0164

Systemy polityczne współczesnego s'wiata

Demokratyczna (UDI), ugrupowanie dalekiej prawicy sformowane na początku lat 80., które jako jedno z nielicznych poparło idee przedłużenia kadencji generała Pi-nocheta. Poczynając od 1989 r., koalicja centrolewicowa zdobywała absolutną większość mandatów w obu izbach Kongresu Narodowego, zapewniając również swoim kandydatom sukces w wyborach prezydenckich. W ten sposób prezydenci Chile dysponowali absolutną większością w Kongresie. Partiom spoza obu bloków z reguły nie udaje się wprowadzić swoich reprezentantów do Kongresu, co dotyczy również bloku Lewicy (I), kierowanego przez Komunistyczną Partię Chile (PCC). Indeks efektywnej liczby partii oscyluje wokół wartości 5,0, co oznacza, że wcześniej przedstawione partie wchodzące w skład obu bloków dysponują zbliżoną siłą wyborczą i parlamentarną, może z wyjątkiem PDC, najsilniejszego ugrupowania w izbie niższej, które regularnie zdobywa ponad 30% mandatów.

Do kategorii klasycznych układów dwupartyjnych należy również zaliczyć system partyjny Gujany. Kraj ten - przynajmniej jeżeli chodzi o dynamikę rozwoju politycznego - znacznie odbiega od dość uniwersalnego w Ameryce Południowej kanonu organizacji reżimu politycznego (raczej „silnego” prezydencjalizmu) i przypomina rozwiązania charakterystyczne dla wyspiarskich krajów Wspólnoty Karaibskiej. W systemie politycznym dominują dwie duże partie polityczne - Ludowa Partia Postępu (PPP) oraz Ludowy Kongres Narodowy (PNC) - obie o tożsamości socjalistycznej. Pozostałe partie reprezentowane w jednoizbowym parlamencie trudno nazwać rele-wantnymi. Zgodnie z konstytucją z 1980 r. głową państwa i szefem rządu jest prezydent, desygnowany przez partię, która zdobyła większość w parlamencie. W elekcjach z 1992 oraz 1997 r. absolutną większość uzyskała PPP.

System partyjny o wiełopartyjnym formacie, ale z dominacją jednej partii politycznej, występuje w Paragwaju. Ta dominacja nie jest tak silnie zaznaczona, jak to ma miejsce w wielu krajach kontynentu afrykańskiego, przynajmniej w kategoriach kalkulacji wyborczych i arytmetyki parlamentarnej. Proces tranzycji demokratycznej rozpoczął się w tym kraju w 1989 r. po obaleniu dyktatury generała Alfredo Stroess-nera (trwającej 35 lat). Dyktator został usunięty od władzy w wyniku jednego z wielu w historii tego kraju zamachów wojskowych, któremu przewodził generał Andres Rodriguez. Był to typowy przykład „tranzycji z góry”, a grupa dotychczasowych zwolenników Stroessnera zdecydowała się na rozpoczęcie procesu zmian w obliczu drastycznie pogarszającej się sytuacji w kraju. Charakter dominacji Przymierza Repu-blikańsko-Narodowego (ANR), zwanego również Partido Colorado, ma swoje źródła w okresie dyktatury Stroessnera. Jest to w zasadzie partia o rodowodzie autorytarnym, która stanowiła, obok armii, jeden z fundamentów reżimu dyktatorskiego. Miała

160