148 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne
nie z powodu ucisku mięśnia nie są przyczynami rabdomiolizy spowodowanej sukcynylocholiną. Rabdomioliza może też wystąpić bez widocznej przyczyny albo przy stosowaniu anestetyków wziewnych bez użycia sukcynylocholiny. Należy jednak uwzględnić, że:
Miopatie, jak dystrofia Duchenne'a albo Beckera, są czynnikami ryzyka rabdomiolizy indukowanej sukcynylocholiną z zatrzymaniem akcji serca z powodu hiperkaliemii. U tych pacjentów nie wolno więc stosować sukcynylocholiny.
Śmiertelność w przypadkach zatrzymania akcji serca spowodowanej zwiększoną czułością receptorów acetylochol i nowych podawana jest na 11 %, wywołanej przez rabdomiolizę na ok. 30%.
Choroba oparzeniowa. Przy ciężkich oparzeniach opisano wprost stężenia potasu aż do 13 mEq/l. Niebezpieczeństwo hiperkaliemii istnieje w chorobie oparzeniowej przez 10-60 dni po oparzeniu. Reguła ta obowiązuje jednak wówczas, gdy nie ma infekcji.
Nie stosować sukcynylocholiny w chorobie oparzeniowej po pierwszym tygodniu i do 60 dnia po oparzeniu.
Uwalnianiu potasu nie zapobiega uprzednie podanie niedepolaryzującego środka zwiotczającego mięśnie.
Uraz wiełonarządowy. Także w tym wypadku istnieje szczególne zagrożenie po pierwszym tygodniu aż do 60 dnia.
Ciężkie zakażenie jamy brzusznej. W tych przypadkach szczególne zagrożenie zaczyna się także po mniej więcej tygodniu. Obserwowano wzrost stężenia potasu o 2,5-3,1 mEq/l po wstrzyknięciu sukcynylocholiny.
Niewydolność nerek. Doniesienia o hiperkaliemii po sukcynylocholinie u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek nie są zgodne. Zdaniem Millera nie istnieje żadne szczególne niebezpieczeństwo; z tego powodu stosuje on u tych pacjentów sukcynylocholinę jako środek z wyboru, ponieważ nie jest ona eliminowana przez nerki.
Schorzenia neurologiczne. Opisano wzrosty stężenia potasu o 1-6 mEq/l u pacjentów ze schorzeniami nerwowo-mięśniowymi w pierwszych 6 miesiącach po wystąpieniu hemiplegii albo para-plegii oraz przy dystrofii mięśniowej.
Wzrost ciśnienia wewnątrzżołądkowego. Początkowy skurcz mięśni brzucha spowodowany wstrzyknięciem sukcynylocholiny może podnieść ciśnienie w żołądku powyżej krytycznego poziomu wynoszącego mniej więcej 28 cmH20. Otwiera się wtedy zwieracz przełykowo-żołądkowy, może więc dojść do aspiracji zawartości żołądka.
9 Przy „pełnym" żołądku należy zawsze podać wstępnie niedepolaryzujący środek zwiotcza-tmm jący mięśnie, jeżeli planowana jest błyskawiczna intubacja z użyciem sukcynylocholiny.
Należałoby także podać środek w sposób frakcjonowany i wstrzykiwać go powoli.
Zagrożeni są także pacjenci, u których wpust jest przemieszczony, np.
- kobiety ciężarne w III trymestrze,
- osoby bardzo otyłe,
- pacjenci z niedrożnością jelit,
- pacjenci z przepukliną przeponową.
U dzieci ciśnienie wewnątrzżołądkowe nie odgrywa większej roli, ponieważ rzadko występują u nich drżenia włókienkowe.
Bóle mięśniowe. Bóle mięśniowe, bezpośrednio po zabiegu, występują przede wszystkich u młodych ludzi, którzy otrzymali sukcynylocholinę. Dotyczą one częściej kobiet i pacjentów leczonych ambulatoryjnie. Zawsze twierdzono, że ma to związek z drżeniami włókienkowymi, ale dotąd tego jednoznacznie nie udowodniono. Mimo to wskazane jest podanie przed sukcynylocholiną małej dawki niedepolaryzującego środka zwiotczającego mięśnie, aby zapobiec drżeniom włókienkowym.
Kurcze żwacza. Sukcynylocholiną może spowodować spastyczne kurcze żwaczy, efekt ten przede wszystkim występuje u dzieci. Przyczyną jest wzmożona reakcja płytki motorycznej. Nie wolno kurczu spastycznego żwaczy interpretować jako objawu diagnostycznego hipertermii złośliwej.
Mioglobinuria. U niektórych pacjentów sukcyny-locholina może spowodować rozpad włókien mięśniowych z mioglobinemią i mioglobinurią. Natychmiastowe leczenie w ciężkich przypadkach:
spowodować diurezę i zalkalizować mocz, aby zapobiec ostrej niewydolności nerek.