larsen1328

1328 III Anestezjologia specjalistyczna

-    większe zatory wywołane wadami zastawek serca,

-    ucisnięcie lub zagięcie tętnic szyjnych,

-    dużą niedokrwistość, poliglobulię, trombocyte-mię.

Zaburzenia ukrwienia prowadzą zwykle do nagłych zaburzeń neurologicznych, które wycofują się całkowicie w ciągu 24 godz. - przemijające ataki niedokrwienne (TIA - transient ischemic attack) lub w ciągu około tygodnia - odwracalny niedokrwienny deficyt neurologiczny (RIND -reversible ischemic neurological deficyt), albo pozostają na trwałe - udar.

W celu leczenia przemijających zaburzeń ukrwienia stosowane są często metody chirurgiczne. Z powodu wzrastającej długości życia, pacjenci z chorobami naczyń mózgowych często poddawani są innym zabiegom chirurgicznym. W tych przypadkach należy zwracać uwagę na pojawienie się pewnych patofizjologicznych osobliwości i specyficznych czynników ryzyka podczas operacji i znieczulenia oraz w bezpośrednim okresie pooperacyjnym.

5.2 Objawy kliniczne

Zwężenia naczyń szyjno-czaszkowych rozwijają się często latami i tak długo pozostają bezobjawowe, jak długo utrzymane jest ukrwienie obszaru zaopatrywanego przez dane naczynie. Anestezjolog nie jest w stanie w tym okresie wyodrębnić pacjentów obarczonych tym ryzykiem, zanim nie wystąpią kliniczne objawy niewydolności naczyń mózgowych. Istnienie objawów arteriosklerozy dotyczących innych narządów, takich jak choroba niedokrwienna serca, tętniak aorty, choroby zarostowe tętnic, miażdżyca nerek, powinno jednak wywołać podejrzenie. Należy poza tym pamiętać, że te choroby występują również często niezależnie od siebie.

Niewydolność naczyń mózgowych objawia się klinicznie jako ostre przerywane zaburzenia ukrwienia (przemijające ataki niedokrwienne), z trwającymi krótko odwracalnymi ubytkami neurologicznymi, lub jako typowe udary (apopleksja) z powoli cofającymi się lub nieodwracalnymi zaburzeniami funkcji mózgu. W zależności od sposobu przebiegu można wyróżnić następujące napady niedokrwienne:

-    przemijające ataki niedokrwienne (TIA),

-    odwracalny niedokrwienny deficyt neurologiczny (RIND),

-    lekki udar,

-    udar mózgu dokonany.

Dla anestezjologa ważne są przede wszystkim przemijające ataki niedokrwienne, ze względu na istnienie możliwości ich chirurgicznego leczenia.

5.2.1 Przemijające ataki niedokrwienne (TIA)

Charakterystyczne jest nagłe występowanie zaburzeń mózgowych albo ubytków neurologicznych, które trwają od kilku minut do wielu godzin i zwykle cofają się całkowicie w ciągu maksymalnie 24 godz. Odwracalny niedokrwienny deficyt neurologiczny jest przedłużonym przemijającym atakiem niedokrwiennym, w przypadku którego zaburzenia neurologiczne utrzymują się ok. tygodnia.

TIA zazwyczaj występują mniej niż jeden, dwa razy w tygodniu. U niektórych chorych zdarzają się wielokrotnie w ciągu dnia. Między napadami nie stwierdza się żadnych patologicznych objawów neurologicznych. Zasadniczo ataki niedokrwienne uchodzą za typowe zwiastuny zawału mózgu!

Powodem tych napadów jest przemijające upośledzenie przepływu w krążeniu tętnic szyjnych, kręgo-wo-podstawnym lub krążeniu siatkówki. Zmiany miażdżycowe naczyń odgrywają tutaj główną rolę: u więcej niż 75% wszystkich pacjentów z napadami niedokrwiennymi występuje jedno lub więcej zwężeń lub niedrożności naczyń, które przez szyję albo klatkę piersiową dostępne są zabiegom chirurgicznym. U większości pacjentów zatory z tych obszarów naczyniowych są przyczyną wywołującą TIA.

Ryc. 47.4 Typowa lokalizacja zmian miażdżycowych przy rozdwojeniu tętnicy szyjnej wspólnej.