•ł Smarowanie przekładni zębatych
lv = 1S-0.5 '-2 I0'5 = 0,00126 dnv'/($ cm) = 1X0756 dm'’/(min cm).
Ola kola o szerokości b = 10 cm zapotrzebowanie oleju wyniesie w tym przypadku:
i; e i;/» = 0.0126 dmJ/s = a756 dnv'/min,
W przy padku smarowania kąpielowego, a więc przez zanurzenie koła i rozbryzg oleju, taka co najmniej ilość oleju musi być dostarczona w strefę zazębienia. Wy magane zanurzenie kola wynosi I -r 6 modułów. Przy dużych prędkościach obwodowych olej zostaje odrzucony siłą odśrodkową:
r
(4-6)
i wobec lego przyspieszenie dośrodkowe może być przyjęte za kryterium dla zakresu stosowania smarowania kąpielowego. Według Dudleya [10] granica la leży w przedziale:
(4.7)
o)~r = 500 -5-600 m/s3
i powyżej mej należy stosować smarowanie natryskowe (rys. 4.6).
0.1 0.3 05 0.7
irtdnica kota O.m
Rys. 4.6. Zakres smarowania kąpielowego i na-
Q9 tryskowego oraz zalecany układ kół daszkowych przy smarowaniu kąpielowym
Zalecenia co do ilości oleju w wannie nic są jednoznaczne. Ogólnie można powiedzieć, że im więcej oleju, tym lepsze warunki chłodzenia i osadzania się zanieczyszczeń, jednak wówczas wzrasta też koszt oleju. W literaturze podaje się przybliżone wzory na obliczenie potrzebnej ilości oleju w wannie:
}
adiic V jest ilością oleju (w dm3), P — mocą przenoszony (w k\V), r, - liczby zębów zębnika, fi0 - ky(cm pochylenia zębów skośnych, t - prędkością obwodowy (w m/s).
Mniejsze wartości odnoszą się do przekładni jednostopniowej. a większe - do wielostopniowych. Wyrażenie w nawiasie po prawej stronie wzoru (4.8) określa w przybliżeniu względne straty mocy przez tarcie w zazębieniu P,/P, a więc wzór (4.8) można też zapisać w postaci:
V = (3,5 +U)P, dm3.
14.9)
gdzie P, jest mocy traconą w zazębieniu wskutek tarcia (w kW).
W przypadku smarowania natryskowego zaleca się, aby natężenie strugi oleju dla każdego stopnia zębatego wynosiło
(4.10)
gdzie I' jest wydatkiem oleju (w dm3/min), P — mocą przenoszoną (w kW), P, -mocą tarcia zazębienia (w kW), At — różnicą temperatur oleju na dopływie i odpływie, w wyniku schłodzenia oleju w korpusie skrzyni lub w chłodnicy. Orientacyjnie można też przyjmować:
I;, = 0,015 Pdm3/min,
(4.11)
gdzie P jest mocą przenoszoną (w kW).
Inne wzory uzależniają zapotrzebowanie oleju od modułu i prędkości obwodowej:
K, - 0,6+2- I0~3mo dm3/(min cm).
(4.12)
Przykładowo, dla modułu mi = 6 oraz t> = 18 m/s wyniesie to
1^ = 0,6+2- 10“36-18 = 0,816 dm3/(min'cm).
a więc wydatek znacznie większy niż obliczony w poprzednim przykładzie wzorem (4.5) przy założeniu smarowania kąpielowego.
W przekładniach zębatych przemysłowych ogólnego przeznaczenia stosuje się smarowanie kąpielowe, zwane też zanurzeniowo-rozbryzgowym, lub natryskowe. W pierwszym przypadku (rys. 4.7) duże koło powinno być zanurzone na głębokość
H »(l +6)mi.
(4.13)
gdzie m jest modułem uzębienia.