AnalizaFinansowaTeoriaPrakty"2

Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie

Wycena kosztów zużytych materiałów w cenach nabycia powoduje, że odchylenia w ich wielkości kształtują dwa elementy, a mianowicie: cena zakupu netto płacona odbiorcom i koszty zakupu. Wymienione czynniki powinny stanowić również przedmiot dalszych analiz, z punktu widzenia możliwości obniżki kosztów. Zmiany cen mogą być wynikiem sytuacji panującej na rynku i wówczas mają charakter niezależny. W innej sytuacji mogą wskazywać na słabości działu zaopatrzenia w poszukiwaniu korzystnych źródeł dostaw. Analiza cen nabycia powinna więc być prowadzona w szerszym kontekście. O cenie rynkowej decydują bowiem popyt, podaż, panująca konkurencja, ale też i sprawność wewnętrznych komórek przedsiębiorstwa. Silna pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa w stosunku do dostawców często pozwala przenieść na nich ciężar konkurencji kosztowej. Takie rozwiązanie może być jednak niekorzystne dla samego przedsiębiorstwa, gdy spowoduje trudną sytuację finansową i upadłość dostawcy.

Drugą, istotną pozycją kosztów w układzie kalkulacyjnym są wynagrodzenia bezpośrednie. Odchylenie w wysokości tych kosztów może być spowodowane ilością zużytego czasu pracy oraz stawką płac. Czynnik ilościowy może być dalej uszczegółowiany w zależności od obowiązującego systemu wynagrodzeń. W systemie uwzględniającym ilość wytworzonych produktów stanowi on iloczyn wielkości produkcji i pracochłonności jednej sztuki wyrobu. W odróżnieniu od analizy kosztów zużycia materiałów bezpośrednich, gdzie sumowanie zużycia różnych rodzajów materiałów na jednostkę produkcji nie było możliwe, przy analizie wynagrodzeń celowe jest dodawanie czasu pracy poszczególnych czynności zaszeregowanych do różnych kategorii i przyjmowanie do analizy przeciętnej płacy za godzinę. Zastosowanie takiego rozwiązania zmniejsza ogromnie pracochłonność analizy, a odrębne obliczenia są wówczas wykonywane tylko w odniesieniu do każdego wyrobu. Omówione zależności przedstawia wzór:

Kwb = Txs

gdzie:

Kwb

T

4

koszty wynagrodzeń bezpośrednich, czas pracy, wielkość produkcji, pracochłonność jednej sztuki wyrobu, stawka za godzinę pracy.

222