DSCN1618

/. Podstawy procesów odlewniczych 26

Szybkość wypełniania formy nie może być zbyt duża, gdyż gazy znajdujące się w jej wnęce nie zdążą ujść przez pory w masie lub specjalne kanały odpowietrzające. Zdolność formy do odprowadzania gazów nazywa się przepuszczalnością. Ograniczona przepuszczalność form, podobnie jak zbyt niska lęjność stopów, może być przyczyną powstawania tzw. niedolewów.

122. Zasady projektowania układów wlewowych dla różnych stopów i rodzajów form

1.2.2.1. Główne elementy układu wlewowego

Układ kanałów służących do doprowadzenia metalu do wnęki formy, zwany układem wlewowym, ma kształt zależny od rodzaju formy odlewniczej oraz materiału odlewu. W większości układów wlewowych wyróżnia się charakterystyczne elementy, spełniające określone funkcje (rys. 1.13).

Rysunek 1.13

Schemat typowego układu wlewowego dla form piaskowych o poziomej powierzchni podziału; ZW - zbiornik wlewowy, IW - wlew główny, PG - podstawa wlewu głównego, WR - wlew rozprowadzający, WD — wlewy doprowadzające, PR - przelew (wychód)

Zbiornik wlewowy jest elementem układu wlewowego, do którego jest wlewany metal z kadzi lub z innego urządzenia zawierającego metal pobrany z pieca. Ze zbiornika metal przepływa kanałem o najczęściej okrągłym przekroju, zwanym wlewem głównym, docierając na poziom, w którym są umieszczone dalsze elementy układu (zazwyczaj jest to płaszczyzna podziału). W niektórych rozwiązaniach bezpośrednio pod wlewem głównym umieszcza się niewielkie rozszerzenie, zwane podstawą wlewu głównego, którego rola będzie wyjaśniona w p. 1.Z3.

W celu doprowadzenia ciekłego metalu od jednego punktu, jakim jest dolny kraniec wlewu głównego, w pobliże odlewu, wykonuje się kanał zwany wlewem rozprowadzającym. Niejednokrotnie w jednej formie jest kilka odlewów umieszczonych po różnych stronach wlewu głównego i wówczas może być kilka wlewów rozprowadzających, lub też kanał ten może mieć kilka rozgałęzień. Rola wlewu rozprowadzającego nie ogranicza się tylko do rozprowadzenia metalu w odpowiednie rejony formy, lecz polega także na zatrzymywaniu tlenków i zanieczyszczeń płynących na czole strugi ciekłego metalu, z czym wiąże się jego dawniejsza nazwa „belka żużlowa”.