Student potrafi objaśnić nowe rozwiązania pedagogiczne, upowszech-w ostatnich latach (3a. cel poznawczy, B).
Krytycznie ocenia nowe rozwiązania pedagogiczne i wypróbowuje te, uważa za wartościowe (5a + 6a + 7a + 13a, cel motywacyjny, B),
III Stale dąży do opanowania skuteczniejszych rozwiązań pedagogicz-zapożyczonych i własnych (lla+15a, cel motywacyjny, C).
IV. Jego działania pedagogiczne są oryginalne i coraz bardziej skuteczne + 10a, cel poznawczy, D).
Odczytujemy powyższą listę wybranym pedagogom nie biorącym udziału -eh nad jej wytworzeniem. Pytamy ich o obraz studenta, który osiągną! stkie cele. Przypuśćmy, że otrzymujemy odpowiedź: „dobrze przygoto-do pracy, nastawiony na doskonalenie, poszukujący”. Próbę komunika-celów operacyjnych możemy uznać za udaną. (Bywa tak, że nasz rozmówca zakłopotany, prosi o dodatkowe wyjaśnienia, zauważa sprzeczności, -nujc poprawki. Są to oznaki niezadowalającej komunikatywności 7. Sprawdzamy trafność i operacyjność naszej listy celów przez szkicowe ,ojektowanie egzaminu, który mógłby wykazać, czy te cele są osiągnięte,
zarazem - czy osiągnięty jest wyjściowy cel ogólny. Egzamin mógłby "biegać tak: .
Cel I — ustne lub pisemne przedstawienie objaśnień nowych rozwiązań agogicznych wybranych lub wylosowanych z odpowiedniej, wcześniej rządzonej listy.
Cel II — przeprowadzenie samodzielnych zajęć pedagogicznych przez
denta; wyjaśnienie ich planu, zasad wyboru szczegółowych technik, sposobu ich wyćwiczenia; samoocena zajęć.
Cel III — przedstawienie notatek z samodzielnych lektur metodycznych .oraz dokumentacji samodzielnego eksperymentowania pedagogicznego; opinia opiekuna studenckich praktyk pedagogicznych o wysokiej i utrwalonej motywacji osiągnięć pedagogicznych u studenta.
Cel IV — przeprowadzenie serii zajęć pedagogicznych w dłuższych odstępach czasu, wysoka ocena oryginalności tych zajęć przez kompetentnych obserwatorów; uzyskiwanie rosnących wyników pomiaru sprawdzającego odpowiednie osiągnięcia uczniów
Jak widać, przeprowadzenie pełnego egzaminu teoretycznego i praktycznego z zakresu celów operacyjnych I - IV byłoby organizacyjnie uciążliwe, ale jest w zasadzie możliwe. Czy egzamin taki — mądrze i uczciwie przeprowadzony — doprowadziłby do wyodrębnienia studentów, którzy osiągnęli wymagane „ukształtowanie indywidualnych uzdolnień pedagogicznych i trwałe zainteresowanie nowatorstwem pedagogicznym”? Jeżeli na to pytanie odpowiemy „tak”, to operacjonalizacja celu ogólnego jest dokonana i etap ósmy jest zbędny.
21