AnalizaFinansowaTeoriaPrakty(4

Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie

lić, czy i w jakim stopniu dźwignia finansowa była wykorzystywana i wpłynęła na poziom stopy zwrotu z kapitału własnego.^Ifu

W literaturze prezentuje się kilka sposobów określania stopnia oddziaływania dźwigni finansowej na wzrost rentowności kapitału własnego. Efekt „lewarowania” można określić:

a) jako różnicę pomiędzy wskaźnikiem rentowności kapitału własnego i wskaźnikiem rentowności kapitału całkowitego. W Spółce Akcyjnej „Alfa” wyniosła ona (por. obliczone wskaźniki rentowności):

- rok200b

- rok 200c

- rok 200d

ROE—ROC

ROE-ROC ROC

xl00

2,69-3,5 = -0,81    0,79-2,1 =-1,31

9.36-8,2 = 1,16

079-21    9 76-8 2

’    -x 100 = -23,14%    100 = -62,38% --". X100 = 14,15%

3,5

2,1

8,2

b) jako iloraz wskaźnika rentowności kapitału własnego i wskaźnika rentowności kapitału całkowitego:

- rok 200b    - rok 200c    - rok 200d

ROE

ROC

x 100

2.69

3,5

x 100 = 76,8

079

2,1

x 100 =37,62%

936

8,2"

XI 00 = 1 14.15%

76,86-100 = -23,14%    37,62-100 = -62,38% 114,15-100 = 14,15%

Z otrzymanych wielkości wynika, że w dwóch kolejnych latach (200b i 200c) występowała maczuga finansowa. Przy czym ten ujemny efekt dźwigni finansowej w drugim z badanych lat ulega niekorzystnemu pogłębieniu. W wyniku zastosowania kapitałów obcych rentowność kapitału własnego zmniejszyła się w roku 200b o 23,14%, a w roku 200c o 62,38%. Zupełnie inna sytuacja jest w roku 200d, w którym wystąpił dodatni efekt dźwigni finansowej. Rentowność zainwestowanego kapitału całkowitego jest wyższa od kosztu obsługi zadłużenia. Kapitał obcy pracuje bowiem nie tylko na koszty swojej obsługi, ale też przyczynia się do wytwarzania nadwyżki, która zwiększa rentowność kapitału własnego.

Podejmowanie decyzji w zakresie powiększania kapitału obcego powinno być poprzedzone nie tylko badaniem przewidywanego oddziaływania dźwigni finansowej, ale także porównawczą analizą kosztów i ryzyka wynikającego z dodatkowego powiększania majątku o nowy kapitał.

¹⁰³ Problem dźwigni finansowej jest przedmiotem rozważań w rozdziale IX.

284