Kopia skanuj0008

Zakażenia szpitalne

Specjalny system wentylacyjny powinien zapewniać usuwanie drobnoustrojów, które dostają się do sali operacyjnej. System wentylacyjny zawiera filtry, które usuwają cząsteczki oraz bakterie. Powietrze w sali operacyjnej powinno ulegać wymianie z częstością około 20 razy w ciągu godziny. Ultraczystc powietrze jest rekomendowane na salach operacyjnych ortopedycznych, gdzie prowadzone są operacje plastyki stawów, zwłaszcza kolanowego. Systemy te używają kontrolowanego przepływu filtrowanego powietrza ponad stołem operacyjnym w cyklu 600 zmian w czasie godziny.

Liczbę bakterii w sali operacyjnej zmniejsza się przez ograniczenie ruchu i rozmów zespołu operacyjnego, a działanie systemu wentylacyjnego nie powinno być zaburzone przez otwieranie drzwi podczas zabiegu.

Transfer drobnoustrojów z rąk operatorów na ranę chirurgiczną zmniejsza się przez mycie rąk. Mydło usuwa ze skóry florę przejściową, detergenty redukują liczbę flory rezydującej na skórze. Chlorheksydyna i preparat jodowy - powido-ne-iodine wywiera długotrwały wpływ na florę bakteryjną skóry. Nowoczesny blok operacyjny, odpowiednio wentylowany, sprzątany i dezynfekowany, rzadko przyczynia się do zwiększenia ryzyka zakażenia środowiskowego.

Wszystkie plamy krwi i płynów ustrojowych na powierzchni sprzętu należy usuwać przy użyciu detergentu i wody, a wydzieliny powstałe w czasie operacji powinny być dekontaminowane preparatami uwalniającymi chlor.

Sala operacyjna powinna zawierać jak najmniej sprzętu. Powierzchnie sprzętu powinny być codziennie dokładnie zmywane, aby usunąć gromadzący się tam kurz.

Większe prawdopodobieństwo zakażenia rany chirurgicznej istnieje wówczas, gdy rana jest drenowana. Dren jest drogą, przez którą bakterie mogą wnikać do rany chirurgicznej, jednak często jest on konieczny, aby zapobiec tworzeniu krwiaka. Znacznie lepsze z punktu częstości zakażeń ran są drenaże zamknięte.

Jeśli do zakażenia doszło podczas zabiegu chirurgicznego, to większość objawów zakażenia rany ujawnia się po 4-10 dniach po operacji. Istnieje stały obowiązek monitorowania częstości zakażeń ran chirurgicznych przez prowadzenie kart rejestrami. Takie postępowanie ma na celu zmniejszenie liczby zakażeń na drodze doskonalenia wszystkich technik chirurgicznych. Część zakażeń ran chirurgicznych ujawnia się dopiero po wypisie chorego z oddziału i w ten sposób umyka z centralnego rejestru.

Rana chirurgiczna ma zdolność gojenia, pomimo obecności w niej drobnoustrojów, jednak nic dotyczy to wszystkich chorych. Zakażenie najczęściej rozwija się w ranie źle ukrwioncj, gdzie tkanki nie są dobrze utlenowane i gdzie występuje niewiele krwinek białych. Obecność tkanek martwiczych opóźnia gojenie.

Właściwa opieka nad pacjentem z zakażoną raną chirurgiczną zapobiega przeniesieniu zakażenia na innego chorego. Opatrunek po założeniu na ranę chirurgiczną nie powinien być zmieniany wcześniej niż po upływie 48 godzin. Po tym czasie, jeśli z rany nic wydobywa się wysięk, rana nie musi być przykrywana opatrunkiem.

Zakażenie i kolonizacja rany chirurgicznej stwarza niebezpieczeństwo przeniesienia zakażenia na innych chorych przez ręce personelu, jako że drobnoustroje podczas zmiany opatrunku szybko kolonizują skórę. Używanie rękawiczek zmniejsza ryzyko kolonizacji, a ręce zawsze powinny być myte przed i po wykonaniu opatrunku. Do opatrunku należy założyć także fartuch jednorazowy. Jeśli zmiana opatrunku wymaga kąpieli chorego, należy bezwzględnie wymyć łazienkę z środkiem z dodatkiem detergentu i dokładnie wysuszyć. Opatrunku nie należy zmieniać, gdy sala jest sprzątana. Stwarza to możliwości dostania się drobnoustrojów do powietrza.

Rozpoznanie zakażenia rany stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego. Sama izolacja drobnoustroju z rany nie zawsze wskazuje na zakażenie rany. Ranę chirurgiczną należy kontrolować pod kątem obecności objawów zakażenia. Tylko objawy kliniczne upoważniają do rozpoczęcia leczenia. Zakażenie ran chirurgicznych należy leczyć przez podanie antybiotyku drogą parenteralną.

Liczbę zakażeń ran chirurgicznych można zmniejszyć przez właściwe przygotowanie chorego do zabiegu, przestrzeganie postępowania antyaseptycznego w czasie zabiegu, zastosowanie optymalnych metod diagnostycznych i możliwe skrócenie czasu operacji, a także przez właściwą opiekę pooperacyjną. Liczbę zakażeń zmniejsza również właściwa profilaktyka antybiotykowa.

Zapobieganie zakażeniom pooperacyjnym

Zalecane jest podjęcie następujących działań profilaktycznych:

-    skrócenie przedoperacyjnego pobytu chorego w szpitalu,

-    wcześniejsze leczenie ewentualnych zakażeń w warunkach ambulatoryjnych,

-    jeśli chory ma cukrzycę, powinien być operowany w okresie wyrównania,

-    kąpiel (prysznic) z dodatkiem środków antyseptycznych (chloroheksydyna) lub mycie mydłem przcciwbakteryjnym na krótko przed zabiegiem,

-    jeśli wskazane jest usunięcie owłosienia przed operacją, to należy to wykonać bezpośrednio przed zabiegiem (koniecznie sprzętem jednorazowego użytku!),

-    właściwe mycie i odkażenie skóry bezpośrednio przed operacją (jodyna, gluko-nian chlorheksydyny, alkohol etylowy, czwartorzędowe zasady amoniowe, hek-sachlorofen) celem zredukowania liczby bakterii kolonizujących skórę, które mogą zanieczyszczać ranę; wykazano, że częstość zakażeń w czystym polu u chorego, który nie był kąpany wynosi 2,3%, natomiast u mytego mydłem 2,1%, zaś kąpanego z użyciem heksachlorofenu (chlorheksydyna) - 1,3%.

-    właściwa osłona pola operacyjnego (uwaga! zmoczone serwety bardzo szybko chłoną drobnoustroje).

227