larsen0210

210 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

skurcz izowolumetryczny relaksacja izowolumetryczna

Ryc. 10.1 Przebieg czynności serca (wyjaśnienia w tekście).

czym spiralnie ułożone włókna kurczliwe mięśnia sercowego ulegają skróceniu w taki sposób, że nie następuje prawdziwy skurcz izometryczny.

-    Gdy ciśnienie w obydwu komorach przewyższy ciśnienie w aorcie łub w tętnicy płucnej otwierają się zastawki półksiężycowate, a część objętości krwi przepływa do tętnic w fazie skurczu auksometrycznego. Ciśnienie w komorach nadal rośnie, chociaż naprężenie włókien, zgodnie z prawem Laplace’a, ze względu na zmniejszający się promień komory, już znowu maleje.

-    Jednocześnie ze spadkiem ciśnienia w komorach rozpoczyna się faza protodiastoliczna (przedrozkurczowa), która trwa aż do zamknięcia zastawek aortalnej i płucnej. W czasie tej fazy, należącej jeszcze do okresu wyrzutu, krew nadal jest tłoczona z serca. Objętość krwi, jaka pozostaje w komorze pod koniec skurczu, jest to objętość końcowoskurczowa.

-    Po zamknięciu zastawek półksiężycowatych ciśnienie gwałtownie się obniża, a komory ulegają rozkurczowi nie zmieniając swojej objętości. Jest to faza rozkurczu izowolumetrycznego (relaksacji izowolumetrycznej).

- Wówczas, gdy ciśnienie w komorach staje się niższe od ciśnienia w przedsionkach otwierają się zastawki przedsionkowo-komorowe i następuje faza szybkiego napełniania komór, w której komory, na drodze mechanizmu podobnego do działania wentyla, napełniają się prawie do 80% swojej objętości. W końcowym okresie wolnego napełniania do komór napływa pozostała objętość krwi.

Czas trwania poszczególnych faz cyklu pracy serca i ich czasowy stosunek względem siebie mają znaczącą rolę dla wielkości objętości napełniania i związanej z nią objętości wyrzutowej serca. Przyspieszenie akcji serca powoduje skrócenie poszczególnych faz cyklu. Przy czym fazy rozkurczowe ulegają relatywnie większemu skróceniu niż skurczowe. Przy wzroście częstości serca do 180/min rozkurcz obejmuje jedynie jedną trzecią cyklu serca, a faza wolnego napełniania niemal nie występuje.

Wydajność (objętość) skurczowa przedsionków.

Objętość skurczowa przedsionków jest niewielka, podczas wolnej pracy serca skurcz przedsionków ma nikły udział w napełnianiu komór: w 80% napływ' odbywa się na drodze mechanizmu wontylo-