081 4

Stanowisko w płodozmianie 71

uprawiane na korzeń możemy traktować podobnie jak okopowe korzeniowe, jednoroczne na ziarno — podobnie jak zboże jare, dwuletnie na ziarno (kminek, koper włoski) — podobnie jak oziminy. Dla roślin wieloletnich, pozostających na tym samym polu 6—10 lat, musimy przeznaczyć stanowisko specjalne.

Ponieważ powierzchnia zajmowana przez poszczególne rośliny zielarskie jest zazwyczaj stosunkowo nieduża, zaleca się umieszczanie na jednym polu kilku roślin o podobnych terminach siewu i zbioru. Dla. roślin wieloletnich zaleca się uprawę na polu wyłączonym z płodozmianu.

Na ogół można powiedzieć, że większość roślin zielarskich wymaga pola dobrze uprawionego i nie zachwaszczonego. Dlatego też najlepszym stanowiskiem dla plantacji zielarskiej jest pole po okopowych lub mieszankach motylkowych.

Pole po plantacjach zielarskich, zwłaszcza po uprawach wieloletnich, jest zwykle wyjałowione, a często i zachwaszczone, wobec czego trzeba przyjąć, że rośliny zielarskie na ogół są złym przedplonem. Wyjątek stanowią niektóre rośliny korzeniowe, jak np. kozłek lekarski oraz takie, jak kozieradka, drapacz (benedyktynek), kolendra, bazylia, rącznik, majeranek .i kilka innych.

Nie mamy dokładnych danych co do wykorzystania składników pokarmowych przez poszczególne rośliny zielarskie. Opieramy się jedynie na analogii do innych roślin, a mianowicie: zioła uprawiane na ziarno wykorzystują gle&ę w podobny sposób, jak zbożowe i wymagają zwiększonych dawek nawozów fosforowych, natomiast rośliny zielarskie uprawiane na ziele czy liść, podobnie jak niektóre warzywa liściaste, wymagają większych dawek azotu, a także często i potasu.

Rośliny wymagające więcej składników pokarmowych umieszczamy na polu w pierwszym roku po oborniku, rośliny mniej wymagające w drugim i następnych latach. Rośliny wysiewane albo wysadzane wiosną: rącznik, naparstnica, bazylia, majeranek, dajemy zazwyczaj na polu po okopowych; rośliny wysiewane lub wysadzane w połowie lata — zwykle po rzepaku ozimym, mieszankach na zielono lub po wczesnych ziemniakach.

Często na plantacjach stosujemy międzyplony. Odnosi się to przede wszystkim do roślin wieloletnich, uprawianych w szerokie rzędy i rozwijających się wolno w pierwszym okresie (rzewień lekarski, lawenda, lukrecja itp.). Jako międzyplon może służyć: szpinak, sałata, fasola szparagowa, a z roślin zielarskich: kozieradka, kolendra, gorczyca biała, rumianek.

Przy planowaniu uprawy roślin zielarskich należy się liczyć nie tylko z ich właściwościami, ale trzeba również wziąć pod uwagę względy i warunki organizacyjno-techniczne danego gospodarstwa i rejonu. A więc dobór gatunków musi odpowiadać zasadom rejonizacji, liczba zaś gatun-