larsen0410

410 II Anestezjologia ogólna

celowany rozpoznać przed zabiegiem, a gdy jest to konieczne, wyrównać, przesuwając termin planowanego zabiegu: np. hipokaliemię i hipo-wolemię powstałe w wyniku stosowania środków moczopędnych.

2 Leki obniżające ciśnienie tętnicze

Panuje pogląd, że przed zabiegiem nie należy przerywać przewlekłego leczenia hipotensyjnego, ponieważ jego kontynuowanie zapewnia większą stabilność ciśnienia tętniczego podczas znieczulenia. Należy jednak przy tym wziąć pod uwagę, że osoba z nadciśmieniem tętniczym przyjmująca leki wykazuje większą tendencję do ortostatycznego spadku ciśnienia tętniczego i bradykardii; poza tym może dojść do interakcji między środkami wpływającymi na układ krążenia, takimi jak ane-stetyki i środki uspokajające.

W przewlekłym leczeniu nadciśnienia tętniczego stosuje się następujące środki: leki moczopędne, rozszerzające naczynia, sympatykolityki i inhibitory ACE (zob. rozdz. 13).

2.1    Inhibitory ACE

Środki hamujące enzym konwertujący angiotensynę (ACE - angiotensin comerting enzyine), np. kapto-pril, wpływają na przekształcenie angiotensyny l w aktywną angiotensynę II, osłabiają reakcję pre-syjną na angiotensynę I i hamują wzrost wydzielania aldosteronu przez angiotensynę I. Do obniżenia ciśnienia dochodzi w wyniku spadku oporu obwodowego. Leki te nie przechodzą przez barierę krew--mózg, dlatego są pozbawione efektów ośrodkowych. Nie obserwuje się też odruchowej tachykardii.

Działania niepożądane:

-    niekiedy przewlekły spadek ciśnienia tętniczego, szczególnie u chorych odwodnionych, z hi-ponatremią,

-    reakcje skórne.

-    białkomocz i uszkodzenie nerek.

2.2    Hydralazyna

Hydralazyna i dihydralazyna obniżają opór obwodowy i ciśnienie tętnicze, zwłaszcza rozkurczowe.

Odruchowo wzrasta częstość akcji serca, objętość wyrzutowa i objętość minutowa serca. Ortostatyczny spadek ciśnienia występuje rzadziej, ponieważ środki te działają głównie na tętniczki.

Do częstych działań niepożądanych należą:

-    ortostatyczny spadek ciśnienia tętniczego,

-    tachykardia, kołatanie serca,

-    odurzenie, zmęczenie, strach, zaburzenia snu,

-    dusznica bolesna i niedokrwienie mięśnia sercowego,

-    zespół toczniowy w ok. I0%.

Aby zmninimalizować działania niepożądane, środki te podaje się zazwyczaj w skojarzeniu z diu-retykiem i p-adrenolitykiem.

2.3 Klonidyna

Klonidyna jest przede wszystkim częściowym agonistą ośrodkowym receptorów a₂. Efekty terapeutyczne zależą w dużej mierze od tkankowego stężenia noradrenaliny. Po podaniu dożylnym ciśnienie tętnicze przejściowo wzrasta w następstwie pobudzenia receptorów postsynaptycznych w naczyniach, następnie dochodzi do przedłużonego spadku ciśnienia z bradykardią i spadkiem pojemności minutowej. Klonidyna obniża również obwodowe przekaźnictwo współczulne, hamując presynaptyczne receptory co.

Działania niepożądane ważne dla anestezjologa:

-    ortostatyczny spadek ciśnienia tętniczego i bra-dykardia,

-    uspokojenie, odurzenie, suchość w ustach, nudności,

-    retencja płynów i wzrost masy ciała w przypadku monoterapii,

-    trójpierścieniowe środki przedwdepresyjne, a także przypuszczalnie pochodne fenotiazyny i butyrofenonu osłabiają działanie klonidyny.

Objawy przedawkowania klonidyny:

-    zaburzenia świadomości, depresja oddychania, zwężenie źrenic,

-    spadek ciśnienia tętniczego i bradykardia.

► Leczenie: oddech zastępczy, atropina, dopami-na, nawodnienie; przy spadku ciśnienia opornym na leczenie - a-mimetyki. W praktyce klinicznej należy brać pod uwagę, że:

Gwałtowne przerwanie przewlekłego leczenia klonidyną może wywołać ostry przełom nadci-śnieniowy. Dlatego w okresie okołooperacyjnym należy kontynuować jej podawanie.