Finanse p stwa Wypych8 189

ucena sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa

nych sformułować następujące wnioski:

1)    Udział majątku trwałego ogółem w strukturze majątkowej zwiększył się wprawdzie, jednak w odniesieniu do rzeczowych składników majątku trwałego mamy do czynienia z tendencją malejącą. Przyczyną tego stanu rzeczy była przede wszystkim sprzedaż środków trwałych (co wykazuje rachunek strat i zysków - 5,8 min zł). Zjawiska tego nie należy oceniać negatywnie, o ile sprzedaż dotyczy zbędnych środków trwałych: w rzeczywistości mamy do czynienia z przyrostem zasobów środków trwałych (o 21,9 % a w wartościach bezwzględnych po uwzględnieniu sprzedaży o 11,7 min), co świadczy o zrealizowaniu w roku sprawozdawczym poważnego przedsięwzięcia inwestycyjnego.

2)    Przyrost rzeczowych składników majątku obrotowego (zapasów) przewyższa przyrost rzeczowych składników majątku trwałego. Fakt ten należy ocenić negatywnie, tym bardziej, że udział zapasów surowców i materiałów nie wykazuje tendencji rosnącej (jest wręcz przeciwnie) a znacznie zwiększyły się zapasy wyrobów gotowych - prawdopodobnie przedsiębiorstwo ma trudności ze sprzedażą swoich produktów.

3)    Zmniejszył się udział należności, wzrósł natomiast udział środków pieniężnych. Przyczyną tego stanu rzeczy może być bardziej restrykcyjna polityka wobec odbiorców. Może to mieć również związek z trudnościami ze zbytem wyrobów gotowych. Relatywnie wysoki poziom zasobów gotówkowych wiąże się z faktem, iż nie dokonano jeszcze podziału zysku netto za rok obrachunkowy (np. wypłata dywidend zmniejszy stan gotówki) a wzrost zasobów majątku trwałego sfinansowano zaciągnięciem długoterminowego kredytu bankowego.

4)    Udział kapitałów własnych w finansowaniu działalności według stanu na koniec roku jest relatywnie wyższy w porównaniu do stanu początkowego. Faktycznie jednak jest to wzrost pozorny. Wypłata dywidend za akcje uprzywilejowane (2 min zł) spowoduje, że udział funduszów własnych w sumie pasywów ogółem nie ulegnie zasadniczej zmianie a ewentualna wypłata dywidend za akcje zwykłe (na poziomie roku poprzedniego) zmniejszy kapitały własne i zasoby gotówkowe, ograniczając w ten sposób możliwości rozwojowe przedsiębiorstwa (wiązałoby się to z wydatkiem 4 min zł).

5)    Wydatnie zwiększył się udział kredytów bankowych w finansowaniu przedsiębiorstwa, zwłaszcza kredytu długoterminowego (wzrost o 40 %). Kredyt ten przeznaczony został na sfinansowanie zadania inwestycyjnego, w rezultacie czego przedsiębiorstwo powiększyło zasoby rzeczowego majątku trwałego.

6) W sposób zasadniczy zmniejszył się udział płatności bieżących w finansowaniu przedsiębiorstwa (z 23,0 do 19,2%). Przyczyną tego stanu rzeczy może być zmiana strategii zarządzania kapitałem pracującym, może to być też konsekwencja bardziej restrykcyjnych zachowań się dostawców wobec przedsiębiorstwa przy udzielaniu kredytu kupieckiego.

Reasumując, można stwierdzić, iż analiza pionowa bilansu pozwala ustalić ogólne tendencje zmian w poziomie i strukturze majątku oraz źródeł jego finansowania, umożliwiając tym samym uchwycenie nieprawidłowości i zagrożeń w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Wstępne wnioski stanowią punkt wyjścia dalszej, bardziej szczegółowej analizy finansowej, której zadaniem jest między innymi ustalenie czynników, które przyczyniły się do powstania nieprawidłowości i zagrożeń oraz sformułowanie wniosków co do sposobu usprawnienia działalności przedsiębiorstwa i poprawy efektywności gospodarowania.

3. Analiza struktury majątkowo-kapitatowej przedsiębiorstwa (pozioma analiza bilansu)

Przedmiotem badań w ramach wstępnej analizy bilansu są także powiązania poziome między poszczególnymi pozycjami aktywów i pasywów, pozwalające na ocenę struktury majątkowo-kapitałowej przedsiębiorstwa. Mowa jest wówczas o tzw. poziomej analizie bilansu. Jak wskazują doświadczenia praktyczne, pozioma struktura bilansu ma relatywnie wysoki wpływ na poziom ryzyka finansowego. Celem poziomej analizy bilansu jest zatem ocena stopnia finansowania działalności przedsiębiorstwa funduszami własnymi i środkami obcymi oraz ocena jego płynności finansowej, zarówno długo- jak i krótkoterminowej. Rzecz bowiem w tym, że poszczególne składniki majątkowe różnią się między sobą stopniem płynności, a więc możliwością ich zamiany na zasoby gotówkowe. Ma to wpływ na ryzyko finansowe i uzasadnione jest, aby składniki majątkowe obarczone znacznym ryzykiem (charakteryzujące się niską płynnością) finansowane były ze źródeł stabilnych, natomiast składniki majątkowe wykazujące stosunkowo wysoką płynność przez kapitały udostępniane przedsiębiorstwu na krótki okres.

Szczególnie ryzykowne jest angażowanie kapitałów w finansowanie składników majątku trwałego. Zaangażowane w ten sposób środki są zamrożone przez długi czas. Ich odzyskiwanie odbywa się za pośred-