larsen0430

430 II Anestezjologia ogólna

biegające nudnościom. Stosowani w PONV antagoniści receptora 5-HT₃, jak ondansetron. dolasetron i granisetron, działają silniej przeciw wymiotom niż przeciw nudnościom. Ryzyko wystąpienia pooperacyjnych bólów głowy, wzrostu aktywności enzymów wątrobowych i zaparcie jest zwiększone; dalsze działania niepożądane to: uczucie gorąca, zaczerwienienie skóry, sporadycznie zaburzenia koordynacji ruchów i napady drgawek, reakcje uczuleniowe typu natychmiastowego; rzadko występuje dusznica bolesna, spadek ciśnienia tętniczego, bra-dykardia i zaburzenia rytmu serca. Szybkie wstrzyknięcie dożylne może wywołać zaburzenia widzenia.

5.1.2    Deksametazon

Deksametazon działa przeciwwymiotnie, przede wszystkim wówczas, gdy jest podawany z antagonistami receptora 5-HT_v Działań niepożądanych nie należy się spodziewać, jeśli podaje się zwykłe dawki (najwyżej 10 mg) i uwzględnia przeciwwskazania.

5.1.3    Droperidol

Droperidol należał dotychczas do standardowych leków stosowanych do profilaktyki i leczenia PONV. Jego działanie przeciw nudnościom jest silniejsze niż przeciw wymiotom; z powodu krótkiego działania wydaje się, że skuteczniejsze jest częstsze podawanie mniejszych dawek droperido-lu niż jednorazowe podawanie większych. Podanie przed zakończeniem znieczulenia jest lepsze niż przy wprowadzeniu do znieczulenia. Od 2001 r. droperidol nie jest produkowany.

5.2 Sposoby zmniejszania ryzyka PONV według EBM

Tramer na podstawie Evidence-based Medicine poleca następujące postępowanie jako profilaktykę PONV:

1.    Utrzymać niskie ryzyko wyjściowe.

2.    Czekać i obserwować - leczyć, jeżeli to konieczne.

3.    Profilaktykę stosować tylko wyjątkowo, jedynie u pacjentów z wysokim ryzykiem.

5.2.1 Zmniejszenie ryzyka wyjściowego

Istnieją dowody, że stosując 3 rodzaje postępowania można zmniejszyć ryzyko PONY:

-    zastosowanie propofolu do wprowadzenia i podtrzymania znieczulenia,

-    rezygnacja z podtlenku azotu jako komponentu znieczulenia ogólnego,

-    rezygnacja z antagonistów cholinoesterazy w wysokich dawkach (> 2,5 mg) przy odwracaniu działania niedepolaryżujących leków zwiotczających.

5.2.2 Czekanie i obserwacja -leczenie, jeśli to konieczne

Jeżeli PONV wystąpią, można je leczyć ondanse-tronem lub innym antagonistą receptora 5-HTY Ondansetron działa już w dawce 1 mg, dawki wyższe (4 lub 8 mg) nie zwiększają skuteczności działania. Dlatego lek ten, także ze względu na koszty, powinien być dawkowany następująco:

f Dawkowanie ondansetronu w leczeniu PONV: 1/4 do 1/8 dawki profilaktycznej.

Po podaniu 1 mg ondansetronu u 40% chorych z nudnościami i wymiotami dolegliwości ustępują na okres 24 godz. Inni antagoniści receptora 5--HT₃, tacy jak dolansteron, granisetron czy tropise-tron, podobnie jak ondansetron, mogą być podawani do leczenia PONV w dawkach niższych niż profilaktyczne. Skuteczność innych substancji przy istniejących PONV nie została udowodniona.

Nie jest także pewne, czy kombinacja ondansetronu z deksametazonem lub droperidolem leczy skuteczniej PONV niż sam ondansetron.

5.2.3 Profilaktyka PONV tylko u chorych ze zwiększonym ryzykiem

U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem powinno się stosować trzy następujące metody zapobiegania PONV:

-    zmniejszenie ryzyka wyjściowego (zob. wyżej),

-    skojarzenie leków działających przeciwwymiotnie,

-    podaż, tych leków bezpośrednio przed ekstuba-

cją-

Poleca się skojarzenie antagonisty receptora 5-HTj z droperidolem (maks. I mg, u dzieci 50 flg/kg), ponieważ ondansetron i inni antagoniści działają silniej przeciw wymiotom niż przeciw nudnościom, a DHBP - odwrotnie. DHBP zmniejsza również ryzyko wystąpienia bólów głowy spowodowanych ondansetronem. Zamiast droperidolu