DSCN0558

ISO 4. Smarowanie przekładni zębatych

ISO 4. Smarowanie przekładni zębatych

rowek rozprowadzający olej dotołysk

Rys. 4.7. Smarowanie kąpielowe (zanurzeniowo-rozbryzgowe) [9]

W przekładniach jedno* i dwustopniowych wystarcza, że w kąpieli olejowej zanurzone będzie jedno, w zasadzie największe koło. Jeśli będzie ono miało odpowiednią prędkość, to olej rozbryzgiwany w wystarczającej ilości na ścianki kadłuba będzie ściekał do łożysk i zazębień. Czasem trzeba będzie zastosować dodatkową tarczę'rozbryzgową na wałku stopnia pośredniego. Można też założyć zgarniacze, zgarniające olej z bocznej (czołowej) powierzchni koła do rowków--rynienek rozprowadzających olej dalej do łożysk, jak to jest pokazane na rys. 4.8.

Smarowanie zanurzeniowe nie spełni swego zadania, jeśli koło będzie miało zbyt dużą prędkość obwodową, gdyż olej zostanie odrzucony siłą odśrodkową, zanim dostanie się w strefę zazębienia. Graniczne prędkości obwodowe kół, powyżej których należy stosować smarowanie natryskowe, określa się następującymi wzorami:

- jeżeli ząb wchodzi w zazębienie po obrocie o 270°, licząc od miejsca zanurzenia, to

(4.14)

— jeżeli ząb wchodzi w zazębienie po obrocie o 90° od miejsca zanurzenia, to

(4.15)

gdzie m jest modułem koła zębatego (w mm), v — lepkością kinematyczną oleju (w mm^J/s), h — sumą nierówności chropowatości powierzchni obu współpracujących zębów (w pm), a — graniczną prędkością obwodową (w m/s).

Przy wyborze sposobu smarowania możemy posłużyć się wykresem podanym na rys. 4.6.    •

Rys. 4.8. Smarowanie kąpielowe ze zgarniaczem oleju [9]

Sprawa smarowania kąpielowego komplikuje się wówczas, gdy przekładnia jest przekładnią wielostopniową, a koła duże mają znacznie zróżnicowane średnice. Celowe jest wówczas wbudowanie odpowiednich wanien tak, aby w czasie pracy uzyskać prawidłowe, nie za duże zanurzenie kół, jak to przedstawiono na rys. 4.9. Zbyt głębokie zanurzenie kół jest niewskazane, gdyż pociąga za sobą duże straty energii na mieszanie oleju i powoduje pienienie się oleju, co zmniejsza skuteczność smarowania.

Smarowanie natryskowe wymaga doprowadzenia oleju przewodami do miejsc smarowania, a więc do zazębień i łożysk. Mogą tu być stosowane pompy i odpowiednia instalacja olejowa. Schemat takiego smarowania natryskowego przedstawiono na rys. 4.10. Jest to rozwiązanie kosztowne, ale zarazem najbardziej