280 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne
- zaburzenia w obrębie centralnego układu nerwowego,
- ciężka niedokrwistość,
- marskość wątroby, nadczynność tarczycy.
W przypadku kwasicy metabolicznej lub zaburzeń w obrębie centralnego układu nerwowego hipo-ksemia przeważnie nie występuje. Zasadowica oddechowa bez hipoksemii wywołana jest prawie zawsze przez zaburzenia ośrodkowe, lęk lub ból.
3.2.2 Ostra zasadowica oddechowa
m Znacząca pod względem klinicznym ostra zasadowica oddechowa występuje wtedy, gdy paC03 spada < 30 mmHg, a pH wzrasta > 7,5.
W przypadku ostrej zasadowicy oddechowej stężenie jonów H+ obniża się o 7-8 nmol/l na każde 10 mmHg spadku paC02. czyli:
AH’ = 0,7 x ApaC02.
Stężenie wodorowęglanów zmnie jsza się o 2 mmol/1 na każde 10 mmHg spadku paC02. czyli:
AHC03' = 0,2 x ApaCOj.
Następstwa. Hipokapnia wywołuje skurcz naczyń mózgowych ze zmniejszeniem ukrwienia mózgu i ciśnienia śródczaszkowego. Ogólna hemodyna-rnika nie jest jednak upośledzona. Krzywa wiązania 02 zostaje przesunięta w lewo, co utrudnia oddawanie 02 w tkankach. Hipokapnia powoduje obniżenie mózgowego progu drgawkowego.
3.2.3 Przewlekła zasadowica oddechowa
| Przy przewlekłej zasadowicy oddechowej paC02 wynosi < 36 mmHg, wartość pH jest prawidłowa, HC03~ i BE są obniżone.
Przy zasadowicy przewlekłej stężenie jonów H+ obniża się o 4 nmol/l na każde 10 mmHg spadku paC02:
AH’ = 0,4 x ApaC02.
Stężenie wodorowęglanów również obniża się o 4 mmol/1 na każde 10 mmHg spadku paC02:
AHCOs~ = 0,4 x ApaCO?.
Następstwa. Wynikają one przede wszystkim z zaburzeń lub chorób, które ją wywołują. Sama zasadowica jest bezobjawowa.
3.2.4 Leczenie zasadowicy oddechowej
Uważa się, że przy wartościach pH > 7,55 leczenie zasadowicy jest konieczne. Postępowanie w pierwszej kolejności ukierunkowane jest na przyczynę, która ją wywołuje. W przypadku błędnego ustawienia parametrów wentylacji należy skorygować ustawienia respiratora. Przy hiper-wentylacji wywołanej hipoksemią należy usunąć zaburzenie ją wywołujące.
Wszystkie nieoddechowe odchylenia równowagi kwasowo-zasadowej poza zakres fizjologiczny są nazywane zaburzeniami metabolicznymi. W tym przypadku można również wyróżnić dwie pierwotne postacie:
- kwasicę metaboliczną,
- zasadowicę metaboliczną.
Zaburzenia metaboliczne mogą występować łącznie z zaburzeniami oddechowymi. W celu dokładnego zróżnicowania tych zaburzeń niezbędne jest wykonanie gazometrii krwi tętniczej; krew jest łatwo dostępna i odzwierciedla średni stan wszystkich tkanek organizmu.
W celu zróżnicowania zaburzeń metabolicznych i oddechowych należy określić następujące parametry krwi tętniczej:
- pH, względnie stężenie wolnych jonów H+,
- puCOi. jako parametr oddechowy,
- nieoddechowe, lub metaboliczne zmienne: HCO.f, standardowe stężenie wodorowęglanów, zasady buforujące, zasób zasad.
Określenie jedynie wartości pH i paC02 nie wystarcza, aby w pełni scharakteryzować stan równowagi kwasowo-zasadowej i jej możliwe odchylenia.
Aktualne stężenie wodorowęglanów. Jest to stężenie HCOr obecnie występujące w osoczu. Jest ono uzależnione od oddziaływań oddechowych