Formy kryszt1

.MulirosłcopowB oznaczania minerałów 1 skal

miuoraiuoh tych skal; chalcedon i kalcyt — przy minerałach osadowych, gdzie odgrywają znacznie większą rolę.

BUDOWA NP EW N Ę T 11 Z N A

Budową wewnętrzną skał magmowych nazywamy . spoBÓb wy-ksitidsiaiu i przestrzennego rozmieszczenia składników w skaie. 33udowa wewnętrzna zależy od składu mngm^, od warunków fizyczno --chemicznych i ich zmian podczas krzepnięcia magmy. Budowę wewnętrzna skał in a gmowych określamy dwoma pojęciami i struktury i tekstury.

A. STRUKTURA

rod pojęciem struktury rozumie się sposób wykształceniu składników skały. Struktura obejmuje stopień kr-ystaliczności skały, wielkość : kształt jej składników arii z wzajemne stosunki między nimi.- Ten zespół cech skał magmow-yck zależy przede wszystkim od warunków i szybkości krystalizacji magmy, a w mniejszym stopniu od jej składu, irod względem stopnia krystałiczności skały wyróż-.......ty trzy rodzaje struktur:

1. Struktura hołokrystaliczna (peinokry6tałiczna) polega na tym, wszystkie składniki skały są wykrystalizowane. Struktura ta świadczy warunki powstawania danej skały sprzyjały krystalizacji. Jest więc charakterystyczna przede wszystkim dla skał głębinowych, często tez występuje w skalach żyłowych.' __    ^

,2. Struktura szklista (hialinowa, niekrystaliczna) jest" przeciwicń-s ś wcm struktury pełnokrystalicznej. Skała o tej strukturze składa Bię w całości z bezpostaciowego szkliwa, pozbawionego zupełnie składników krystalicznych. .Test to więc przechłodzony stop, który z fizycznegG punktu widzenia nie jest-ciałem stałym, lecz ciekłym. Powstał.on w czasie gwałtownego stygnięcia i dlatego nie zdążył wydzielić kryształów, choć zgęstniał tak dalece, że upodobnił się- do ciała stałego. Stwierdziwszy w opisywanej skale strukturę szklistą wnioskujemy więc, żc skała ta należy do skał wylewnych, których zastyganie zachodzi bardzo szybko. Skały o strukturze szklistej zwane są szkliwami wulkanicznymi. Powstają ono zwykłe z magm odznaczających się znaczną lepkością, co jest czynnikiem utrudniającym krystalizację,

5cun szklisty iezt stanem nietrwałym, dlatego z biegiem czasu geologicznego następuje rekrystalizacja szkliw, czyli ich odszklenie,

Polega ono na stopniowym przększtulccuiu bezpostacioAzego szkliwa w zespól bardzo drobnych, makroskopOAvo niedostrzegalnych kryształów. Okoliczność ta posłużyła jako podstawa dla przeprowadzanego dawniej podziału na starsze i młodsze skały AzylcAzne (zwane skałami paleo* i neoAZulkanicznymi). Zasadnicza różnica między nimi polega na obecności szkliwa w skałach neowidkarncznych, podczas gdy w skałach paleowulknnicznych szkliwo uległo całkowitej rekrystalizacji. Podział ten nic jest jednak bliżej sprecyzowany wiekowo, a makroskopowe rozpoznanie obecności 6zkliwa w skale rzadko jest pewne, często zaś wręcz niemożliwe. Z tych powodów podział ten nie mu praktycznej wartości.

3, Struktura kipokryatnliczmu (częściowo krystaliczna) zajmuje stanowisko pośrednie między dwoma wyżej opisanymi typami struktur. W skałach o tej strukturze część składników izykształcoua jest w postaci kryształów, obok których występuje bezpostaciowe szkliwo skalne. Zachodzi tu zatem pewne zróżnicowanie w wykształceniu składników skały, wywołane zmiana warunków krystalizacji as' czasie zestalania magmy (problem ten zostanie omówiony dalej, przy rozAzażauiu struktury porfirowej). Struktura hipolcrystaliczna występuje z reguły w skałach wulkanicznych.

Pod względem wielkości składników struktury dzielimy na:

1. Struktury fanerokrystalicznc (jawnokrystaliczno), przy których Azszyatkie kryształy można rozpoznać makroskopowo'. Są to Azięo zarazem zaAzeze struktury holokrystaliczne. Występawanic w skale struktury fanerokrystalicznej. świadczy o dobrych warunkach krystalizacji, jakie mogą istnieć az czasie tAVorzenia się skal plutonicznych i żyłowych,

Struktury fanerokrystaliczne możemy makroskopowo podzielić pod względem Azzajemnych stosunkóAZ wielkości między kryształami, na:

a) /R ó wn o z.i a r n i 8 t e, az których minerały twarzą ziarna az przybliżeniu jednakowej wielkości (ryc. l-l). Zależnie od przeciętnej wielkości tych ziarn można wśród tycli struktur wydzielić: gruboziarniste, az których przeciętne średnice zinrn mają co najmniej 5 mm; średnioziarniste, o średnicach ziarn za\zartych az przedziale od 2 do 5 mm, i drobnoziarniste, az których średnico ziarn są mniejsze od 2 mm, Struktury drobnoziarniste są zbliżono do struktur afanitowych (patrz niżej).

b)    N i e r ó AZ n o z i a r n i s t e, az których ziarna mają różną Aziełkość. Struktury te możemy podzielić na d\zie grupy. Pierwsza z nich no struktury porfiro \znto (ryc. 15), az których wielkość ziarn. zmienia się stopnioAzo od najAziększych do najdrobniejszych."