larsen0739

739

27. Okotooperacyjna płynoterapia i suplementacja elektrolitów

-    hiperkaliemia,

-    ciężka kwasica.

Hiperkaliemia

Przyczyny i patofizjologia. Hiperkaliemia jest to wzrost stężenia potasu w surowicy powyżej 5,5 mEq/l. W przeciwieństwie do niedoboru potasu, jego stężenie w surowicy w przypadku hiperkalie-mii ma ogromne znaczenie, gdyż działanie toksyczne potasu zależy bezpośrednio od tego stężenia.

W praktyce klinicznej należy pamiętać o tym, że:

^ - Wartości stężenia potasu w surowicy > 6,6 mEq/l stanowią zagrożenie życia.

-Wartości > 10-12 mEq/l są śmiertelne.

Należy tutaj uwzględnić stan gospodarki kwaso-wo-zasadowej oraz stężenie antagonistycznie działających jonów sodowych i wapniowych.

Najważniejsze przyczyny hiperkaliemii zebrano w tab. 27.7.

Jeżeli wydalanie moczu jest wystarczająco duże (większe niż 1 ml/kg/godz.) w warunkach klinicznych nie występuje niebezpieczeństwo hiperkaliemii.

Dla anestezjologa szczególne znaczenie kliniczne ma wpływ hiperkaliemii na serce:

f Ciężka hiperkaliemia prowadzi do zaburzeń rytmu serca, migotania komór i zatrzymania krążenia.

Obraz kliniczny. Nie ma żadnych objawów potwierdzających występowanie hiperkaliemii. Ustalając rozpoznanie, możliwość istnienia hiperkaliemii należy rozw'ażyć np. w oligurii lub anurii. Wskazówek dostarcza EKG, a potwierdzają je oznaczenia wysokich wartości stężenia potasu w osoczu.

EKG. Charakterystycznymi zmianami w EKG występującymi w hiperkaliemii są (ryc. 27.2 a i b):

-    wysoki, spiczasty załamek T,

-    poszerzenie zespołu QRS wywełane poszerzeniem załamka S,

-    różnego rodzaju bloki serca.

Nie istnieje jednak żadna zależność liniowa między zmianami w EKG a stężeniem potasu w surowicy.

Badania laboratoryjne. Wartości stężenia potasu w surowicy > 5,5 mEq/l potwierdzają rozpoznanie.

Tabela 27.7 Przyczyny hiperkaliemii

Nerkowe

-    ostra i przewlekła niewydolność nerek

Nadmierna podaż potasu przy ograniczonej diurezie

-    leczenie infuzyjne

-    masywne przetoczenia

Uwalnianie potasu z komórek

-    kwasica metaboliczna i oddechowa

-    uraz, oparzenia

-    katabolizm

-    odwodnienie

-    hemoliza

Leczenie. Wartości stężenia potasu w' surowicy > 5,5 mEq/l muszą zostać obniżone przed wykonaniem znieczulenia. Stosuje się następujące metody:

Leczenie hiperkaliemii w stanach nagłych:

'•'Natychmiast przerwać podawanie potasu '•■Podać jony działające antagonistycznie:

- powtarzane iniekcje i.v. 10 ml glukonianu wapnia.

Ryc. 27.2a i b EKG w hiperkaliemii.

a)    Lekka hiperkaliemia: stężenie potasu w surowicy 5-6,5 mEq/l; odcinek ST może być lekko obniżony: załamek T wąski, wysoki, dodatni; odstęp QT prawidłowy; płaski załamek P; odstęp PQ wydłużony.

b)    Znaczna hiperkaliemia: stężenie potasu w surowicy > 6,5 mEq/l; zespół QRS poszerzony; zniekształcony załamek S; załamek T wysoki i szeroki; odstęp QT wydłużony; zaburzenia rytmu serca.