DSCN1673

80

f. Podstawy procesów odlewniczych

nieniem atmosferycznym do wnętrza odlewu przez pory w masie for* mierskiej. W rezultacie przepływ metalu zasilającego następuje nie z nadlewu do odlewu, lecz odwrotnie, co jest powodem powstania wad skurczowych w odlewie. Aby tego uniknąć stosuje się łatwo przegrzewające się wcięcie w nadlewie, które zapewnia kontakt jego ciekłego wnętrza z atmosferą, przez pory w masie rdzeniowej i zapobiega niewłaściwemu rozkładowi ciśnienia w odlewie (tzw. nadlewy atmosferyczne).

Rysunek 1.63

Powstawanie wad skurczowych w odlewach z nadlewami zamkniętymi pozbawionymi wcięć na górnej powierzchni (opis w tekście)

Zgodnie z zasadą działania nadlewu czas jego krzepnięcia powinien być dłuższy niż czas krzepnięcia przylegającej do niego części odlewu. Osiąga się to przez spełnienie warunku

M_t = cM₉    (1.34)

gdzie: Af» M₀ — moduły odpowiednio nadlewu (zasilacza) i przyległej części odlewu, c — współczynnik zwiększenia modułu nadlewu.

Wartość współczynnika c przyjmuje się zależnie od rodzaju stopu. Ogólna zasada jest taka, że dla stopów łatwo zasilających się, np. dla staliw, wynosi on 1,2-r-1,3, natomiast dla stopów trudno zasilających się, np. aluminium i miedzi 1,3-i-1,5.

Innym podstawowym warunkiem poprawnego działania nadlewu jest, aby ta część jego objętości, która nie zakrzepnie w czasie krzepnięcia odlewu, była co najmniej równa objętości jamy lub porowatości skurczowej, która miałaby powstać w odlewie i która powinna być wypełniona przez metal z nadlewu. Stosuje się często zależność

V_x>xV₀s    (1.35)

gdzie: V„ V„ — objętości odpowiednio nadlewu (zasilacza) i zasilanego przez niego obszaru odlewu, s — skurcz zasilania danego stopu, x — tzw. współczynnik nieekonomiczności nadlewu, określający ile razy objętość wyjściowa nadlewu jest większa od objętości metalu, który może zasilić odlew.