o zagadnieniu, staraj膮c si臋 wytworzy膰 jak najwi臋cej pomys艂贸w, a warto艣ciowanie tych pomys艂贸w jest odroczone.
C. Pr贸ba inscenizacji jest wykonaniem czynno艣ci stanowi膮cej osi膮gni臋cie celu operacyjnego. Cz臋sto wystarcza czynno艣膰 uproszczona, a nawet obja艣nienie, jak by艂aby ona wykonana. Je偶eli inscenizacja jest niemo偶liwa, kontrowersyjna lub wyra藕nie nietrafna, to zapis celu powinien by膰 zmieniony.
D. Wykorzystanie taksonomii cel贸w kszta艂cenia jest klasyfikowaniem lu藕nych zapis贸w operacyjnych wed艂ug dziedzin i kategorii. Kilka lub kilkana艣cie os贸b dokonuje klasyfikacji niezale偶nie, a dyskusja rozbie偶no艣ci zmierza do dok艂adniejszego okre艣lenia natury ka偶dego celu.
E. Pr贸ba komunikacji polega na u艂o偶eniu lu藕nych zapis贸w cel贸w operacyjnych w logiczne ci膮gi i odczytaniu ich, najlepiej dwukrotnie, komu艣 z zewn膮trz. Czy mamy poczucie jasnego opisu odpowiednich osi膮gni臋膰? Czy nasz s艂uchacz zrozumia艂 ten opis?
F. Egzamin pomy艣lany jest wyobra偶eniem grupy uczni贸w, kt贸rych dzielimy w my艣li na osi膮gaj膮cych dany cci og贸lny i nie osi膮gaj膮cych tego celu. Czy na podstawie sformu艂owanych cel贸w operacyjnych potrafimy ich tak podzieli膰? Czy mog膮 si臋 zdarzy膰 niesprawiedliwe decyzje?
Oto przyk艂ad opcracjonalizacji celu kszta艂cenia:
1. Zapisujemy cel w postaci og贸lnej: 鈥濳szta艂towanie indywidualnych uzdolnie艅 pedagogicznych i trwa艂ego zainteresowania nowatorstwem w pracy szkolnej鈥.
Przyjmujemy nast臋puj膮c膮 interpretacj臋: 鈥瀠zdolnienia" i 鈥瀦ainteresowanie nowatorstwem鈥 b臋d膮 kszta艂towane 艂膮cznie. Pog艂臋bia to znaczenie celu, gdy偶 eliminuje sytuacje, w kt贸rych: a) rozw贸j zawodowy jest jednokierunkowy, pozbawiony zwi膮zku z og贸lnym post臋pem pedagogicznym, b) nowatorstwo jest pojmowane jako niezindywidualizowana moda, na艣ladowana i powtarzana. Tego rodzaju analiza formalna celu og贸lnego mo偶e by膰 potrzebna, gdy偶 konstrukcja wyra偶enia jest z艂o偶ona.
2. Przypominamy sobie co najmniej kilku dobrych, skutecznych nauczycieli. Odrzucamy z tej grupy nauczycieli o pogl膮dach tradycyjnych, wyspecjalizowanych w jednej, niezmiennej od lat metodzie. Do艂膮czamy nauczycieli znanych nam z poszukiwania i wdra偶ania nowych rozwi膮za艅 dydaktycznych i wychowawczych, ale wolnych od ulegania powierzchownej modzie w tym zakresie.
Wyodr臋bniamy t臋 grup臋 w my艣li spo艣r贸d og贸艂u nauczycieli. Kierujemy uwag臋 ku charakterystycznym cechom cz艂onk贸w grupy.
3. Organizujemy swobodn膮 dyskusj臋 kilku student贸w. Ka偶dy wyobra偶a sobie w艂asn膮 wzorcow膮 populacj臋 nauczycieli i 鈥 pod膮偶aj膮c za my艣l膮 innych uczestnik贸w 鈥 proponuje okre艣lenia charakterystycznych zachowa艅 przedstawicieli tej populacji. Okre艣lenia te s膮 鈥瀗a gor膮co鈥 zapisywane na tablicy lub nagrywane na ta艣m臋 magnetofonow膮.
18