Kopia skanuj0009

Zakażenia szpitalne

-    wątpliwe w zapobieganiu zakażeniom ran pooperacyjnych jest stosowanie opatrunku z tworzywa sztucznego, przez który wykonywane jest cięcie chirurgiczne skóry; brzegi opatrunku wysyconcgo odpowiednim klejem szczelnie przylegają do brzegów naciętej skóry, przez co mają zmniejszyć penetrację bakterii ze skór>-,

-    unikanie niedokrwienia i zapewnienie optymalnej kondycji rany w czasie operacji poprzez ulepszenie technik operacyjnych.

-    profilaktyka antybiotykowa - zalecana zawsze, gdy ryzyko zakażenia rany jest duże, lub jest niewielkie, ale jego skutki są bardzo poważne dla zdrowia i życia chorego (np. operacje wad serca, wszczepienie protez stawowych). Szczegółowe omówienie zagadnienia przedstawiono w rozdziale 8.2.

Profilaktyka obowiązująca zespół operacyjny obejmuje:

-    chirurgiczne mycie rąk (nie więcej niż 5 cm od łokcia),

-    rękawice,

-    jałowe fartuchy ochronne,

-    szczelne okrycie części owłosionej głowy,

-    maski dobrej jakości zakrywające nos i usta,

-    obuwie ochronne (ochrona chirurga przed zanieczyszczeniem krwią),

Przygotowanie sali operacyjnej pod kątem zapobiegania zakażeniom polega na maksymalnej eliminacji bakterii z otoczenia. Służy temu:

-    właściwy system wentylacji,

-    naświetlanie i sprzątanie.

-    kontrola ruchu personelu na sali,

-    sterylizacja instrumentów (kontrola autoklawów),

-    podział na sale czyste i brudne.

Do obowiązków chirurga-operatora należy nadzór nad raną chirurgiczną. Może on skorzystać z konsultacji mikrobiologa klinicznego. Obecność zakażenia zgłasza pielęgniarka - epidemiolog lub każda pielęgniarka oddziału chirurgicznego bądź lekarz, który najczęściej obserwuje ranę chirurgiczną. Osoba ta powinna zadecydować o pobraniu materiału do badania mikrobiologicznego, zobowiązana jest też kontaktować się z laboratorium celem przedyskutowania wyników. Tylko takie postępowanie, pozwoli na wiarygodną ocenę udziału poszczególnych bakterii w zakażeniach ran chirurgicznych.

Raporty dotyczące częstości występowania ran chirurgicznych sklasyfikowanych wg ryzyka zakażenia muszą być opracowywane jeden raz na miesiąc i omawiane na posiedzeniu zespołu medycznego oddziału. Postępowanie takie powinno być rutyną w każdym oddziale zabiegowym.

Do wczesnego wykrywania zakażenia rany chirurgicznej zaproponowano badanie pólilościowe. które polega na wprowadzeniu drenu pomiędzy brzegi skóry w miejscu cięcia, a następnie po wyjęciu go, posianiu techniką toczoną na powierzchni agaru odżywczego. Pozwala to na określenie głębokości oraz liczby bakterii obecnych w ranie. Jest to metoda wiarygodna, jednak inwazyjność uniemożliwia jej powszechne stosowanie.

Za zakażoną uważa się każdą ranę chirurgiczną, z której wydobywa się ropa. niezależnie od wyniku badania mikrobiologicznego. Jeśli rana jest otwierana z powodu krwiaka, za zakażoną uważa się tylko tę, która zawiera bakterie (dodatni wynik posiewu). Zakażenia rany, które rozwijają się później, np. po opuszczeniu szpitala przez chorego, umykają często kontroli i rejestracji. Ciągła rejestracja zakażeń ran chirurgicznych w oddziale pozwoli ustalić ryzyko zakażenia w zależności od rodzaju operacji i czynników ryzyka ze strony gospodarza. Np. 15—letnie badania w jednym ze szpitali amerykańskich wykazały, że najczęściej zakażenia występowały po perforacji wyrostka robaczkowego (10%) oraz resekcji żołądka (7,2%), a najrzadziej po splcncktomii.

Zakażenia ran pooperacyjnych wywoływane przez MRSA

Zakażenia mctycylinoopomymi szczepami Staphylococcus aureus pojawiły się jako problem kliniczny w końcu lat 70-tych, a obecnie około 30% zakażeń w wysokospecjalistycznych szpitalach jest wywoływanych przez MRSA. Zakażenia te mają charakter endemiczny. Szerokie rozprzestrzenienie tych szczepów jest również wynikiem przenoszenia ich z jednego ośrodka do innego oraz szerokiego stosowania w leczeniu wszystkich generacji cefalosporyn, penicylin półsyntetycznych i aminoglikozydów. Sytuację pogarsza fakt, że szczepy MRSA wykazują w 100% krzyżową oporność z pozostałymi antybiotykami p-laktamowymi oraz niezupełnie kompletną z makrolidami, linkozamidami, aminoglikozydami oraz tetracyklinami. Nabywają także szczególnie łatwo oporność na nowe chinolony. W większości przypadków są wrażliwe na kouimoksazol, rifampicynę i w Polsce ciągle jeszcze na wankomycynę.

W szpitalu MRSA najczęściej izolowane są z ran chirurgicznych, ran oparzeniowych, wydzieliny dróg oddechowych, końcówek cewników naczyniowych oraz moczu. Nie zawsze izolacja szczepu z wymienionych miejsc oznacza zakażenie, może to być tylko kolonizacja, która utrzymuje się przewlekle, czasem do kilku miesięcy, a nawet lat. Czynniki ryzyka kolonizacji MRSA obejmują: długotrwały pobyt w szpitalu, leczenie antybiotykami oraz ciężką chorobę podstawową. Drugim rezerwuarem MRSA w szpitalu, obok zakażonego lub skolonizowanego chorego, jest personel szpitalny - nosiciele szczepów MRSA w nosie oraz na skórze. Ważną rolę odgrywa środowisko, zwłaszcza w oddziałach dla oparzonych. Najważniejszą drogą przenoszenia zakażenia są ręce personelu szpitalnego.

229