873
32. Powikłania i sytuacje krytyczne związane ze znieczuleniem
Ryc. 32.1 Manewr Sellicka w profilaktyce aspiracji. Stojący przed pacjentem asystent chwyta kciukiem i palcem wskazującym chrząstkę tarczowatą i uciska krtań z siłą ok. 4,5 kG. w kierunku tylnej ściany gardła. Powoduje to zamknięcie światła przełyku. Ucisk może być zwolniony dopiero wówczas, gdy rurka została pewnie umiejscowiona w tchawicy.
tyk dożylny i sukcynylocholinę wstrzykuje się szybko jeden po drugim. W chwili gdy pacjent zasypia wprowadza się laryngoskop i przy odpowiednim zwiotczeniu wykonuje się intubację. Nie zaleca się tego postępowania, gdy istnieje podejrzenie utrudnionej intubacji.
Poniżej podano najważniejsze praktyczne zasady postępowania przy wprowadzeniu do znieczulenia u pacjentów nie będących na czczo:
^ przygotowanie sprawnego urządzenia ssącego z grubym cewnikiem,
^ ułożenie pacjenta na stole operacyjnym z uniesioną górną częścią ciała,
~ prowadzanie preoksygenacji przez ok. 5 min 100% tlenem, nie należy wentylować przez maskę,
^ podanie niedepolaryżującego środka zwiotczającego w malej dawce, np. 1,5-2 mg pankuro-nium, aby zapobiec drżeniom mięśniowym wywołanym przez sukcynylocholinę (zob. jednak powyżej),
^ wstrzyknięcie anestetyku stosowanego do wprowadzenie do znieczulenia, np. metohexi-talu lub tiopentalu,
^ zlecenie asystentowi wykonania manewru Sellicka,
^ wstrzyknięcie odpowiedniej dawki sukcynylo-choliny,
szybka intubacja dotchawicza przez usta i zablokowanie balonika uszczelniającego,
^ ułożenie pacjenta na plecach i kontynuowanie znieczulenia,
^ ekstubowanie pacjenta pod koniec znieczulenia, dopiero wówczas, gdy całkowicie powrócą odruchy obronne.
Jeżeli pomimo zastosowania profilaktyki wystąpią wsteczne zarzucanie treści żołądkowej lub wymioty, trzeba tak szybko jak to tylko możliwe odessać treść żołądkową, aby nie dopuścić do przedostania się jej z górnych dróg oddechowych do płuc. Podczas odsysania należy się posługiwać sprawnym ssakiem z grubym cewnikiem, można również bezpośrednio podłączyć urządzenie odsysające do rurki dotchawiczej.
Postępowanie lecznicze podczas aspiracji jest uzależnione od charakteru zaaspirowanego materiału. Przy aspiracji materiału o konsystencji stałej, który powoduje niedrożność dróg oddechowych, pożądane jest niezwłoczne usunięcie resztek pokarmu z użyciem bronchoskopu. W przypadku aspiracji drobniejszych elementów materiału stałego można odessać go przez światło rurki intubacyjnej, wspomagając się kilkakrotnym płukaniem 5-10 ml soli fizjologicznej. Nastęnie należy skontrolować rezultaty leczenia za pomocą bronchoskopu.
7.8.1 Postępowanie w przypadku aspiracji kwaśnej treści żołądkowej (zespół Mendelsona)
Podczas aspiracji soku żołądkowego o bardzo niskim pH należy wdrożyć następujące postępowanie:
^ natychmiastową intubację dotchawiczą,
ułożenie pacjenta z głową znajdującą się niżej, umożliwiające wypłynięcie zaaspirowanego materiału, natychmiastowe odessanie z drzewa oskrzelowego,
oddech kontrolowany, w okresie początkowym 100% tlenem i zastosowanie PEEP, w przypadku aspiracji materiału płynnego lub kwaśnego soku żołądkowego nie należy wyko-