larsen0216

216 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

łowy okresu rozkurczu, natomiast objętość końco-worozkurczowa i ciśnienie końcoworozkurczowe pozostają niezmienione.

Szybkość napełniania lewej komory. Szybkość, z jaką krew napływa do serca w czasie rozkurczu, jest także wskaźnikiem określającym czynność lewej komory. Z tego wynika, że u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca zwolniony napływ krwi w czasie rozkurczu jest przypuszczalnie spowodowany zmniejszoną podatnością komory. Zmniejszenie szybkości napełniania lewej komory, stwierdzane także w przeroście serca lub kardiomiopatii przerostowej. może być wykorzystane jako wskaźnik przy ocenie utrudnionego napełniania się sztywnej komory. Dlatego pomiar czasu napełniania komory we wczesnej fazie rozkurczu może nie tylko wskazywać na szybkość rozkurczu komory, ale także na podatność lub sztywność ściany komory.

4.5 Czynność komory w czasie obciążenia

Wielkie znaczenie w ocenie czynności lewej komory mają pomiary w czasie jej obciążenia wysiłkiem (na podstawie wzrostu parametrów spoczynkowych). W czasie obciążenia czynność mechaniczna serca jako pompy - zależnie od potrzeb -odpowiednio się zwiększa. Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na zwiększenie czynności mechanicznej serca są:

-    przyspieszenie akcji serca,

-    zwiększenie aktywności współczulnej i wzrost kurczliwości.

Rola mechanizmu Franka-Starlinga w stopniowym zwiększaniu wydajności serca jako pompy nie jest jednak jasna. Gdyby obowiązywał ten mechanizm, to w czasie obciążenia fizycznego (gdy rośnie ciśnienie, a zwłaszcza zwiększa się obciążenie objętościowe) musiałyby się zwiększać objętość końcoworozkurczowa i ciśnienie końcowo-rozkurczowe. Ale w czasie obciążenia wysiłkiem fizycznym te zmiany nie występują. Objętość końcoworozkurczowa jest raczej wielkością stałą albo ulega tylko nieznacznemu zmniejszeniu, podobnie jak ciśnienie końcoworozkurczowe w prawej i lewej komorze serca. W zdrowym sercu mechanizm Franka-Starlinga w czasie obciążenia wysiłkiem fizycznym nie odgrywa żadnej roli, gdyż obciążenie wstępne się nie zwiększa. Wzrost obciążenia wstępnego jest niezbędnym warunkiem, aby zaczął obowiązywać ten mechanizm.

4.6 Czynność prawej komory serca

Prawa komora odgrywa mniejszą rolę w utrzymaniu prawidłowego krążenia. W porównaniu z lewą komorą serca ciśnienie w prawnej komorze w czasie skurczu zwiększa się w mniejszym stopniu i również wolniej opada. Ze względu na bardzo niski opór naczyń w krążeniu płucnym prawidłowe wartości ciśnienia skurczowego w prawej komorze wynoszą zaledwie 30^40 mmHg. Frakcja wyrzutowa, jak już wspomniano, stanowi ok. 0,55 frakcji wyrzutowej lewej komory.

Podatność. Podatność cienkich ścian prawej komory jest większa od podatności ścian lewej komory. Ponieważ obie komory leżą w jednym worku osierdziowym, na podatność prawej komory wpływa wysokość ciśnienia wypełnienia lewej komory. Wzrost ciśnienia końcoworozkurczowego w lewej komorze powoduje zmniejszenie podatności prawej komory.

Czynniki wpływające na funkcję mechaniczną prawej komory serca. Czynność mechaniczna prawej komory serca jako pompy zależy od wysokości ciśnienia, które musi ona pokonać podczas opróżniania się z krwi w czasie skurczu oraz w dalszej kolejności od objętości napełniania i kurczliwości. Także w prawej komorze obowiązuje prawo Franka-Starlinga, jednakże krzywa przebiega wyżej i na lewo w stosunku do przebiegu krzywej wykreślonej dla lewej komory. Przy wyższych wartościach ciśnienia końcoworozkurczowego krzywa jest bardziej płaska niż krzywa dla lewej komory.

Obciążenie ciśnieniowe prawej komory. W razie przewlekłego obciążenia ciśnieniowego, np. spowodowanego zwiększonym oporem naczyniowym w przebiegu COPD, prawa komora ulega przerostowi, a następnie także poszerzeniu (dylatacji). W zespole ostrego serca płucnego (zator tętnicy płucnej) pojemność minutowa serca i ciśnienie skurczowe w' prawej komorze rosną, aby przeciwdziałać zwiększonemu oporowi w krążeniu płucnym. W takich przypadkach ciśnienie skurczowe w prawej komorze może wzrosnąć nawet do 50-60 mmHg. Dalszy wzrost ciśnienia prowadzi do ostrej rozstrzeni prawej komory i zwiększonego ciśnienia napełniania. Na koniec dochodzi do niewydolności prawego serca ze spadkiem objętości wyrzutowej i pojemności minutowej serca, potem do spadku ciśnienia tętniczego. a w końcu do zatrzymania krążenia.