larsen0865

865

32. Powikłania i sytuacje krytyczne związane ze znieczuleniem

kłań związanych ze znieczuleniem. Dotyczy to szczególnie pacjentów operowanych ze wskazań nagłych, dotkniętych hipowolemią, odwodnionych i z zaburzeniami elektrolitowymi nierozpoznanymi w porę i nieleczonymi.

3.3.7 Niedostateczny nadzór i leczenie w okresie pooperacyjnym

Nieodpowiednia opieka w okresie bezpośrednio po znieczuleniu jest według Uttinga przyczyną 9% wszystkich możliwych do uniknięcia powikłań. Najważniejsze z nich to:

-    niedrożność dróg oddechowych,

-    depresja oddechowa po znieczuleniu z użyciem opioidów (cicha śmierć!),

-    niedostateczne zniesienie działania środków zwiotczających mięśnie szkieletowe - niewydolność oddechowa,

-    niedostateczne uzupełnianie objętości krwi krążącej po operacji (czasami także podczas zabiegu).

4 Inne powikłania związane ze znieczuleniem

Krytyczne sytuacje śmiertelne jako konsekwencja powikłań związanych ze znieczuleniem ogólnym występują bardzo rzadko, natomiast lekkie postacie powikłań występują często. W rzeczywistości są to zwykle drobne, często typowe komplikacje, których nie daje się uniknąć. Istnieje wiele danych dotyczących zachorowalności związanych ze znieczuleniem, które pochodzą z różnych opracowań. Zaleca się jednak ostrożność podczas ich interpretacji, ponieważ większość z nich nie jest pozbawiona błędów. Należą do nich: brak jednoznacznej i wiążącej definicji zachorowalności i jej stopni ciężkości, retrospektywne a nie prospektywne ustalanie danych, anonimowość lub dobrowolność informacji, analiza statystyczna danych i jej jakość itd.

Na przykład: wyniki badań Cohena i wsp. wskazują, że zachorowalność zależna od znieczulenia wynosi 10,6%. Wszystkie pozostałe powikłania zakwalifikowano do mało istotnych: występują one w liczbie 941 na 10 000 znieczuleń; pozostałe 45 powikłań zdefiniowano jako ciężkie. W tab. 32.2 zestawiono rezultaty tych badań.

Medical Defence Union zostało poinformowane o następujących sytuacjach krytycznych (okres 1970-1977):

-    uszkodzenia uzębienia: 127,

-    powikłania neurologiczne: 108 (mózg: 71, rdzeń kręgowy: 8, nerwy obwodowe: 29),

-    zakrzepowe zapalenie żył: 32,

-    ciała obce w przestrzeni zewnątrzoponowej (cewnik itp.): 11,

-    pozanaczyniowe podanie leków: 8,

-    odma opłucnowa: 5,

-    oparzenia: 3.

Wartości te mogą być jednak znacznie wyższe.

5 Zapobieganie powikłaniom

Znacznej liczby powikłań i ciężkich sytuacji krytycznych można uniknąć w przypadku, gdy będą przestrzegane następujące zasady:

-    Lekarzy specjalizujących się kształcą i sprawują nad nimi nadzór doświadczeni specjaliści.

Tabela 32.2 Częstotliwość występowania ciężkich i lekkich powikłań na podstawie 34 362 znieczuleń ogólnych (Cohen i współpr., 1986)
Rodzaj komplikacji Na 10 000
znieczuleń*
Nudności i wymioty	555
Bóle gardła	139
Bóle mięśni	34
Bóle głowy	44
Bóle pleców	14
Uszkodzenie zębów	10
Komplikacje mechaniczne	43
Zranienie oczu	5
Z górnych dróg oddechowych	1
Inne powikłania oddechowe	10
Zawał mięśnia sercowego	14
Inne powikłania krążeniowe	57
Układ żylny	19
Układ tętniczy (krwawienie, zatory itd.)	51
Porażenie nerwów	2
Zapalenie wątroby	1
Nerki	0,3
Zatrzymanie moczu	4
Psychiatryczne	14
Stan czuwania podczas znieczulenia ogólnego	11
Inne	22
* Liczby zostały zaokrąglone w górę lub w dól.
U 49 z 10 000 pacjentów wystąpiły 2 lub więcej komplikacje.