A. ĆWICZENIA ROZMACHOWE MIĘŚNI RĄK
1. Kreślenie w powietrzu dużych, płynnych, swobodnych ruchów w kształcie fal, koła, ósemek itp.
2. Kreślenie kredą na tablicy, pędzlem, węglem na dużych arkuszach, palcem lub patykiem na tacach z materiałem sypkim, pisakiem, kredkami na kartkach - obszernych, swobodnych ruchów.
3. Pogrubianie konturów, czyli obwodzenie po śladzie linii pojedynczych szlaków, obrazków konturowych przy zastosowaniu szerokiego pędzla, mazaków, kredy kolorowej itp.
4. Zamalowywanie dowolnej przestrzeni dużych płaszczyzn (kartony, arkusze szarego papieru, gazety) farbami, kredą, węglem tworząc kolorowe kraty, układy pasowe.
5. Zamalowywanie określonej przestrzeni, np.: pól kwadratów, kół, prostokątów, trójkątów, dużych obrazków konturowych ww. sposobami.
6. Zgadywanie kreślonych ręką dziecka w powietrzu różnych kształtów przy zasłoniętych oczach.
B. ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE MIĘŚNIE DŁONI I DROBNE MIĘŚNIE PALCÓW
1. Zamalowywanie małych przestrzeni kredkami, np.: konturów otrzymanych z obrysowania szablonów, konturów stempli obrazkowych, obrazków w książeczkach do malowania.
2. Kreskowanie - wypełnianie rozmaitych konturów małymi kreseczlcami stawianymi poziomo, pionowo, ukośnie, zawsze jednak przy zachowaniu kierunku od strony lewej do prawej.
3. Wypełnianie różnych konturów linią ciągłą tworząc spirale, kłębuszki itp.
4. Kopiowanie rysunków - wodzenie po wzorze przez kalkę techniczną, a potem malowanie kredkami w obrębie konturu.
5. Pogrubianie konturu, czyli wodzenie po wzorze, np.: po liniach pojedynczych zbliżonych do szlaczków, po konturach obrazków. Wykorzystać można ćwiczenia ze „Świerszczyka”, „Którą drogą dojść” itp. Narzędzia pisarskie to ołówek, kredka, mazak.
6. Prowadzenie linii między dwoma liniami szerzej ustawionymi w stosunku do siebie, np.: „wędrówka w labiryncie” lub między przedmiotami dokonując podziału zbioru przedmiotów ze względu na ilość, kształt, kolor, przeznaczenie itp.
7. Zamalowywanie małych pól wg oznakowania - przykłady „Świerszczyk”, „Co się kryje na obrazku?”
8. Kreślenie form kolistych, falistych i prostych wg wzoru:
a) w naturalnych wielkościach zgodnych z wzorem,
b) proporcjonalne ich zmniejszanie w stosunku do siebie i przestrzeni.
c. ĆWICZENIA PŁYNNYCH, RYTMICZNYCH, CIĄGŁYCH I POSTĘPUJĄCYCH RUCHÓW PISARSKICH
1. Obrysowanie szablonów:
a) od wewnątrz - konieczny jest ekranik z okienkiem wyciętym w określonym kształcie. Krawędź wewnętrzna zapobiega niepożądanym ruchom ręki podczas obrysowywania kształtu.
b) zewnętrznie - obrysowanie kształtu odbywa się przy zewnętrznej krawędzi, co wymaga umiejętności swobodnego posługiwania się narzędziem pisarskim i panowania nad nim, a także umiejętności właściwego ustawienia palców przy przytrzymywaniu szablonu, aby nie poruszał się.
2. Rysowanie szlaczków w liniaturze szerszej, a potem odpowiadającej liniaturze zeszytu:
a) pogłębianie konturu, czyli wodzenie mazakami, pisakami lub kredkami po gotowym wzorze,
b) dokończenie zaczętego wzoru - najpierw przez pogrubienie, potem łączenie linii przerywanej, w końcu samodzielne zakończenie wprawnym ruchem,
c) odwzorowywanie szlaczków wg demonstrowanych wzorów,
d) próby odtwarzania eksponowanych wzorów z pamięci,
e) samodzielne rysowanie różnorodnych wzorów.
3. Łączenie wyznaczonych punktów linią ciągłą. Podczas łączenia punktów powinien powstawać kontur zaplanowanego przedmiotu, np.: domek, ul, samochodów itp.
Uwagi
Pierwsze prace powinny być proste, pozwalające zapoznać się z techniką pracy i materiałem ćwiczeniowym.
Ćwiczenia należy prowadzić spokojnie, aby ich przebieg był dostosowany do możliwości dziecka.
Praca dziecka musi być stale kontrolowna, korygowana, umiejętnie sterowana przez terapeutę.
Pomoce do ćwiczeń
1. Skakanki, piłki, szarfy, baloniki, kółka do ćwiczeń zręcznościowych.
2. Gry zręcznościowe: koszykówka, serso, kometka, tenis stołowy.
3. Koraliki do nawlekania, zestawy do haftowania.
4. Szablony: mały architekt, szablony figur geometrycznych, różne przedmioty ławę do obrysowywania.
5. Przybory do rysowania i malowania, świece, farby, kredki, nożyczki.
6. Kratki do przeplatanek (wkładki do zlewozmywaka).
7. Nici, wstążki, włóczki, druty, papier, glina, plastelina.
8. Książeczki do malowania, stemple.
9. Tablice do piśania.
17