866 II Anestezjologia ogólna
- Sprawdzenie przed każdym znieczuleniem sprzętu anestezjologicznego.
- Każdorazowe przygotowanie sprzętu, aparatury i miejsca pracy przed znieczuleniem.
- Sprawdzenie aparatu do znieczulenia przed każdym znieczuleniem zgodnie ze schematem postępowania.
- Regularny przegląd techniczny urządzeń.
- Odpowiednie przygotowanie przedoperacyjne pacjenta.
- Dobór odpowiednich technik anestezjologicznych i systemu monitorowania do zakresu operacji.
- Stały nadzór i leczenie (szczególnie we wczesnej fazie pooperacyjnej).
- Znieczulenia nie może dokonywać anestezjolog przemęczony lub pozostawiony bez nadzoru lekarz specjalizujący się.
Podstawą uniknięcia powikłań związanych z aparaturą i wyposażeniem technicznym są: pełna znajomość obsługi sprzętu anestezjologicznego oraz rutynowe sprawdzanie jego funkcji przed każdym użyciem. W tym celu podczas kształcenia lekarza anestezjologa należy również przeprowadzać tzw. trening pewności, którego celem jest przygotowanie lekarza na wystąpienie powikłań i wyrobienie w nim nawyków umożliwiających rozpoznanie i leczenie powikłania. W tym celu podczas kształcenia należy wykorzystywać wczes'niej już popełnione błędy i unikać ich w bieżącym działaniu, tym samym nie ryzykując życia pacjenta. Służą temu: odpowiednie przygotowanie teoretyczne oraz wspólny trening z doświadczonym anestezjologiem.
Każdy pacjent przed znieczuleniem ogólnym musi być poddany ocenie klinicznej przez anestezjologa i jeśli to będzie konieczne, po przesunięciu planowanego trybu operacji, powinien mieć wdrożone właściwe leczenie. To pozornie oczywiste wymaganie nie zawsze jednak jest realizowane!
Powikłania podczas znieczulenia występują częściej u tych pacjentów, którzy nie zostali uprzednio poddani konsultacji oraz leczeniu, niż u tych.
którzy przez tę procedurę zostali przeprowadzeni. Dotyczy to szczególnie operacji wykonywanych w trybie nagłym. Zly stan ogólny pacjenta oraz jego niewłaściwe przygotowanie sprzyjają wystąpieniu powikłań, które w takich sytuacjach mają cięższy przebieg. Rozważyć należy wszystkie czynniki, mające wpływ na zwiększenie ryzyka znieczulenia. Celowi temu służą: dogłębne przeprowadzenie wywiadu (również w zakresie przyjmowanych leków), wykonanie badania przedmiotowego, analiza wyników badań laboratoryjnych i ich uzupełnienie w razie potrzeby (zob. rozdz. 15 i 16). Na podstawie oceny tych czynników operację planową należy przełożyć, jeśli to konieczne, do czasu, w którym zostanie osiągnięty określony cel terapeutyczny. W przypadku operacji ze wskazań nagłych nie należy, na ile jest to możliwe, zbyt pochopnie wykonywać znieczulenia. Powinno się ograniczyć najpierw czynniki usposabiające do wystąpienia powikłań, np. hipowolemię i znaczne odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe, destabilizację układu krążenia itd.
W tej fazie mogą wystąpić następujące zagrożenia:
- aspiracja treści żołądkowej lub przedostanie się wyłamanych zębów jako ciała obcego do dróg oddechowych,
- intubacja przełyku,
- utrudniona, przedłużająca się lub niemożliwa intubacja.
W zapobieganiu aspiracji obowiązują opisane w pkt 7.4 ogólnie przyjęte zasady. Podczas szczególnego zagrożenia tym powikłaniem obowiązuje dodatkowo: specjalne ułożenie chorego, pomoc osoby doświadczonej, ucisk na chrząstkę pierścieniową lub alternatywnie, o ile to możliwe, znieczulenie regionalne, np cięcia cesarskiego lub urazu.
Kontrola położenia rurki dotchawicznej ma znaczenie zasadnicze. Szmer oddechowy i ruchy klatki piersiowej nie są jednoznacznym dowodem na położenie rurki w tchawicy! Pewność taką można uzyskać, gdy uwidoczni się chrząstki nalewko-wate położone z tyłu za rurką intubacyjną. Brak C02 w powietrzu końcowowydechowym jest pewną oznaką ułożenia rurki intubacyjnej w przełyku.
Przy utrudnionej intubacji niedoświadczony anestezjolog powinien możliwie szybko zażądać pomocy, zaniechać dalszych prób intubacji i kon-