img079 2

ciuiruKicrryzują się polurnością czynnościowy, wyróżnia się w nich biegun żółciowy oraz biegun naczyniowy. Pomiędzy blaszkami wątrobowymi przebiegają naczynia włosowate żyły wrotnej, które łączą się z naczyniami włosowatymi tętnicy wątrobowej, tworząc zatoki wątrobowe. Ściany zatok wątrobowych zbudowane są z komórek śródbłonka. Na powierzchni śróbłonka zatok wątrobowych występują makrofagi osiadłe wątroby (tzw. komórki Browicza-Kupffera), lipocyty mające zdolność do magazynowania lipidów ora/ witaminy A (tzw. komórki Ito bądź komórki gwiaździste) oraz komórki ziarniste, stanowiące odmianę limfocytów NK (Natura! Killers). Przestrzeń między śródbłonkiem wyścielającym zatokę wątrobową a blaszkami wątrobowymi nosi nazwę przestrzeni Dissego.

Wątroba jest jednym z najbardziej unaczynionych narządów ustroju, dopływa do niej krew tętnicza z tętnicy wątrobowej oraz krew żylna z żyły wrotnej (ryc, 10.1). Żółć wydzielana przez bieguny żółciowe hepatocytów zbierana jest w kanalikach żółciowych włosowatych, które uchodzą do śródzrazikowych kanalików żółciowych, zwanych kanalikami Hcringa.

Wątroba posiada dwie populacje komórek macierzystych, tzw. małe hepato cyty oraz komórki owalne. Małe hepatocyty są komórkami progenitorowymi he-patocytów, natomiast komórki owalne są komórkami progenitorowymi hcpatocy-tów i clioloangiocytów dających początek przewodom żółciowym.

1 )o podstawowych funkcji wątroby należy produkcja żółci, niezbędnej w pro ccsuch trawienia i wchłaniania tłuszczów oraz związków w nich rozpuszczalnych. np. witamin. Wątroba reguluje gospodarkę węglowodanową, białkową i tłuszczową, pełni funkcję odtruwającą, wychwytuje i rozkłada albo unieczynnia substancje szkodliwe, dostające się do organizmu z zewnątrz (np. alkohol) lub końcowe produkty przemiany materii (np. amoniak). W wątrobie odbywa się metabolizm wielu Icków. Narząd ten wychwytuje z krwi i wydala bilirubinę. Substancje szkodliwe wydalane są przez wątrobę z żółcią lub przekazywane w postaci zobojętnionej do krwi, skąd usuwane są przez nerki. Poza tym, wątroba bierze udział w procesach syntezy enzymów, hormonów, białek, substancji uczest niczących w procesie prawidłowego krzepnięcia krwi, magazynuje glikogen, kwasy tłuszczowe, trójgliccrydy, fosfolipidy i cholesterol, witaminy A, D i B12, a także żelazo związane z białkiem (apoferrytyna).

Zatoka wątrobowa

Żyła Aimikowa

Tętnica wątrobowa rniedzyzrazikowa

Przewód żółciowy międzyzrazikowy

yc. 10.1. Schemat przedstawiający budową miąższu wątroby

2. Niewydolność wątroby

| Niewydolność wątroby to stan, w którym stwierdza się upośledzenie lub całkowity zanik zdolności wątroby do syntezy i detoksykacji. Niewydolność wątroby może powstać w wyniku wcześniejszego uszkodzenia, powodującego przewlekłą niewydolność, lub na skutek nagłego, masowego zniszczenia hepatocytów (ostra niewydolność wątroby).

Podstawowym objawem uszkodzenia wątroby jest żółtaczka (żółte zabarwienie skóry i białkówek oczu), będąca wynikiem nagromadzenia bilirubiny we krwi. U pacjentów z niewydolnością wątroby obserwuje się wzrost stężenia neurotoksyn we krwi (głównie amoniaku), zaburzających funkcjonowanie centralnego układu nerwowego i powodujących tzw. encefalopatię wątrobową, ostrą koagulopatię, ostrą niewydolność nerek (zespół nerkowo-wątrobowy) oraz skłonność do występowania zakażeń.

1.13