larsen0084

84 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

pewną sennością. Skojarzenie benzodiazepin z opioidem wzmaga silnie działanie sedatywne lub hipnotyczne. Nasilają się również objawy niepożądane ze strony układu oddechowego i krążenia.

6.2.2    Układ krążenia

Działania krążeniowe diazepamu, flunitrazepamu i midazolamu po iniekcji dożylnej są słabe u człowieka ze zdrowym sercem.

-    Średnie ciśnienie w aorcie przejściowo nieco spada lub pozostaje niezmienione.

-    Częstość akcji serca nie ulega zmianie lub jest nieco zwiększona.

-    Kurczłiwość mięśnia sercowego nieznacznie słabnie.

-    LVEDP, ciśnienie w tętnicach płucnych, pojemność minutowa serca nie zmieniają się w istotnym stopniu.

-    Zużycie tlenu przez mięsień sercowy i przepływ przez naczynia wieńcowe nie zmieniają się.

Po dużych dawkach i u ludzi ze schorzeniami serca działania krążeniowe mogą jednak być wyraźniejsze. Skojarzenie z opioidem również wzmaga hamujący wpływ na krążenia.

6.2.3    Układ oddechowy

Po iniekcji dożylnej benzodiazepiny prowadzą do przejściowej lekkiej depresji oddychania; pojemność minutowa serca maleje, częstość oddechu wzrasta. U niektórych pacjentów depresja oddychania objawia się lekkim wzrostem paCOj i nieznacznym spadkiem pa0₂. Niekiedy po dożylnym podaniu benzodiazepiny następuje zatrzymanie oddechu. W praktyce klinicznej ważne jest:

Skojarzenie benzodiazepiny z opioidem może prowadzić do mocnej i długotrwałej depresji oddychania.

Depresja taka może jednak wystąpić także po podaniu tylko flunitrazepamu lub po podaniu doustnym w premedykacji, zwłaszcza u starszych osób, które pozostawi się same, bez pobudzenia z zewnątrz, bez rozmowy i nadzoru w pomieszczeniu przygotowawczym do zabiegu.

6.2.4 Inne działania

Czynność wątroby i nerek nie zmienia się pod wpływem benzodiazepin.

Benzodiazepiny nie wywierają działania przeciw-wymiotnego.

Zakrzepowe zapalenie żył. Wstrzyknięcie nierozpuszczalnych w wodzie benzodiazepin może powodować zakrzepowe zapalenie żył. Powikłanie to występuje nie tak często przy flunitrazepamie jak po zastosowaniu diazepamu, a po midazolamie (rozpuszczalnym w wodzie!) jest rzadkie.

6,3 Farmakokinetyka

Na podstawie półokresów eliminacji benzodiazepiny można podzielić na długo działające (pół-okres eliminacji > 24 godz.), średnio długo (pół-okres eliminacji 5-24 godz.) i krótko (półokres eliminacji < 5 godz.) działające (tabela 4.7). Wyróżnia się więc benzodiazepiny:

-    krótko działające: midazolam,

-    średnio długo działające: flunitrazepam,

-    długo działające: diazepam.

6.3.1    Midazolam

Działania farmakologiczne midazolamu są w dużym stopniu podobne do diazepamu; ale midazolam wykazuje w porównaniu z diazepamem następujące różnice:

-    dwukrotnie silniejsze działanie,

-    krótszy czas działania,

-    rozpuszczalność w wodzie,

-    szybką i kompletną resorpcję po iniekcji domięśniowej (okres połowicznej resorpcji 10 min).

Po szybkim wstrzyknięciu dożylnym midazolamu jego stężenie w osoczu spada w ciągu 15 min do 10-20% wartości wyjściowej, po około 2 godz. do mniej więcej 5%. Okres połowicznej eliminacji wynosi 1,5-2,5 godz. Przemiana midazolamu odbywa się w wątrobie. Głównym metabolitem jest aktywny farmakologicznie hydroksymidazo-lam, który po połączeniu z kwasem glukurono-wym jest wydalany przez nerki.

6.3.2    Flunitrazepam

Farmakodynamika flunitrazepamu jest podobna do diazepamu, działanie nasenne jest jednak silniejsze; silniejsza jest również niepamięć, a także skuteczność przeciwdrgawkowa.

Po powolnym wstrzyknięciu dożylnym flunitrazepamu w ciągu 3 min występuje sen, który trwa ok. 20-30 min, potem pozostaje na dłuższy