larsen0248

248 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

panujące w płucach. T = 273 + 37 = 310 K, p = każdorazowe ciśnienie atmosferyczne, pH₂0 = 47 mmHg (całkowite wysycenie przy 37°C).

- warunki ATPS (ambient temperaturę, pres-sure, saturated). Są to aktualne warunki pomiaru poza ciałem ludzkim, np. przy spirometrii: temperatura pokojowa, aktualne ciśnienie atmosferyczne i wysycenie parą wodną.

Aby uzyskać ciśnienie określające objętość suchych gazów należy każdorazowo od ciśnienia całkowitego odjąć ciśnienie pary wodnej.

W warunkach BTPS wentylacja minutowa wynosi ok. 5 1/min, natomiast w warunkach STPD 4,1 1/min.

8.5 Pęcherzykowe

ciśnienia parcjalne

Płucna wymiana gazowa zależy przede wszystkim od wielkości pęcherzykowych ciśnień parcjalnych: tylko wtedy, gdy pomiędzy pęcherzykami i krwią powstanie różnica ciśnień parcjalnych, mogą dy-fundować gazy oddechowe. Ażeby krew mogła pobierać tlen z pęcherzyków, pęcherzykowe pCb musi być wyższe niż w mieszanej krwi żylnej. Odwrotnie, C0₂ może być oddawany z krwi do pęcherzyków tylko wtedy, gdy pC0₂ mieszanej krwi żylnej jest wyższe niż pęcherzykowe. Najważniejszym zadaniem wentylacji pęcherzykowej jest więc utrzymanie fizjologicznych ciśnień parcjalnych gazów oddechowych.

Zmiany składu powietrza oddechowego w trakcie cyklu oddechowego. Na początku wydechu wydychany jest gaz z doprowadzających dróg oddechowych (faza I). Jego skład odpowiada powietrzu wdechowemu. Następnie zmieniają się gwałtownie stężenia, ponieważ gaz z dróg oddechowych miesza się z gazem pęcherzykowym (faza II). Na koniec jest osiągane plateau z niemal stałym składem gazów, który odpowiada powietrzu pęcherzykowemu (faza III). W ostatniej fazie wydechu drogi wypełnione są powietrzem pęcherzykowym; p0₂ wynosi, w odróżnieniu od świeżego powietrza, tylko 100 mmHg, pC0₂ -40 mmHg. Wraz z początkiem pierwszej fazy wdechu to powietrze pęcherzykowe wdychane jest do pęcherzyków, bez wywoływania większych zmian wartości p0₂ i pC0₂. Dopiero w' późniejszej fazie, gdy świeże powietrze dociera do pęcherzyków, podwyższa się pęcherzykowe p0₂ i obniża pC0₂.

Wartości prawidłowe pęcherzykowych ciśnień parcjalnych przy oddychaniu w spoczynku: p_A0₂ = 100 mmHg (13,3 kPa), p_AC0₂= 40 mmHg (5,3 kPa).

Pęcherzykowe p0₂ jest najwyższe na końcu wdechu, najniższe na końcu wydechu.

8.5.1 Wentylacja pęcherzykowa i pęcherzykowe pC0₂

Jeżeli pęcherzyki są wentylowane i perfundowane, C0₂ dyfunduje z kiwi żylnej mieszanej do pęcherzyków i zostaje wydychany. Dla stężenia C0₂ w gazie pęcherzykowym obowiązuje:

Frakcja pęcherzykowa C0₂ zależy zarówno od produkcji C0₂, jak i od wentylacji pęcherzykowej. Jeżeli wydzielanie C0₂ nie zmienia się, to obowiązujące jest:

Im większa jest wentylacja pęcherzykowa, tym niższe pęcherzykowe stężenie C0₂.

Ponieważ stężenie C0₂ jest proporcjonalne do ciśnienia parcjalnego C0₂, obowiązuje następujące równanie:

,_ub

Pb    V_a

pęcherzykowe ciśnienie parcjalne C0₂

V C0₂ (stpo) ^x 0,863

PaCO, =-w-

^v A(BTPS)

(VC0₂ [wydzielanie C0₂] = 230 ml/min; V_A = 5 1/min; 0,863 współczynnik przeliczeniowy).

Stan równowagi oddechowej. Jeżeli wydalanie z płuc C0₂ jest takie samo jak wytwarzanie C0₂ w procesie przemiany materii, wentylacja i metabolizm znajdują się w równowadze. Jeżeli zwiększa się produkcja C0₂, np. przy pracy fizycznej lub gorączce, zwykle wzrasta również wentylacja i dzięki temu eliminacja C0₂. Jeżeli metabolizm, i co za tym idzie wytwarzanie C0₂, zmniejsza się, np. przy niedoczynności tarczycy lub oziębieniu, zostaje również ograniczona wentylacja. W sytuacji idealnej zostaje utrzymana równowaga oddechowa, rozpoznawalna na podstawie prawidłowych wartości pC0₂.

Jeżeli pacjent oddycha więcej niż wynika to z ilości wytworzonego w procesie przemiany ma-