DSCN1663

70

/. Podstawy procesów odlewniczych

proces zasilania przebiegać będzie łatwo, taki zaś rodzaj zasilania jest nazywany zasilaniem masowym. Jeżeli ciecz zasilająca musi przepływać przez „rusztowanie" utworzone przez wystające ze ścian kryształy, np. w postaci dendrytów (rys. 1.526), to opory przepływu będą znacznie większe, a zasilanie trudniejsze. Taki proces zasilania nazywa się zasilaniem międzydendrytycznym lub międzykrystalicznym. Warto zwrócić uwagę, że niekiedy zasilanie masowe następuje również w przypadkach morfologu krzepnięcia pokazanej na rys. 1.52d, jeżeli tylko kryształy zawieszone w cieczy wypełniającej środkową część odlewu będą niewielkie i zbliżone kształtem do kulistego. Mogą one wtedy stosunkowo łatwo przemieszczać się wraz z cieczą i przyczyniać do zasilenia odlewu.

Zdolność stopu do zasilania jest więc w ustalonych warunkach odlewania pewną cechą danego materiału, pochodną jego morfologii krzepnięcia. Cechę tę można określać różnymi metodami, które opisano w literaturze, np. [12]. Na rysunku 1.53 pokazano wyniki badań zdolności do zasilania różnych

stopów aluminium z krzemem. Charakterystyczna jest stosunkowo wyróżniająca się zdolność do zasilania odlewów ze stopu o zawartości 9% krzemu, porównywalna z czystym aluminium. W stopie tym występuje mieszany typ krzepnięcia, zbliżony do pokazanego na rys. 1.52d, jednak umożliwiający zasilanie masowe dzięki przepływowi mieszaniny cieczy z drobnymi, równo-osiowymi kryształami

Wpływ omówionych typów krzepnięcia na kształt i rozkład ewentualnych wad spowodowanych skurczem, wynikłych wskutek niedostatecznego zasilenia, będzie przedstawiony w dalszych punktach.