Kopia skanuj0010

Zakażenia szpitalne

Eliminacja zakażeń szpitalnych wywołanych przez MRSA jest szczególnie trudna. Jedynym skutecznym sposobem jest badanie wszystkich nowo przyjętych i wykrywanie chorych będących nosicielami MRSA. Stąd, np. w Wielkiej Brytanii, informacja o nosicielstwie musi się znaleźć w karcie informacyjnej, a każdy chory w momencie przyjmowania do szpitala jest badany pod kątem nosicielstwa MRSA. Podobną praktykę wprowadzono także w IPCZD, co sprawiło, że w 1997 roku MRSA odpowiedzialne było za 0,2% zakażeń u chorych hospitalizowanych na odziałach zabiegowych. Nowo skolonizowani lub zakażeni pacjenci przebywający w szpitalu powinni być izolowani. Badaniom przeglądowym wykrywającym kolonizację MRSA powinni być objęci chorzy z oddziałów intensywnej opieki oraz chorzy oddziałów chirurgicznych. Badanie skriningowe polega na posiewie materiału na podłoże selekcyjne z dodatkiem 20 mg/1 oksacyliny. Obniża to poważnie koszt badania.

Je.<li jest taka możliwość, nosiciele lub zakażeni MRSA powinni być gromadzeni razem na salach oraz oznakowani, co pozwoliłoby zachować szczególne środki ostrożności. Jest to system bardzo pracochłonny, ale jedyny skuteczny i zapobiegający rozprzestrzenianiu się drobnoustroju na inne oddziały szpitalne. Osoby sprawujące opiekę nad chorymi zakażonymi lub skolonizowanymi muszą zachować szczególne środki ostrożności (fartuchy ochronne, rękawice, szczególnie staranne mycie rąk). Czynione są również próby leczenia nosicielstwa MRSA przy użyciu różnych antybiotyków stosowanych miejscowo w postaci maści. Najskuteczniejsza okazała się mupirocyna aplikowana miejscowo 3-4 razy na dobę przez 5 dni. Opisano jednak występowanie szczepów opornych oraz ponowną rekolonizację.

Obok zakażeń MRSA. istotne jest wczesne wykrywanie zakażeń ran chirurgicznych powodowanych przez szczepy Staphylococcus aureus wytwarzające toksynę wstrząsu septycznego (TSS). Pełny obraz kliniczny zakażenia rozwija się po 48 godzinach od operacji (okres wylęgania trwa od 12 godzin do 65 dni), a cechą charakterystyczną jest minimalny odczyn zapalny rany. Nawet bardzo mała liczba komórek Staphylococcus aureus TSS(+) jest zdolna do wywołania choroby. Objawy są bardzo burzliwe z zespołem wykrzepiania wewnątrznaczyniowego włącznie. Ze względu na duże podobieństwo do zakażenia spowodowanego paciorkowcami grupy A oraz laseczką Clostridium perfringens, właściwa diagnoza jest szczególnie ważna. Niewiele jest danych na temat źródła zakażenia ran pooperacyjnych szczepami Staphylococcus aureus TSS(+) oraz epidemiologii tych szczepów w szpitalu.

Zakażenie rany mostka po operacjach na otwartym sercu

Zakażenia te charakteryzują się ciężkim przebiegiem i w zależności od typu operacji mogą być powodem wysokiej śmiertelności pooperacyjnej (2,2-7,5%).

Zakażeniu miejscowemu rany może towarzyszyć bakteriemia. Czasem zakażenie przebiega bez wyraźnych objawów miejscowych i rozejścia się rany. Czynnikiem etiologicznym tych zakażeń są gronkowce oraz pałeczki Gram(-) gatunków Escherichia coli, Pseudomonas, Acineiobacter. Klebsiella, Enterobacter, a także beztlenowce Bacteroides oraz drożdżaki Candida albicans.

Dane na temat epidemiologii, źródeł oraz dróg szerzenia drobnoustrojów powodujących zakażenia rany mostka w szpitalu są ograniczone. Do czynników ryzyka zakażenia rany mostka należą przede wszystkim wydłużony czas pobytu chorego w szpitalu przed operacją, cukrzyca, otyłość, reoperacja.

Rezerwuarem pałeczek Gram(-) zakażających ranę mogą być miejsca wilgotne, a w przypadku Staphylococcus aureus skóra kończyn chorego.

Zakażenia ran oparzeniowych

Występują prawie u wszystkich chorych z głębokimi oparzeniami. Spowodowane są przede wszystkim obecnością tkanki martwiczej, która stanowi wyjątkowo dobrą pożywkę dla bakterii. Dodatkowym czynnikiem ułatwiającym zakażenie są poważne zaburzenia układu odpornościowego, jakie rozwijają się u chorych oparzonych (uszkodzenie funkcji granulocytów obojętnochłonnych i innych komórek układu białokrwinkowego oraz niedobór)’ białkowe i zaburzenia elektrolitowe).

Zwykle bezpośrednio po oparzeniu rana jest prawie natychmiast kolonizowana przez ziarcnkowce Gram(+), tj. Staphylococcus lub Streptococcus pyogenes\ a następnie na początku drugiego tygodnia dołączają się pałeczki Gram(-). Po namnożeniu i osiągnięciu odpowiedniej liczby rozpoczyna się inwazja głębiej położonych tkanek. Przedostanie się drobnoustrojów do naczyń chłonnych i krwionośnych prowadzi do posocznicy, która znacznie pogarsza rokowanie.

Zakażenie diagnozujemy na podstawie badania mikrobiologicznego wycinka pobranego z rany oparzeniowej (badanie ilościowe). Wykrycie dużej liczby bakterii (>10* komórek/g) sugeruje ciężki przebieg zakażenia. Najczęściej zakażenie rany powodują: Staphylococcus aureus, Streptococcus, dalej Pseudomonas ae rug i nosa, Enterococcus oraz cała gama pałeczek Gram(-) z rodziny Enterobacieriaceae (Pm-teus, Klebsiella. Escherichia coli\ Acinetobacter oraz drożdżaki - najczęściej Candida. ale również Aspergillus, Fusarium, Cephalosporiu/n oraz Zygomycetes. Należy także pamiętać o możliwości zakażenia rany oparzeniowej wirusem Herpes simplex.

Zakażenia ran oparzeniowych są zwykle zakażeniami szpitalnymi, ponieważ zazwyczaj rozwijają się u chorego hospitalizowanego. Rezerwuarem drobnoustrojów mogą być, np. ręce personelu pracującego w oddziałach oparzeniowych skolonizowane przez bakterie Gram(-), jednak najważniejszym rezerwuarem drobno-

231