449
19. Układy anestetyczne i wentylacja mechaniczna podczas znieczulenia
czy się tam ze świeżym gazem. Wentylacja odbywa się poprzez uciśnięcie worka. Część mieszaniny gazowej opuszcza układ przez zastawkę nadci-śnieniową, odpowiednio do ustawionych na niej wartości, a pozostały gaz, po wzbogaceniu świeżym gazem, przedostaje się do pacjenta przez pochłaniacz C02 i ramię wdechowe.
Filtr przeciwbakteryjny. W układzie okrężnym przed rurą wdechową zakłada się zwykle filtr przeciwbakteryjny, aby uniknąć zakażeń krzyżowych. Przy używaniu filtrów przeciwbakteryjnych, nie jest konieczne wymienianie całego układu okrężnego dla każdego chorego. Po jednym dniu pracy, tj. 6-8 godz., filtr należy wymienić, a układ zdezynfekować.
Filtry anestetyczne włączane są do układu okrężnego, aby wiązały nadmiar uchodzących gazów anestetycznych. W ten sposób chroni się pracujący na sali operacyjnej personel przed szkodliwym działaniem wyziewów anestetycznych. Filtr jest przyłączany za pomocą karbowanej rury do specjalnie skonstruowanej zastawki nadciśnieniowej w układzie okrężnym. Musi on zostać wymieniony po 6 godz. pracy. W niektórych aparatach do znieczulenia odsysa się powstające wyziewy anestetyczne.
Pojęciem świeży gaz określa się gazy anestetyczne podawane pacjentowi przez układ anestetyczny razem z zawartym w nich tlenem.
Aby pokryć zapotrzebowanie tlenowe organizmu, do mieszaniny gazu anestetycznego, czyli świeżego gazu, musi zostać dodany tlen o wystarczającym stężeniu. Zapotrzebowanie tlenowe w stanie przytomności i w spoczynku według Brody’ego wynosi 10 x kg masy ciała (ml/min), po wprowadzeniu do znieczulenia spada ono o 15-30%, a w trakcie znieczulenia, po ok. 25 min, kształtuje się w zakresie podstawowej przemiany materii. Przy prawidłowej temperaturze ciała i stabilnej funkcji układu sercowo-naczy ni owego zapotrzebowanie tlenowe podczas znieczulenia nie zmienia się w sposób istotny, tzn. mniej więcej odpowiada zapotrzebowaniu związanemu z podstawową przemianą materii. Jeżeli obniża się temperatura ciała, spada także zapotrzebowanie tlenowe, na każdy 1 °C o ok. 10%. Zastosowanie środków zwiotczających mięśnie również obniża zużywanie tlenu. Dalej zapotrzebowanie tlenowe obniża się także wraz z wiekiem, z powodu mniejszej masy mięśniowej aktywnej metabolicznie, przy jednoczesnym przyroście tkanki tłuszczowej i łącznej.
Należy jednak pamiętać, że zapotrzebowanie tlenowe może również wzrastać w wyniku pewnych czynników, np. poprzez zastosowanie keta-miny czy etomidatu, a także w przypadku zasado-wicy oddechowej lub metabolicznej.
Stężenie tlenu w świeżym gazie. Jeśli w czasie znieczulenia wystąpią zaburzenia wymiany gazowej w płucach, istnieje niebezpieczeństwo pojawienia się hipoksemii, gdy w mieszaninie gazów anestetycznych będzie za mało tlenu. Ze względów bezpieczeństwa należy wziąć pod uwagę to, że:
Wdechowe stężenie tlenu podczas znieczulenia nie powinno być mniejsze niż 30%.
Podczas dokonywania zmian w przepływie świeżego gazu w układzie z oddechem zwrotnym, należy pamiętać o następujących faktach:
- Przy przepływie świeżego gazu do 10 1/min, w ramieniu wdechowym układu okrężnego stężenie tlenu jest zawsze niższe niż w doprowadzanym świeżym gazie.
- Jeżeli przepływ świeżego gazu zostanie zmniejszony bez zmniejszania stężenia poszczególnych gazów w mieszaninie, to wdechowe stężenie tlenu zmniejszy się z powodu pobrania części powietrza wydechowego do mieszaniny wdechowej.
- Podczas zmniejszania przepływu świeżego gazu, zawarta w nim frakcja tlenu musi zostać zwiększona, aby utrzymane było niezmienione stężenie tlenu w powietrzu wdechowym.
Przyswajanie podtlenku azotu przebiega wykładniczo; zmniejsza się szybko w ciągu pierwszych 20-30 min, muszą być jednak dostarczane przez układ anestetyczny względnie duże objętości podtlenku azotu. Następnie przez długi czas podtlenek azotu prawie nie jest pobierany. W celach anestezjologicznych wykorzystuje się podtlenek azotu w stężeniach 60-65%, aby osiągnąć pożądane stadium analgezji, jednocześnie stosuje się bezpieczne stężenie tlenu 30%. Te proporcje stężeń obu gazów mogą być utrzymane przy zastosowaniu duże-