Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie
Jak wynika z danych uzupełniających (tabela 9) na stanowiskach robotniczych zatrudnionych jest około 2/3 załogi. Pracownicy tego przedsiębiorstwa w dominującej części legitymują się wykształceniem średnim i zasadniczym zawodowym oraz stażem pracy przekraczającym często 15 lat. Stąd też rotacja pracowników jest niewielka. W Spółce Akcyjnej „Alfa”: występują następujące systemy wynagradzania pracowników w zależności od rodzaju wykonywanych prac, a mianowicie:
- czasowo-premiowy,
- ryczałtowo-premiowy,
- akordowo-premiowy.
Z wymienionych systemów wynagradzania najbardziej rozpowszechniony jest system czasowo-premiowy. Według tego systemu pracownicy otrzymują wynagrodzenie w kwocie wynikającej z miesięcznej stawki wynikającej z kategorii zaszeregowania i przepracowanego czasu. Drugi z systemów, ryczałtowo-premiowy jest odmianą poprzedniego i nie może przekroczyć 4% ogółu aktualnie zatrudnionych w Spółce. Pracownicy zatrudnieni w tym systemie nie mają prawa do pobierania dodatku za staż pracy, dodatku funkcyjnego oraz dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych i niebezpiecznych. Również niewielka ilość zatrudnionych jest wynagradzana w systemie akordowym. Może być on stosowany tylko wówczas, gdy prace są znormo-wane i występuje ewidencja i kontrola ilościowych oraz jakościowych wyników pracy.
Uzasadnione koszty pośrednie są zbiorem całego szeregu różnych pozycji. Dlatego też ich przyczynowa analiza dotyczyć powinna oceny struktury i dynamiki każdej z tych pozycji kosztów, by możliwe było wyłonienie tych z nich, które znacząco wpływają na efektywność przedsiębiorstwa. Przyczynowa analiza każdej z pozycji uwzględniać powinna istotne w danym wypadku czynniki.
Konkurowanie poziomem kosztów spowodowało, jak wynika z przedstawionych ustaleń, istotny rozwój rachunku kosztów i dokonywanej na jego podstawie analizy kosztów.92 Na potrzeby podejmowania decyzji wykształciło się obecnie wiele odmian rachunku kosztów. W konkurencyjnym otoczeniu dużą wartość poznawczą ma np. rachunek kosztów docelowych, czy też rachunek kosztów działań. Stwarzają one pod-
1,2 W niektórych opracowaniach przedstawia się pogląd, że analiza kosztów wchodzi w zakres współczesnego rachunku kosztów, por. Rachunek kosztów, Red. K. Sawicki, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1996, s. 31.
232