1078 III Anestezjologia specjalistyczna
1078 III Anestezjologia specjalistyczna
Ryc. 39.2a-c. Szczegóły anatomiczne dziecięcych dróg oddechowych.
a) U noworodka: wąskie przewody nosowe, duży język, wysokie położenie krtani, nagłośnia w kształcie litery „U", wąska szpara głośni, krótka tchawica.
b) i c) Głośnia u małego dziecka.
2.1.2 Fizjologia oddychania
Kontrola oddychania. Biochemiczna kontrola oddychania u noworodka nie różni się istotnie w porównaniu z dorosłymi: wzrost paC02 i/lub spadek pa02 zwiększają napęd oddechowy; wartości paC02 i pa02 są jednak niższe niż u dorosłych. Odpowiedź na hipoksję zależy od wieku dziecka: w' piewszym tygodniu życia niedotlenienie nasila oddychanie jedynie przy utrzymanej w normie temperaturze organizmu. W przypadkach wychłodzenia brak jest odpowiedzi układu oddechowego na niedotlenienie. Reakcja na hipoksję normalizuje się po upływie pierwszego tygodnia życia.
Oddech noworodka jest zazwyczaj nieregularny. U wcześniaków częściej występuje nieregular-ność oddechu i bywa ona silniej wyrażona. W ciągu pierwszych 6 tygodni życia nierzadko obserwuje się oddychanie periodyczne, polegające na szybkich oddechach przedzielonych fazami bezdechu długości 5-10 s.
U niektórych wcześniaków zdarzają się trwające dłużej niż 10 s okresy bezdechu, którym towarzyszą obniżenie paCh oraz bradykardia i sinica. Mogą one być przyczyną zwiększonej chorobowości i śmiertelności.
Objętości i pojemności płuc. Objętości płuc małych dzieci oraz ich składowe czynnościowe w przeliczeniu na powierzchnię ciała są analogiczne jak u dorosłych. U noworodków obowiązują następujące normy:
- całkowita pojemność płuc ok. 160 ml,
- czynnościowa pojemność zalegająca ok. 80 ml,
- pojemność życiowa (podczas krzyku) ok. 120 ml. Wielkość przestrzeni martwej w przeliczeniu na kilogram masy ciała oraz jej stosunek do objętości oddechowej odpowiadają wartościom stwierdzanym u dorosłych (tab. 39.1). Przestrzeń martwa aparatów do znieczulenia oraz sprzętu anestezjologicznego ma u dzieci decydujące znaczenie. W praktyce obowiązuje zasada: