1114 III Anestezjologia specjalistyczna
miennik podczerwieni. Uwaga: niebezpieczeństwo poparzenia, zwłaszcza u wcześniaków.
► Śródoperacyjnie komfort cieplny zapewnia się z użyciem specjalnych okryć ogrzewanych przepływającą wodą o temperaturze, którą można automatycznie sterować (ustawić na 40°C).
► Głowa noworodka powinna być okryta specjalną czapeczką.
► Należy podgrzewać wszystkie płyny infuzyjne i roztwory dezynfekcyjne.
► Podczas wybudzania noworodka ze znieczulenia należy ponownie zastosować promiennik podczerwieni.
► U dzieci bez objawów odwodnienia nie ma bezwzględnej konieczności śródoperacyjnej podaży płynów do krótkich zabiegów chirurgicznych, które związane są z niewielką utratą krwi. Przykłady: stulejka, wodniak jądra, przepuklina pachwinowa.
► Podczas dłużej tnvających operacji podaje się dożylnie płyny infuzyjne. Skorygowane zapotrzebowanie podstawowe zależy od wieku i wynosi:
- u niemowląt 6-8 ml/kg/godz.;
- u małych dzieci 4-6 ml/kg/godz.;
- u dzieci w wieku szkolnym 2-4 ml/kg/godz.
► Należy przy tym uwzględnić okres przedopera-cyjnej karencji pokarmowej i płynowej (zob. rozdz. 27). Zapotrzebowanie na płyny podczas dużych operacji brzusznych może wzrosnąć do 8 ml/kg/godz.
► Podstawowym płynem infuzyjnym dla niemowląt i małych dzieci do ukończenia 2 roku życia jest Padiafusin ł albo lonosteril pad 1, od 3 roku życia Padiafusin II lub Padiafusin OP [preparaty stosowane w Niemczech - przyp. red.j, dla starszych dzieci płyn wieloelektrolitowy z 5% roztworem glukozy lub bez.
► U noworodków i małych dzieci stosuje się specjalne zestawy do przetoczeń albo (lepiej) pompy infuzyjne.
► Straty krwi > 15% krążącej objętości uzupełnia się preparatami krwi, < 15% wymienionymi wyżej podstawowymi płynami infuzyjnymi i koloidami. Wielkość utraty kiwi jest trudna do oszacowania. Wartość skurczowego ciśnienia tętniczego jest najbardziej miarodajnym parametrem w odniesieniu do aktualnej objętości krwi.
W przypadku noworodków, niemowląt i małych dzieci, w żadnym wypadku nie należy stosować do przetoczeń płynów pozbawionych elektrolitów, względnie roztworów samej glukozy, ze względu na ryzyko groźnego dla życia zatrucia wodnego.
Odwodnienie przedoperacyjne. Dzieci i małe dzieci są podczas różnych schorzeń szczególnie narażone na odwodnienie. Do najważniejszych czynników wyzwalających zalicza się:
- wymioty i biegunki,
- niedostateczną podaż płynów,
- nadmierną utratę płynów do jam ciała,
- gorączkę,
- leczenie diuretykami.
Podczas oceny przedoperacyjnej dzieci powinny być zawsze badane w kierunku ewentualnych objawów odwodnienia, przede wszystkim w przypadku nagłych zabiegów. Objawy zależą w istotnym stopniu od rozmiarów odwodnienia:
- obniżone napięcie skóry,
- zapadnięte ciemiączka,
- suche śluzówki,
- skóra blada, szara lub marmurkowata,
- obniżone wydalanie moczu albo oliguda lub anuria,
- początkowo prawidłowe ciśnienie tętnicze, następnie obniżone,
- przyspieszenie akcji serca w miarę postępującego odwodnienia,
- utrata masy ciała.
Na podstawie utraty masy ciała można rozróżnić następujące stopnie ciężkości odwodnienia:
- lekkie odwodnienie: utrata 5% masy ciała,
- umiarkowane odwodnienie: utrata 10% masy ciała,
- ciężkie odwodnienie: utrata więcej niż 15% masy ciała.
Ciężkie odwodnienie u dzieci jest ostrym stanem zagrożenia życia, który wymaga natychmiastowego postępowania terapeutycznego.
Ciężkie odwodnienie może przebiegać bez utraty objętości czy masy ciała na zewnątrz, np. w wyniku sekwestracji objętości wewnątrznaczyniowej w jamach ciała (jamie otrzewnej lub w świetle jelit). Straty płynu zewnątrzkomórkowego powinny być uzupełniane płynem wieloelektrolitowym (zob. rozdz. 27).