historia dyplomacji (270)

s

CZĘSC IV

DYPLOMACJA

POLSKA

W LATACH 1764—1795

Jerzy Michalski

KOZDZIAL I

W OKRESIE BEZKRÓLEWIA (1763- 1764) 1 SYTUACJA W EUROPIE PO WOJNIE SIEDMIOLETNIEJ

W dniu 3 listopada 1762 r. podpisane zostały preliminana pokoju między Anglią a Francją i Hiszpanią, a 10 lutego roku następnego zawarty został w Paryżu ostateczny traktat pokojowy między tymi państwami. Jednocześnie 15 lutego 1763 r. podpisano traktat pokojowy między Prusami i Anglią a Saksonią w Hubertsburgu. Wojna siedmioletnia, z której wcześniej wycofały się Rosja i Szwecja, została zakończona. Za zasadę traktatów pokojowych przyjęto w Europie status quo antę bellum. Zdobycze terytorialne przypadały jedynie Anglii na terenach zamorskich. Ona wlęc~Jedn5''mogła uchodzić za zwyciężczynię, jakkolwiek nie ziściły się marzenia Pitta o całkowitym wyeliminowaniu francuskiej siły na morzach i całkowitej likwidacji jej kolonialnej ekspansji. Mocarstwa kontynentalne z wieloletnich krwawych i niezwykle kosztownych zmagań wychodziły z pustymi rękami. Najgorszą była sytuacja Francji: utraciła ona na rzecz Anglii posiadłości na stałym lądzie Ameryki, finanse państwa były w stanie opłakanym, pozycja mocarstwowa i prestiż w Europie zachwiane, niepopularność sojuszu austriackiego pogłębiona przez niepowodzenia wojenne powodowała rozdźwięk między dużą częścią opinii publicznej a polityką dworu. Wyczerpanie Austrii ogromnym wyrkiem militarno-finansowym zmuszało ją do polityki pokojowej. Siła ¹ Prężność militarna Prus nie dających się pokonać koalicji austro-fran-cusko-rosyjskiej budziła respekt i zniechęcała do próby ponownej konfrontacji. Zwłaszcza cesarzowa Maria Teresa reprezentować miała odtąd postawę pokojową i zdecydowaną niechęć do wojny. Nie znaczyło to jednak, aby myśl o odzyskaniu Śląska, która w czasie wojny zdawała się już tak bliska realizacji, przestała absorbować kierowników polityki

483