazewnictwa (problemowa metoda nauczania — problemowa sytuacja studenta), ile nowość i złożoność zadania. Student ma wykorzystać różnorodne wiadomości merytoryczne i pedagogiczne, a także swoje elementarne umiejętności kierowania pracą uczniów. Ma sformułować oryginalny plan działania i zastosować go w sposób możliwie elastyczny. Wchodzi tu w grę obserwacja czynności uczniów i wnioskowanie o skuteczności własnego działania.
Cel operacyjny „Umiejętność zaplanowania lekcji powtórzeniowej dla wskazanego działu programowego przedmiotu specjalizacji” może mieścić się w kategorii C taksonomii, jeżeli ogólny schemat takiej lekcji jest ustalony i przewidziane są odpowiednie ćwiczenia.
Cci nauczania postawiony w tej partii podręcznika: „Rozróżnianie celów i kształcenia według dziedziny, poziomu i stopnia operacyjności” — nie wybiega poza „zrozumienie wiadomości", kategorię B taksonomii, nawet wtedy, gdy | włączymy do niego klasyfikowanie podanych przykładów lub budowanie własnych przykładów. Przekład wiadomości z języka pojęć na język konkretów i odwrotnie należy, na poziomie akademickim, do działań w pełni rutynowych, występujących w każdym uczeniu się teorii. Bez gotowości do wykonania takich operacji nic ma zrozumienia twierdzeń.
Przykładem celu nauczania najniższej kategorii (A) może być: „Znajomość taksonomii celów nauczania ABC i zakresu jej zastosowań”.
Aby sprawdzić osiągnięcie tego celu przez studenta, możemy zadać pytanie:
„Jak jest zbudowana taksonomia ABC i do czego służy?” Student odtworzy nam z pamięci poziomy i kategorie tej taksonomii oraz objaśni intencje jej tWÓIC^. Pozostajemy w sferze werbalnej, książkowej, daleko od umiejętności zawodowych nauczyciela. Dopiero po zastosowaniu taksonomii do swego przedmiotu nauczania oraz wykorzystaniu jej do planowania pracy uczniów , i oceniania wyników tej pracy znajomość taksonomii przez nauczyciela można | uznać za istotny składnik przygotowania pedagogicznego.
Zbierz kilka operacyjnych celów kształcenia najlepiej znanego ci przedmiotu nauczania należących do dziedziny poznawczej. Poklasyfikuj je według taksonomii ABC. ,
Przejdziemy teraz do dziedziny motywacyjnej. Tradycje hierarchicznego , klasyfikowania celów są tu wyraźnie mniejsze. W Polsce zaproponowano I
14