Teoria i praktyku analizy finansowej w przedsiębiorstwie
grożone upadłością. Tak ustalony katalog wskaźników redukuje się ponadto przez wyłączenie z niego miar o podobnej treści, czyli wielkości skorelowanych. Po określeniu zbioru zmiennych diagnostycznych następuje oszacowanie parametrów modelu, czyli przypisanie wag wybranym zmiennym dyskryminacyjnym. Wykorzystanie takiego modelu do oceny wypłacalności przedsiębiorstw polega na podstawieniu rzeczywistych, a stosownie do istniejących możliwości informacyjnych również prognozowanych wielkości wskaźników i wyliczeniu syntetycznego wskaźnika ryzyka.
Do znaczących badań w dziedzinie wypłacalności przedsiębiorstw można zaliczyć prace: P.J. Fritz Patricka, W.H. Beavera, P. Wcibla, E.I. Altmana, a także R.Ch. Moyera, K. Beermana, G. Weinreicha oraz Deakina, Edmistera i Tamariego.
Pierwsze skuteczne badanie sprawozdawczości finansowej w zakresie wypłacalności przedsiębiorstwa z wykorzystaniem metod statystycznych wykonał w 1932 roku P.J. Fritz Patrick. W oparciu o roczną sprawozdawczość 19 przedsiębiorstw niewypłacalnych i taką samą liczbę przedsiębiorstw dobrych, przeanalizował istotność wskaźników w ocenie niepowodzenia firm. W wyniku przeprowadzonych badań wyłonił dwa wskaźniki o dużej wartości w klasyfikowaniu firm na zagrożone upadłością i dobrze prosperujące, a mianowicie: kapitał własny oraz rentowność kapitału własnego.225
W roku 1966 podobne badanie powtórzył W.H. Beaver. Przedmiotem jego badań była sprawozdawczość 79 par przedsiębiorstw niewypłacalnych i posiadających płynność finansową. Wychodził on z założenia, że im większą płynnością charakteryzują się aktywa przedsiębiorstwa i im większe jest dodatnie saldo przepływów pieniężnych, tym ryzyko niewypłacalności jest mniejsze. Natomiast im większy jest udział kapitału obcego w finansowaniu majątku i im większe są koszty operacyjne, tym ryzyko niewypłacalności jest większe. Weryfikacja około 30 wskaźników w grupie przedsiębiorstw o dobrej sytuacji finansowej oraz firm niewypłacalnych pozwoliła wyłonić 6 z nich o największej wartości poznawczej, a mianowicie:226
cash flow kapitał obcy
225 P..I. Fritz Patrick, Comparison ofthe Ratios of SuccessfulIndustial Enterprises with those of Failed Companies, w: The Certified Public Accountant, 1932, s. 598-605, 656-662, 727-731. 22,1 Por. L. Penidon, M. Steiner, op.cit., s. 364.
472