larsen0749

749

27. Okotooperacyjna ptynoterapia i suplementacja elektrolitów

sowaniu preparatów z niską zawartością diizocyja-nianu tylko 0,8%. Ważną rolę w przypadku wielu reakcji odgrywa uwalnianie histaminy. Dlatego przez wcześniejsze podanie antagonistów receptorów H, i H₂ można zmniejszyć częstość występowania reakcji anafilaktoidalnych. U niektórych pacjentów (z chorobami reumatycznymi) występują również przeciwciała przeciwko żelatynie.

Zastosowanie kliniczne. Roztwory' żelatyny są przydatne do krótkotrwałego uzupełniania strat krwi, które w późniejszym czasie powinny zostać wyrównane przez krew lub jej komponenty. Żelatynę można również wykorzystać do wykonania przedopera-cyjnej hemodylucji izowolemicznej (zob. rozdz. 28).

7 Zasady płynoterapii śródoperacyjnej

Poglądy na temat wytycznych odnośnie do rodzaju i zasad śródoperacyjnej płynoterapii u pacjentów bez wcześniejszych zaburzeń równowagi płynowej i elektrolitowej są podzielone. Odnośnie do celu panuje zgodność: podaż płynów powinna pokryć zapotrzebowanie podstawowe, a oprócz tego wyrównać straty powstałe podczas zabiegu operacyjnego.

7.1 Zapotrzebowanie podstawowe

Większość osób dorosłych nie przyjmuje żadnych płynów 12 godz. przed operacją. Występuje u nich już deficyt, związany z perspiracją niewyczuwalną i wydalaniem moczu. Przeciętne wartości zapotrzebowania podstawowego na płyny zebrano w tab. 27.11.

Na podstawie tych norm można w przybliżeniu oszacować deficyt płynowy powstały w ciągu nocy.

Wskazówki praktyczne odnośnie do zapotrzebowania podstawowego u ludzi dorosłych:

►    Deficyt powstały w ciągu nocy można wyrównać podażą 500 ml 5% roztworu glukozy/70 kg. Ilość ta powinna zostać podana i.v. w ciągu pierwszych 35-40 min znieczulenia.

►    5% roztworu glukozy nie wolno podawać pacjentom, u których jest wykonywana elektroresekcja przezcewkowa, gdyż podczas tego zabiegu stosuje się zazwyczaj hipotoniczny płyn płuczący.

►    5% roztworu glukozy nie wolno również stosować podczas zabiegów wewnątrzczaszkowych, gdyż może w tym przypadku wystąpić przesunięcie wody do komórek mózgowych lub obrzmienie mózgu.

►    Pacjenci bez wcześniej występujących zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej otrzymują w ciągu 1-2-godzinnego zabiegu operacyjnego około 600-1000 ml płynów. Co najmniej 1/3 z nich powinien stanowić zbilansowany roztwór elektrolitowy lub 0,9% roztwór NaCl.

►    Podaż płynów podczas zabiegów z niewielkim urazem chirurgicznym powinna się ograniczać do pokrywania zapotrzebowania podstawowego. Dane orientacyjne przedstawiono w poniższych tabelach. Zawarte w nich normy służą np. do przeprowadzania:

-    zabiegów okulistycznych,

-    zabiegów mikrochirurgicznych w obrębie ucha i krtani,

-    operacji w obrębie kończyn z użyciem mankietu ciśnieniowego do wywoływania niedokrwienia,

-    cystoskopii, bronchoskopii,

-    biopsji.

Są to zabiegi, podczas których nie występuje utrata płynów ani krwi. Inaczej natomiast należy postępować podczas rozległych operacji. Okołooperacyjne zapotrzebowanie płynowe u dzieci - zob. rozdz. 39.

7.2 Rozległe operacje

Podczas rozległych zabiegów występują straty płynu zewnątrzkomórkowego, których rozmiar, w poszczególnych przypadkach, może być bardzo trudny do oszacowania. Straty te powstają wskutek parowania z odsłoniętych tkanek surowiczych, takich jak: jelita, otrzewna lub opłucna oraz przez sekwestrację płynu zewnątrzkomórkowego w uszkodzonych lub oddzielonych chirurgicznie tkankach. Dodatkowo może wystąpić znaczna utrata krwi, która również musi być uzupełniona. W tab. 27.12 zawarte są nor-

Tabela 27.11 Normy zapotrzebowania podstawowego na płyny
Wiek	ml/kg/godz.
Dorosły	1,5-2
Dziecko	2-4
Małe dziecko	4-6
Noworodek	3