0000041 2

70 KINEZYTERAPIA

R - rotation - płaszczyzna (płaszczyzny) skrętna.

Sposób zapisu wyników wzięty został z metody neutralnego zera (Cave i Roberts).

Metoda SFrR stopniowo opanowała cały świat. Po krajach anglosaskich, gdzie rozpoczęto jej stosowanie pod koniec lat 70., została wprowadzona w Skandynawii.

W naszym kraju jest mało znana, a szkoda, bo zapis SFTR dostarcza w sposób najkrótszy maksimum informacji dotyczących pomiarów zakresów ruchów w stawach. Ze względu na przyjętą symbolikę, terminologię i ściśle uporządkowany sposób zapisywania wartości, jest on przejrzysty, prosty w stosowaniu i łatwy w interpretacji.

Międzynarodowa metoda SFTR pomiaru i zapisu ruchów w stawach (International SFTR Method oj Measuring and Recording Joint Molion) opublikowana przez ISOM (International Standard Orthopeadic Measurenients).

2.2.1. Ogólne zasady pomiaru i zapisu

Pozycje wyjściowe neutralnego zera. Ruchy we wszystkich stawach mierzone są z pozycji wyjściowej neutralnego zera. Są to takie ustawienia stawów, jakie przyjmują one u człowieka w pozycji stojącej z kończynami górnymi zwieszonymi wzdłuż tułowia, z rękami w supinacji skierowanymi dłońmi do przodu.

Trzy podstawowe płaszczyzny. Wszystkie pozycje i ruchy opisywane są w trzech podstawowych płaszczyznach: strzałkowej (S), czołowej (F), poprzecznej (T). Natomiast wszystkie ruchy, nawet bardzo złożone, należy zredukować do jednej z tych płaszczyzn lub płaszczymy równoległej do którejś z nich (ryc. 13 i 13a).

Ruchy rotacyjne oznacza się literą t R) niezależnie od tego. w jakim położeniu dana część ciała wykonuje ruch skrętu.

Sposoby zapisywania wyników pomiarów. Wszystkie wyniki uzyskane z pomiarów zapisuje się za pomocą trzech liczb, wg następującego schematu:

a)    ruchy wyprostu i wszystkie ruchy prowadzone od ciała zapisuje się jako pierwsze w członie.

b)    ruchy zgięcia i wszystkie ruchy prowadzone do ciała zapisuje się jako ostatnie,

c)    pozycja wyjściowa, którą z reguły jest pozycja 0 , zapisywana jest w środku tego, złożonego z trzech liczb, członu. Pozycje wyjściowe o innej niż 0° wielkości badanego stawu zdarzają się raczej rzadko, przeważnie w warunkach patologii.

Ryi ’3 Schemat trzech podstawowych płasz-:.:n. .v których w metodzie SFTR wykonuje się pomiary zakresów ruchów.

Ryc 13a Przykład kilku możliwości wykonywania badań ruchóv/ rotacyinych w stawach ramiennym i biodrowym. Lewy staw ramienny badany jest w pozycji odwiedzenia (zapis dodatkowy F90). prawy staw ramienny badany jest w pozycji przywiedzenia ramienia do tułowia (zapis dodatkowy FO). Analogicznie - pozycje wyjściowe do badań lewego stawu biodrowego oznacza sie dodatkowym zapisem SO. a prawego, który jest ugięty' do 90° w płaszczyźnie strzałkowej opisuje się (także w zapisie dodatkowym) S90

di skłony oraz skręty głowy i kręgosłupa w lewą stronę zapisywane są jako pierwsze, natomiast w prawą jako ostatnie, c) rotacja zewnętrzna kończyn zapisywana jest jako pierwsza, a wewnętrzna juko ostatnia.

Przykładowy zapis ruchu wyprostu i zgięcia w stawie biodrowym:

S 10 - O - 115. gdzie:

S sagittal - (płaszczyzna strzałkowa).

10 - wyprost (zapisywany jako pierwszy w członie).

O' - pozycja wyjściowa do badań (zapisywana jest w środku członu).

115 - zgięcie (zapisywane jest jako ostatnie).

Przykłady zapisu stanów patologicznych za pomocą systemu SFTR

Detormacje w obrębie stawu łokciowego. Sytuację, w której staw łokciowy ustawiony jest w pozycji koślawej wielkości kąta 10° z możliwością biernego pogłębienia tej anomalii do kąta 20°, zapisuje się następująco: