Interview, czyli rozmowa kwalifikacyjna
Szczegółowy układ rozmowy będzie oczywiście wynikał z charakteru posady oraz danych przedstawionych przez kandydata w kwestionariuszu. Nie da się dokładnie określić, ile czasu należy poświęcić na omawianie poszczególnych dziedzin ani też w jakiej kolejności należy to robić. Sąjednak trzy generalne modele prowadzenia interview, które można zastosować jako wzorce.
Jest to wzorzec najbardziej tradycyjny, w którym sporo osób czuje się najlepiej. Jako punkt wyjścia służy tu życiorys, w którym kandydat przedstawia najistotniejsze z punktu widzenia tej pracy wydarzenia, poczynając od teraźniejszości i posuwając się w przeszłość lub na odwrót. Rozmowa może wówczas wyglądać mniej więcej tak, jak w poniższym przykładzie.
Prowadzący: Widzę, że przerwała pani naukę, mając 16 lat. Kandydatka: To prawda. Chciałam uczyć się dalej, ale mój ojciec ciężko zachorował i trzeba było zarabiać na życie.
Prowadzący: Jak pani to przyjęła?
Kandydatka: Na pewno z odrobiną goryczy, ale wiedziałam, że zawsze mogę pójść do szkoły wieczorowej, co istotnie zrobiłam.
_i
Ta wymiana zdań pozwoliła prowadzącemu zapoznać się wstępnie ze stosunkiem kandydata do życia. Dalsza rozmowa przyniesie zapewne dowody na potwierdzenie lub zmianę tego pierwszego wrażenia.
Strategie prowadzenia interview
Model ten, choć powszechnie stosowany, ma kilka poważnych wad.
• Bywa niezwykle czasochłonny, szczególnie w wypadku osób starszych. Nawet jeśli przegląda się ich życiorys od teraźniejszości w przeszłość, może to zająć dłuższą chwilę, zanim wyselekcjonuje się wszystkie istotne fakty, omówi je i ukształtuje sobie pełny obraz kandydata.
• Jest łatwo przewidywalny. Kandydaci, świadomi słabych punktów w swoim życiorysie zawodowym, będą mieli z góry przygotowane wyjaśnienia. One same co prawda są źródłem informacji o kandydacie, jednak generalnie utrudniają stworzenie obrazu jego sylwetki zawodowej.
• Trudno w pełni na nim polegać. Nie możesz mieć pewności, że wszystkie pozytywne i negatywne dowody zostaną ujawnione. Jeżeli prowadzący z podanego wyżej przykładu miał nadzieję, że fakt przerwania nauki stanie się pretekstem do rozmowy pozwalającej ocenić zdolność kandydata do liczenia się, to, niestety, nie bardzo udało mu się ten cel osiągnąć.
• Zrzuca całą odpowiedzialność na prowadzącego. Ty musisz wybrać dziedziny i obszary rozmowy, nie wiedząc przecież wcześniej, czy i czego zdołasz się z nich dowiedzieć.
Zamiast przedzierać się przez wszystkie etapy kariery zawodowej kandydata, możesz postanowić skupić się na kilku szczególnie istotnych, przełomowych doświadczeniach. Wówczas rozmowa może wyglądać mniej więcej tak, jak w kolejnym przykładzie.
31