4. Tkanki zwierzęce
Ryc. 48.
Ułożenie miocytów w mięśniu gładkim (A — mikrofotografia pow. ok. 240x, B — model).
Prostsza budowa, mniejsze rozmiary komórek i obecność centrioli powodują, że miocyty gładkie mają nieco większe zdolności regeneracyjne. Dzielą się jednak rzadko i większe ubytki także wypełnia tkanka łączna.
Jak już wcześniej wspomniano tkanka mięśniowa gładka uczestniczy głównie w budowie ścian narządów, nie tworzy więc klasycznych mięśni „brzuścowych”. Jej komórki skupiają się najczęściej w pasma bądź błony mięśniowe (używa się jednak dla nich określenia mięsień). Wolne miejsca wypełnione są przez tkankę łączną wiotką. Brak natomiast ukrwienia, co biorąc pod uwagę „leniwy” metabolizm i odporność na deficyt tlenowy, nie powinno dziwić.
Ponieważ nikomu nie udało się świadomie nakazać skurczu, np. jelita cienkiego, albo żyły głównej przedniej, można wysnuć prosty wniosek, że skurcz mięśni gładkich jest niezależny od woli zwierzęcia. Unerwienie zarówno ruchowe jak i czuciowe zapewniają włókna układu nerwowego autonomicznego. W połączeniu z niewielką ilością białek kurczliwych zmniejsza to wydatnie szybkość i precyzję reakcji, ale nie one są tu najważniejsze.
Zdolność odbierania bodźców płynących ze środowiska, czyli WRAŻLIWOŚĆ, JEST CECHĄ KAŻDEJ ŻYWEJ KOMÓRKI
Nie można wyobrazić sobie funkcjonowania w środowisku organizmu, który nie wie co się wokół niego dzieje. Dlatego w każdej żywej plazmolemmie, nawet pojedynczej komórki, znajdują się białkowe receptory, umożliwiające odbiór wrażeń fizycznych i chemicznych. Wielokomórkowce już na wczesnych etapach filogenezy musiały rozwiązywać kwestię precyzyjnego odbioru i szybkiego przekazywania bodźców do komórek leżących w głębi ciała. Oznaczało to, że jakaś część organizmu musiała wyspecjalizować się w tym kierunku. Rośliny ze względu na swoją „strategię życiową” nie musiały tego problemu rozwiązywać. Natomiast zwierzęta, ponieważ przemieszczają się w środowisku (lokomocja) w celu pozyskania pokarmu i mają „żywszy” metabolizm, muszą
87