larsen0176

176 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

5.4 Metabolizm i eliminacja

Jak już opisano, metabolizm i eliminacja anestety-ków o budowie amidowej różni się zasadniczo od związków estrowych.

5.4.1    Aminoestry

Środki znieczulające miejscowo o budowie estrowej są rozkładane hydrolitycznie z udziałem pseudocholinoesterazy; pierwszym krokiem jest rozpad wiązania estrowego. Hydroliza odbywa się przede wszystkim w osoczu, w niewielkim stopniu także w wątrobie i w erytrocytach. Rozpad przebiega tak szybko (t^p prokainy wynosi 45 s), że oznaczenie stężenia estrów w czasie lokalnej blokady jest prawie niemożliwe; nieprawdopodobne jest więc również działanie ogólnie toksyczne.

5.4.2    Aminoamidy

Amidy są na ogół rozkładane w siateczce śród-plazmatycznej wątroby; najpierw ulegają dealki-lacji, a następnie są hydrolizowane. Tylko prilo-kaina jest najpierw hydrolizowana do metabolitów o-toluidyny; metabolity te powodują powstawanie methemoglobiny. Ekstrakcja amidów przez wątrobę jest umiarkowana lub znaczna i zależy od ukrwienia wątroby. Półokres eliminacji amidów wynosi 1,5-2,7 godz. (tab. 8.4); w schorzeniach wątroby trzeba się liczyć z przedłużeniem eliminacji. Niewydolność serca i schorzenia wątroby zmniejszają klirens amino-amidów; stężenie w osoczu może być podwyższone. Mogą wystąpić lekkie objawy ogólnej toksyczności. W schorzeniach nerek może być zmniejszone wydalanie zjonizowanych metabolitów.

6 Farmakologia kliniczna

Głównym działaniem środków znieczulających miejscowo jest blokada nerwów. Klinicznie ważne jest jednak również działanie na inne narządy, w których odbywa się przewodzenie pobudzeń, np. mózg i serce.

6.1    Blokada nerwów

Duże znaczenie praktyczne ma przebieg blokady po wstrzyknięciu anestetyku lokalnego, przede wszystkim wystąpienie działania i czas działania. Oba te czynniki, obok siły działania, trzeba uwzględnić przy klinicznym doborze anestetyku do określonej blokady.

6.1.1    Siła działania znieczulającego

W badaniach na izolowanym nerwie istnieje wyraźna zależność między rozpuszczalnością w lipidach a siłą działania znieczulającego: im większa rozpuszczalność w lipidach, tym silniejsze działanie znieczulające, ponieważ związek może w większej ilości wniknąć do aksonu. W warunkach klinicznych zależność ta jest jednak mniej jednoznaczna. Lidokaina działa więc na izolowanym nerwie dwukrotnie silniej od prilokainy, a w warunkach klinicznych jest to ledwo widoczne. Podobnie jest w przypadku etidokainy; blokuje ona izolowany nerw silniej niż bupiwakai-na, a w praktyce klinicznej jest odwrotnie. Wiele czynników jest odpowiedzialnych za tę rozbieżność między wynikairti na izolowanym nerwie a obserwowanymi w klinice, np. właściwości rozszerzające naczynia, redystrybucja w tkankach itp.

Tabela 8.4 Parametry farmakokinetyczne poszczególnych anestetyków miejscowych o budowie amino-amidowej według danych różnych autorów (Vdss: objętość dystrybucji w stanie równowagi, t1/2P: półokres eliminacji)
Związek	Vdss (I)	Klirens (l/min)	tl/2& (godz.)	Frakcja ekstrahowana przez wątrobę
Prilokaina	191-261	2,37-2,84	1,6	_
Lidokaina	91	0,95	1,6	0,65
Mepiwakaina	84	0,78	1,9
Bupiwakaina	73	0,58	2,7	0,38
Etidokaina	133	1,11	2,7
Ropiwakaina	59	0,73	1,9	0,49