64
Macierze i wyznaczniki
równania wynika, żc c = 0. Ostatecznie otrzymaliśmy w tym przypadku dwa rozwiązaniu a = 1.6=0. c = 0. d = 0 lub o =s — 1. 6 = 0. c = 0, rf = 0. Jeżeli natomiast a + d — 0, to drugie i trzecie równania są spełnione dla dowolnych liczb zespolonych 6 i c. Równanie czwarte przyjmuje wtedy postać 6c + a3 = 0 i jest sprzeczne z pierwszym równaniem. Uzyskana sprzeczność wyklucza tą możliwość. Rozważane równanie macierzowe ma zatem tylko dwa rozwiązania
X =
l 0
0 o
oraz
-l 0 0 0
b) Z postaci równania wynika, że macierz X jest macierzą kwadratową stopnia 2. Niech ° '. gdzie a,6.c. d € C. Równanie macierzowe przyjmie wtedy postać
zatem A' =
c d
a a + b 2a + b |
1 1 2 | |
c c + d 2c+ d |
3 5 8 |
która jest równoważna układowi równań
a + 6= 1,
2a + 6 = 2,
C + d == 5,
2c+d = 8.
Jedynym rozwiązaniem tego układu jest czwórka liczb a = 1, 6 = 0, c = 3, d = 2. Rozwiązaniem rozważanego równania jest zatem macierz
X =
1 0 3 2
c) Niech X
m
a 6 |
r« *i _ |
1 0 |
c d |
0 1 |
otrzymamy układ równań
który jest równoważny układowi
a3 + 6c = 1 ab + bd = Q ac + cd = 0 óc + d3 = 1
o3 - d2 = 0 ab + bd = 0 ae + cd = 0 '
6c + d3 i 1
Możliwe są zatem dwa przypadki a = d lub a = -d. Jeżeli a = d, to aó = ac = 0 > ^c= * - >Vtedy dla a = 0 mamy 6c = 1. Macierz X jest więc postaci
[ 0 b]
Przykłady
65
Gdy o/O, lo6 = c= 0i wtedy a = l lub a = -1. W tym przypadku macierz X ma postać
Natomiast w drugim przypadku, gdy a = —d, otrzymamy zależność 6c = 1 — a . Wtedy dla 6 = 0 mamy a = 1 lub a * —l, przy czym c jest dowolne. Jeżeli jednak 6 / 0, to
c = —Macierz X jest więc w tym przypadku odpowiednio postaci
B B BI
Zatem rozwiązaniem równania są tylko macierze X postaci
fl ol |
f-1 Ol |
[ « 61 f |
l ol |
f-1 ol |
1 cir |
l-a o ' |
Ol]’ |
[ 0 -l] | |
L 6 J 1 |
gdzie a, 6, c € C, 6^0.
• Przykład 3.6
Korzystając z własności działań z macierzami oraz własności operacji trans pono-wania macierzy uzasadnić podane tożsamości:
a) (/I — B)r = AT — £ , gdzie A i £ są macierzami tych samych wymiarów;
b) A7 — B7 = (A — £)(A -f- £), gdzie A i £ są przemiennymi macierzami kwadratowymi tych samych stopni.
Uwaga. Mówimy, że macierze A i £ są przemienne, gdy spełniają warunek
AB = BA.
Rozwiązanie
a) W dowodzie wykorzystamy następujące własności transpozycji macierzy:
{A + B)t = At + Bt oraz (pA)T = a (At) ,
gdzie A i £ są macierzami tych samych wymiarów, a a jest liczbą rzeczywistą lub zespoloną. Mamy
{A - Bf = lA + (-1)J3!| =At + K-1)B|t = At + (-Bt) = At - BT.
b) W dowodzie wykorzystamy wzory:
(A ± B)C = AC± BC, D(A ± B) = DA±DB.
gdzie A, £ są macierzami wymiaru n x m, C jest macierzą wymiaru m x Ar, a £ macierzą wymiaru / x n. Dla macierzy przemiennych mamy
(A-£)(A + B) = A(A + £) — B(A + B)
= (Aa + ylB)-(flA + B*)
= A2 + AB - AB - B3 = A* — flJ.