1344 III Anestezjologia specjalistyczna
- niewydolnością wątroby,
- zaburzeniami układu krzepnięcia.
Leczenie jest zachowawcze, ale w określonych sytuacjach także operacyjne. Zabiegi chirurgiczne powinny usunąć i ograniczyć źródło zakażenia. Przy rozsianym zapaleniu otrzewnej należy odessać ropę i obficie przepłukać jamę brzuszną oraz wykonać czterokwadrantowy drenaż umożliwiający dalsze przepłukiwanie jamy brzusznej w okresie pooperacyjnym.
3.2.1 Specyfika postępowania anestezjologicznego
Postępowanie w przypadku choroby septycznej jest wyzwaniem dla doświadczonego anestezjologa. U podstawy tego postępowania leży leczenie wstrząsu:
- uzupełnienie objętości krwi,
- wyrównanie strat białka i elektrolitów,
- wyrównanie zaburzeń równowagi kwasowo-za-sadowej,
- zastosowanie leków krążeniowych, takich jak dopamina, ewentualnie farmakologiczna sym-patykoliza.
Do nadzorowania pacjenta konieczne jest postępowanie inwazyjne:
- wprowadzenia cewnika do żyły centralnej,
- kaniulizacja tętnicy,
- ewentualne także wprowadzenie cewnika do tętnicy płucnej,
- monitorowanie diurezy,
- częsta kontrola badań laboratoryjnych: morfologii krwi, elektrolitów w surowicy, gazometrii krwi tętniczej, równowagi kwasowo-zasadowej, stężenia glukozy w surowicy.
Najczęstsze przyczyny krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego to:
- wrzód żołądka i wrzód dwunastnicy,
- rak żołądka,
- żylaki przełyku,
- krwawienia stresowe z błony śluzowej żołądka i dwunastnicy; krwawienia żylne stanowią 2/3 wszystkich krwawień, a tętnicze - 1/3. Krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego występują rzadko. Ich najczęstsze przyczyny to:
- guzy (nowotworowe),
- zapalenie uchyłków,
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Krwawienia do jamy otrzewnowej mają następujące przyczyny:
- pęknięcie śledziony i/lub wątroby,
- pęknięcia tętniaka aorty,
- zsunięcie się podwiązek naczyniowych po zabiegach jamy brzusznej.
Zmiana patofizjologiczna najważniejsza dla anestezjologa to rozwijający się wstrząs krwotoczny.
3.3.1 Postępowanie anestezjologiczne
Ostre krwawienie z przewodu pokarmowego jest sytuacją naglą, która wymaga intensywnego nadzoru i leczenia.
^ Najpierw trzeba wprowadzić do żył kilka kaniul o dużej średnicy, żeby umożliwić szybkie uzupełnienie utraconej krwi i cewnik do żyły centralnej w celu mierzenia ośrodkowego ciśnienia żylnego; potem, o ile to możliwe, wprowadzić kaniulę do tętnicy, następnie cewnik do pęcherza i monitorować diurezę. Przedoperacyjne badania laboratoryjne:
- grupa krwi i próba krzyżowa,
- morfologia krwi,
- elektrolity w surowicy,
- układ krzepnięcia,
- mocznik i kreatynina w surowicy. Wprowadzić sondę do żołądka, odessać i przepłukać żołądek.
^ Uzupełnienie objętości krwi w zależności od rozmiaru wstrząsu. Podaż tlenu.
"*■ W ciężkich postaciach wstrząsu: intubacja do-tchawicza i oddech kontrolowany.
^ Po wyrównaniu czynności życiowych: zapewnienie źródła dostarczania krwi, następnie, jeżeli to wskazane, natychmiastowe otwarcie jamy brzusznej. Przy krwawieniach niemożliwych do opanowania metodą zachowawczą otwarcie jamy brzusznej po ustabilizowaniu stanu pacjenta.
Jest to typowe, zagrażające życiu powikłanie nadciśnienia wrotnego, które występuje przede wszystkim w przebiegu marskości wątroby. Żylaki przełyku występują u ok. 40% pacjentów z nadciśnieniem wrotnym. U więcej niż połowy z nich